Ngày 24/3, Tổng cục Hải quan có văn bản yêu cầu tạm dừng xuất khẩu gạo, ngay sau đó Bộ Công Thương có văn bản đề nghị Thủ tướng cho hoãn quyết định. Trong khi đó, chính Bộ Công Thương là cơ quan tham mưu Chính phủ việc việc dừng xuất khẩu gạo. Lý giải về vấn đề này, sáng 25/3, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết, Bộ Công Thương đánh giá nếu như việc xuất khẩu gạo cứ diễn tiến với tốc độ thời gian vừa qua, Việt Nam có thể đối diện với rủi ro là thiếu gạo cho tiêu dùng trong nước.
Cụ thể, theo Thứ trưởng Khánh, những tháng đầu năm 2020, dịch Covid-19 diễn biến đã và đang gây ra những ảnh hưởng hết sức nghiêm trọng không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới. Nhu cầu với một số mặt hàng thiết yếu nhu yếu phẩm, trong đó có gạo đang tăng rất nhanh và đã bắt đầu xuất hiện nhu cầu tăng dự trữ lương thực để bảo đảm cuộc sống cho người dân. Giá cả trên thị trường thế giới biến động mạnh.
Thứ trưởng Khánh dẫn số liệu cho biết, trong 2 tháng đầu năm xuất khẩu gạo đã đạt 930.000 tấn, tăng 32% so với cùng kỳ năm trước. Giá cả trong nước cũng có biến động theo chiều hướng chung, tăng từ 20-25% tùy theo từng chủng loại thóc cũng như là lúa gạo.
“Vì vậy chúng tôi đề xuất với Thủ tướng Chính phủ một số đề xuất, cân nhắc một số phương án, trong đó có đưa ra hai phương án tạm giãn tiến độ xuất khẩu gạo, phương án hai xem xét cấp giấy phép xuất khẩu gạo. Sau khi xem xét, lắng nghe ý kiến các bộ ngành, Chính phủ quyết định tạm giãn tiến độ xuất khẩu đến cuối tháng 5”, Thứ trưởng Bộ Công Thương nói.
Tuy nhiên, ông Khánh cho biết, ngay sau đó Bộ nhận được ý kiến một số doanh nghiệp, địa phương nói có độ vênh giữa số liệu Bộ Công Thương có được với số liệu thực tế họ có. Việc Bộ đưa ra các phương án là dựa trên số liệu Bộ nắm được. Nhưng thực tế bộ không có công cụ mà điều hành dựa trên số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, từ Tổng cục Hải quan, các hiệp hội…
Lý giải cụ thể hơn về việc “bộ không có công cụ mà điều hành dựa trên số liệu từ Bộ Nông nghiệp, Tổng cục Hải quan…”, Thứ trưởng Khánh cho biết, trước đây lượng gạo sản xuất, lượng gạo ký hợp đồng hay gạo tồn kho Bộ Công Thương nắm rất chắc. Tuy nhiên sau khi có Nghị định 107, bộ không còn công cụ quản lý số liệu này nữa, doanh nghiệp không phải đăng ký hợp đồng, thông báo số liệu tồn kho cho nên xuất hiện độ vênh số liệu.
“Ngay sau khi nhận được phản ánh của doanh nghiệp và các địa phương, chúng tôi ngay lập tức báo cáo lại Thủ tướng cho phép kiểm tra lại số lượng tồn kho trong dân, số lượng tồn kho ở các doanh nghiệp, hợp đồng đã ký kết rồi sau đó quyết định có nên ngừng xuất khẩu hay không”, Thứ trưởng Khánh nói.
Theo đó, Thứ trưởng Khánh cho biết, Bộ báo cáo Thủ tướng Chính phủ đề nghị cho hoãn quyết định tạm dừng xuất khẩu gạo, nếu Thủ tướng đồng ý phương án đó Bộ sẽ ngay lập tức làm việc với các doanh nghiệp, UBND các tỉnh.
Đảm bảo an ninh lương thực là quan trọng nhất
Thứ trưởng Khánh cũng cho biết thêm, việc đảm bảo an ninh lương thực là quan trọng nhất. Đối với doanh nghiệp nếu phải tạm ngừng thì không phải là huỷ hợp đồng mà do trường hợp bất khả kháng.
“Chúng tôi cũng tính đến việc làm việc với ngân hàng giãn thời gian trả nợ cho doanh nghiệp. Biết là doanh nghiệp sẽ khó khăn, nhưng phải đặt mục tiêu an ninh lương thực là cao nhất”, Thứ trưởng Khánh nhấn mạnh.
Cũng theo Thứ trưởng, vụ lúa của Việt Nam gieo trồng nhanh, trong thời gian ngắn có thể phục hồi đáp ứng yêu cầu. Trong điều kiện dịch bệnh kéo dài vẫn có thể đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, tuy nhiên tốc độ xuất khẩu phải kiểm soát nhất định.
Bảo Vy
Tuyên bố trách nhiệm: Bài viết được lấy nguyên văn từ nguồn tin nêu trên. Mọi thắc mắc về nội dung bài viết xin liên hệ trực tiếp với tác giả. Chúng tôi sẽ sửa, hoặc xóa bài viết nếu nhận được yêu cầu từ phía tác giả hoặc nếu bài gốc được sửa, hoặc xóa, nhưng vẫn bảo đảm nội dung được lấy nguyên văn từ bản gốc.