Đa dạng hóa nguồn thu ngoài xây lắp
Hoạt động trong ngành xây dựng với các hợp đồng thi công công trình, Coteccons (HoSE:
CTD
) và Xây dựng Hòa Bình (HoSE:
HBC) trong nhiều năm đều có nguồn thu chính từ mảng xây lắp. Tuy nhiên, trong cuộc họp ĐHĐCĐ thường niên 2020, ông Nguyễn Bá Dương, Chủ tịch HĐQT Coteccons tuyên bố sẽ có hướng phát triển mới sau khi HĐQT và nhóm cổ đông lớn đạt được tiếng nói chung. Theo đó, cơ cấu lợi nhuận công ty trong thời gian tới sẽ gồm 50% từ thầu xây dựng, 50% còn lại đến từ lĩnh vực đầu tư khác, bao gồm bất động sản.
Đơn vị: tỷ đồng
Lựa chọn này của Coteccons dựa trên việc công ty có khoản tiền gửi lớn ở ngân hàng qua nhiều năm và không có nợ vay tài chính. Theo ông Dương, điều đó trở thành lợi thế khi nhiều chủ đầu tư có dự án nhưng không có tiền. Vì vậy, Coteccons đầu tư bất động sản bằng cách kết hợp với các chủ đầu tư để làm dự án.
Bước chuyển mình này đã được ông Dương đề cập từ cuộc họp ĐHĐCĐ thường niên 2019 và thừa nhận đã được chuẩn bị từ năm 2016 – khi phát hành vốn cho cổ đông ngoại để chuẩn bị thặng dư, lấy vốn đầu tư. Tuy nhiên, Coteccons vẫn đứng trước nhiều lựa chọn: (1) góp vốn với công ty bất động sản, làm nhà thầu, nhận khoảng 30% lợi nhuận từ dự án; (2) góp vốn, góp tiền đầu tư, lợi nhuận chia theo tỷ lệ đóng góp; (3) mua các dự án chủ đầu tư không đủ sức rồi tự xây dựng, bán hàng.
Coteccons quyết định chuyển hướng đầu tư trong bối cảnh từ cuối năm 2018, thị trường bất động sản tại một số thành phố lớn như TP HCM, Hà Nội… chững lại, do quá trình rà soát pháp lý, tín dụng ngân hàng vào bất động sản bị thắt chặt. Đồng thời, theo ông Dương, Coteccons chỉ phù hợp với dự án lớn, dự án nhỏ thì phải cạnh tranh nhiều. Tuy nhiên, số lượng dự án xây lắp thì có hạn nên với đội ngũ hùng hậu hơn 1.700 nhân sự vững vàng chuyên môn, sức chịu đựng cao thì Coteccons sẽ chuyển sang lĩnh vực mới.
Trước khi công bố hướng đầu tư mới, Coteccons từng ký hợp tác chiến lược với An Gia vào cuối năm 2019, đi đến thống nhất cùng đầu tư vào các dự án nhà ở để hiện thực hóa lợi nhuận. Việc kết hợp với chủ đầu tư phát triển dự án đã được nhiều công ty ngành xây dựng thực hiện. Công ty xây dựng Newtecons đồng phát triển dự án The Sóng (TP Vũng Tàu) với Bất động sản An Gia.
Ricons, thông qua Riland (do Ricons sở hữu 96% vốn) cũng góp 30% vốn vào công ty quản lý và phát triển Gia Khánh (do An Gia sở hữu 45,01%) để cùng phát triển dự án WestGate (Bình Chánh, TP HCM). Theo ông Lê Miên Thụy, Tổng giám đốc Ricons, việc góp vốn đồng thời làm đơn vị thi công giúp công ty có doanh thu lợi nhuận từ xây lắp và vốn góp.
Công ty Xây dựng Hòa Bình lại định hướng triển khai chiến lược phát triển thị trường theo 3 hướng hạ tầng, công nghiệp và nước ngoài khi mảng thầu xây dựng gặp những khó khăn chung từ tình hình bất động sản. Ông Lê Viết Hiếu, Thành viên HĐQT Hoà Bình cho biết dự báo thị trường xây dựng sẽ giảm khoảng 40%. Hoà Bình đặt mục tiêu nâng tỷ trọng mảng công nghiệp từ 4% năm trước lên 21% năm nay. Mảng hạ tầng dự kiến sẽ tăng lên, chiếm 14% tổng doanh thu. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc, tỷ trọng đóng góp từ mảng xây lắp sẽ giảm đi.
Đơn vị: tỷ đồng
Hòa Bình chuyển hướng ra nước ngoài, Hưng Thịnh Incons mở rộng dư địa đấu thầu
Để chuẩn bị cho chiến lược “chân kiềng”, Hòa Bình đã chuẩn bị các nguồn lực từ năm 2019, theo ông Lê Viết Hải, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc công ty. Về mảng hạ tầng, Hòa Bình đã sáp nhập CTCP 479 vốn thuộc Tổng Công ty Xây dựng Công trình Giao thông 4 (Cienco 4), một nhà thầu xây dựng có 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thi công hạ tầng, đặc biệt xây dựng cầu, cảng quy mô lớn.
Về công nghiệp, Hòa Bình hoàn thành trên 200 hạng mục tại dự án Khu liên hợp gang thép Hòa Phát Dung Quất (Quảng Ngãi) với tổng giá trị quyết toán hơn 1.800 tỷ đồng.
Về thị trường nước ngoài, Hòa Bình đã thực hiện các giai đoạn “tìm đường” từ năm 2018, khi làm nhà thầu phụ ở Kuwait, rồi góp vốn lập công ty cung cấp dịch vụ xây dựng tại Myanmar. Ông Hải nói công ty cũng đã thực hiện các thủ tục đầu tư và đang chuẩn bị cho việc xây dựng một cao ốc có quy mô 31 tầng tại Canada. Định hướng của Tập đoàn là nhắm vào các thị trường Trung Đông, Myanmar, Canada. Tôi nghĩ thị trường ở những nước phát triển như Mỹ, Australia, Canada... có khả năng đem lại lợi nhuận cao hơn.
Ông Hải từng ước tính, lợi nhuận từ các dự án thi công ở nước ngoài gấp khoảng 4 - 5 lần lợi nhuận trong nước, thậm chí chục lần, nếu cùng quy mô, mức vốn. Ước tính này dựa trên giá thành xây dựng nước ngoài cao, trong nước 400 - 500 USD nhưng ở nước ngoài lên tới 1.500 USD. Khoản chênh lệch này đến từ sự sáng tạo, sắp xếp hợp lý để tận dụng nguồn lực trong nước.
Ông Hải nhìn nhận nếu không ra nước ngoài thì công ty sẽ hạn chế về phát triển doanh thu, ảnh hưởng tới khả năng tăng trưởng. Với lãnh đạo Hòa Bình, thị trường quốc tế lớn gấp trăm lần Việt Nam. Nếu chỉ làm 1% quy mô thị trường quốc tế thì Hòa Bình đã có thể tăng doanh thu xây dựng lên gấp đôi.
Còn với Hưng Thịnh Incons (HoSE:
HTN), Chủ tịch HĐQT Nguyễn Đình Trung cho biết dự kiến năm 2021, công ty sẽ bắt đầu đấu thầu các dự án bên ngoài Tập đoàn mẹ - Hưng Thịnh. Từ trước đến nay, Hưng Thịnh Incons chủ yếu thi công các dự án của Tập đoàn mẹ, điều này giúp công ty có biên lợi gộp vượt trội hơn cả Coteccons và Hòa Bình.
Hưng Thịnh Incons có biên lợi nhuận gộp vượt trội. Đơn vị: %
Theo ông Trung, nguồn việc từ Tập đoàn Hưng Thịnh đã đảm bảo nguồn việc cho Hưng Thịnh Incons thực hiện và đảm bảo hoạt động bền vững. Tuy nhiên, với mong muốn mở rộng quy mô, gia tăng nguồn lực tài chính, Hưng Thịnh Incons tiến hành phát hành tỷ lệ 50% nhằm tăng vốn điều lệ lên 496 tỷ đồng.
Ông Trung cũng đề cập việc Covid-19 khiến doanh nghiệp phải thay đổi để làm tốt hơn, muốn đấu thầu dự án mới ngoài Tập đoàn thì phải giỏi hơn, tốt hơn. Do đó, Hưng Thịnh Incons đang áp dụng các biện pháp công nghệ số để đủ tự tin bước ra ngoài với tâm thế mạnh mẽ hơn.