Đồng USD mạnh lên trong khi nguồn cung ngoại tệ có diễn biến không quá thuận lợi so với các năm là những nguyên nhân chính khiến đồng VND có thể giảm giá trong năm nay.
USD sẽ lên giá
Ngày 11/5, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) điều chỉnh tỷ giá bán kỳ hạn từ 23.050 lên 23.250 đồng và không cho phép hủy ngang. Theo đó tỷ giá giao dịch tại các ngân hàng thương mại (NHTM) cũng đã có mức tăng tương ứng. Cụ thể, tỷ giá giao dịch tại các NHTM cũng được điều chỉnh tăng 230-250 đồng trong tháng.
Trong báo cáo mới phát hành, các chuyên gia tại Công ty Chứng khoán Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (VCBS) đánh giá, với mức điều chỉnh này, nhiều khả năng các hợp đồng bán kỳ hạn trước đó của NHNN sẽ được thực hiện hết.
Tính đến 31/5 so với đầu năm 2022, VND đã giảm giá khoảng 1,8% so với USD tính trên tỷ giá giao dịch tại các NHTM (Ảnh minh họa)
Đây là bước điều chỉnh của tỷ giá sau giai đoạn đồng USD liên tục mạnh lên. Tính tới ngày 31/5, VND đã giảm giá khoảng 1,8% so với USD tính trên tỷ giá giao dịch tại các NHTM.
Các chuyên gia cũng đánh giá cao khả năng Fed tiếp tục tăng lãi suất để ứng phó với lạm phát. Cùng với đó, Fed sẽ tiếp tục là NHTW đi đầu trong quá trình trung hòa dần các chính sách nới lỏng. Do đó, VCBS duy trì dự báo năm 2022, USD sẽ lên giá so với các ngoại tệ mạnh khác.
Đối với Việt Nam, trong giai đoạn này, nguồn cung ngoại tệ có diễn biến không quá thuận lợi so với các năm trước khi Việt Nam tăng nhập khẩu hàng hóa nguyên liệu trong giai đoạn giá cả tăng cao, triển vọng xuất khẩu hàng hóa kém hơn kỳ vọng khi triển vọng kinh tế toàn cầu giảm đi kèm với gián đoạn chuỗi cung ứng.
Ngoài ra, tính tới ngày 20/5/2022, ước tính các dự án đầu tư nước ngoài đã giải ngân được 7,71 tỷ USD, như vậy tăng với tốc độ trung bình 7,8% so với cùng kỳ năm 2021. Với bối cảnh này, VCBS duy trì dự báo VND có thể giảm giá đến 2% so với đồng USD.
Nguồn: Fiinpro, CEIC , VCBS Research
Trong một dòng chảy liên quan, ngày 10/6/2022, Bộ Tài chính Hoa Kỳ (BTC Hoa Kỳ) ban hành Báo cáo về “Chính sách kinh tế vĩ mô và ngoại hối của các đối tác thương mại lớn của Hoa Kỳ”, trong đó tiếp tục xem xét các đối tác thương mại chính trên cơ sở ba tiêu chí về thặng dư thương mại song phương với Hoa Kỳ, thặng dư cán cân vãng lai và can thiệp thị trường ngoại tệ một chiều, kéo dài.
Theo đó, BTC Hoa Kỳ đưa 12 nền kinh tế vào Danh sách giám sát, trong đó có Việt Nam, do không còn đáp ứng cả 3 tiêu chí.
Trước đó, trong giai đoạn từ tháng 1-12/2021, Việt Nam đáp ứng tiêu chí được BTC Hoa Kỳ đưa ra là thặng dư thương mại hàng hoá và dịch vụ với Hoa Kỳ ở mức 90 tỷ USD (ngưỡng 15 tỷ USD).
Từ đầu năm 2021, BTC Hoa Kỳ đã tiến hành tiếp xúc nâng cao song phương với Việt Nam và đạt được thỏa thuận chung vào tháng 7/2021 nhằm giải quyết các quan ngại của phía Hoa Kỳ về vấn đề tiền tệ, tỷ giá.
Mục tiêu giảm lãi suất cho vay gặp nhiều thách thức hơn
Trong tháng 5, lãi suất huy động tiếp tục nhích tăng, chủ yếu tại các NHTM cổ phần với mức tăng trung bình 10-20 điểm, mức tăng cao nhất cá biệt tại kỳ hạn 12 tháng với mức tăng 70 điểm. Như vậy, từ đầu năm đến nay, lãi suất huy động đã tăng 30-60 điểm.
Đến 31/5/2022, tín dụng tăng 8,04% so với cuối năm 2021 và tăng 16,94% so với cùng kỳ năm 2021. Số liệu phần nào cho thấy tín dụng có xu hướng tăng cao hơn đối với giai đoạn phục hồi sau dịch đặc biệt tại các ngành thương mại và dịch vụ.
Nguồn: Các NHTM, VCBS Research
Đối với lãi suất cho vay, hệ thống NHTM đã bắt đầu triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2% từ nguồn ngân sách nhà nước 40.000 tỷ đồng theo Nghị định 31 của Chính phủ và Thông tư 03 của NHNN. Giai đoạn này, NHNN thể hiện quyết tâm thực hiện chương trình hỗ trợ lãi suất hiệu quả hỗ trợ trọng điểm vào một số ngành nghề nhằm hỗ trợ nền kinh tế sau dịch.
Như vậy, định hướng xuyên suốt của NHNN vẫn là giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sau dịch. Mặc dù vậy, theo VCBS, với tăng trưởng tín dụng dự báo đạt cao hơn so với cùng kỳ, lãi suất huy động chịu áp lực tăng. Theo đó, lãi suất cho vay khó có thể tránh khỏi những áp lực nhất định.
"Với dự báo áp lực lạm phát tiếp tục hiện hữu trong các tháng tiếp theo đi cùng với nhu cầu tăng trưởng tín dụng cao hơn trong giai đoạn phục hồi kinh tế, lãi suất huy động được dự báo còn có thể tiếp tục tăng", các chuyên gia VCBS nhận định.
Cụ thể, lãi suất huy động có thể chịu áp lực tăng 100-150 điểm cơ bản trong cả năm 2022. Trong khi đó, VCBS dự báo lãi suất cho vay sẽ ghi nhận áp lực tăng tuy nhiên sẽ có độ trễ so với thời điểm tăng của lãi suất huy động. Cùng với đó, sẽ có sự phân hoá giữa mức tăng và thời điểm tăng giữa các ngành nghề.