Suốt 10 năm, khu trung tâm thương mại tại dự án Khu dịch vụ Chiêm Mai thuộc xã Xuân Quan, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên không được triển khai xây dựng để phục vụ người dân mà đem cho thuê để thu tiền. Điều này khiến dư luận hoài nghi các cấp chính quyền tỉnh Hưng Yên có “khuất tất” gì đối với dự án này hay chỉ đơn thuần là do năng lực không biết cách triển khai?
Khu trung tâm thương mại tại dự án Khu dịch vụ Chiêm Mai suốt 10 năm không được triển khai mà đem cho thuê thu tiền.
Ngày 08/06/2020, Báo điện tử Xây dựng cũng đã có bài viết: “Văn Giang (Hưng Yên): “Găm” đất vàng để cho thuê, chính quyền không tổ chức đấu thầu Trung tâm thương mại?” phản ánh việc dự án Khu dịch vụ Chiêm Mai thuộc xã Xuân Quan, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên đến nay đã hoàn thiện cơ sở hạ tầng, các hộ dân đã về ở khá đông. Tuy nhiên, khu trung tâm thương mại tại dự án nhằm mục đích phục vụ đời sống người dân nơi đây nhiều năm nay vẫn chưa được triển khai xây dựng.
Trong bài viết này, chính ông Chu Quốc Hiệu – Chủ tịch UBND huyện Văn Giang thừa nhận: “Dự án này đang rất nhiều người muốn được đầu tư và tỉnh đang lựa chọn. Muốn tổ chức đấu thầu thì nhà đầu tư phải lập dự án trình tỉnh phê duyệt”. Tuy nhiên, suốt 2 năm qua, không hiểu ông Chu Quốc Hiệu đã làm gì chưa, mà dự án vẫn dậm chân tại chỗ? Hơn 2.000m2 đất vàng vẫn đang được cho thuê để sản xuất kinh doanh.
Trước sự “bàng quan” của các cấp chính quyền tỉnh Hưng Yên, ngày 18/02/2022, Báo điện tử Xây dựng đã có Công văn số 26/CV-BXD gửi Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên và Chủ tịch UBND huyện Văn Giang hỏi về 3 vấn đề chính: Vì sao chính quyền tỉnh Hưng Yên không triển khai xây dựng khu trung tâm thương mại tại Khu dịch vụ Chiêm Mai? Việc chậm trễ triển khai trách nhiệm thuộc về ai? Việc cho thuê đất trung tâm thương mại để thu tiền có đúng quy định pháp luật? Khi nào chính quyền tỉnh Hưng Yên mới có kế hoạch triển khai xây dựng khu trung tâm thương mại tại Khu dịch vụ Chiêm Mai?
Đến ngày 13/06/2022, tức sau gần 4 tháng Báo điện tử Xây dựng gửi công văn, UBND huyện Văn Giang mới có Văn bản 468/UBND-TNMT phúc đáp. Nội dung công văn của UBND huyện Văn Giang viết: “Theo báo cáo của UBND xã Xuân Quan, Dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu dịch vụ Chiêm Mai được UBND tỉnh giao 74.589m2 tại Quyết định số 173/QĐ-UBND ngày 08/02/2012. Theo quy hoạch, dự án gồm 675 lô đất dịch vụ để giao cho các hộ gia đình có tiêu chuẩn theo quy định và các lô đất quy hoạch công trình công cộng (trong đó có diện tích 2.015m2 quy hoạch xây dựng khu trung tâm dịch vụ thương mại… Đến năm 2014, dự án cơ bản hoàn thành phần hạ tầng kỹ thuật và UBND xã thực hiện bàn giao đất cho 675 hộ (Đợt 1 là 654 hộ, đợt 2 là 21 hộ). Riêng 2.015m2 đất quy hoạch khu dịch vụ thương mại chưa thực hiện xây dựng do chưa bố trí được nguồn lực…
Mặt khác, theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 và các quy định khác của pháp luật, việc tiếp nhận chủ trương đầu tư dự án thuộc thẩm quyền cấp tỉnh và việc cho thuê đất làm Trung tâm thương mại không thuộc thẩm quyền của cấp xã, vì vậy trong thời gian tới UBND xã Xuân Quan sẽ có đề xuất với cấp có thẩm quyền xem xét vấn đề nêu trên.
Theo báo cáo của UBND xã Xuân Quan, để thực hiện Dự án Trung tâm thương mại cần phải thực hiện việc lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật. Trong khi chưa lựa chọn được nhà đầu tư, để tận dụng tránh lãng phí, đồng thời ngăn chặn tình trạng biến khu đất trên thành nơi đổ rác, UBND xã đã tạm thời ký hợp đồng cho thuê để người dân sản xuất và kinh doanh hoa cây cảnh (thời gian cho thuê 12 tháng gia hạn một lần”.
Chúng tôi rất bất ngờ khi nhận được nội dung trả lời của UBND huyện Văn Giang, bởi toàn bộ nội dung công văn của UBND huyện Văn Giang chỉ trích “theo báo cáo của xã Xuân Quan” mà không hề có một ý kiến hay một quan điểm nào của UBND huyện, như đây chỉ là trách nhiệm của UBND xã Xuân Quan chứ UBND huyện Văn Giang không liên quan. Hơn nữa, nội dung trả lời của UBND huyện Văn Giang không hề đi tới trọng tâm các câu hỏi của phóng viên đặt ra, cũng như nội dung người dân muốn biết.
Qua tìm hiểu, chúng tôi có thể khẳng định dự án này đã được từ tỉnh đến huyện phê duyệt đồ án chung, đồ án quy hoạch chi tiết 1/500 (gồm hạ tầng, phân lô và trung tâm thương mại…) vì vậy đơn vị nào là chủ đầu tư thì phải chịu trách nhiệm hoàn thành dự án theo quy hoạch chi tiết đã được các cấp có thẩm quyền phê duyệt. Đến bước hiện nay, chủ đầu tư phải tổ chức đấu thầu rộng rãi để lựa chọn nhà đầu tư theo quy hoạch được duyệt. Việc chủ đầu tư cho thuê đất để thu tiền là trái pháp luật, bởi đây là đất công của Nhà nước không thể tùy tiện cho thuê bằng bất cứ hình thức nào.
Luật sư Nguyễn Văn Tuấn – Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội cũng cho biết: “Theo báo cáo của UBND xã Xuân Quan, dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu dịch vụ Chiêm Mai được UBND tỉnh giao 74.589m2 tại Quyết định số 173/QĐ-UBND ngày 08/02/2012. Đây là nhiệm vụ, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất mà UBND tỉnh Hưng Yên giao cho UBND xã Xuân Quan, UBND xã có trách nhiệm thực hiện đúng kế hoạch sử dụng đất đó theo quy định tại Khoản 1 Điều 49 Luật Đất đai năm 2013.
Luật sư Nguyễn Văn Tuấn – Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội khẳng định: Chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm trước các cơ quan quản lý cấp trên và trước nhân dân việc dự án chậm triển khai dự án.
Căn cứ Điều 35 Luật Đất đai năm 2013 quy định về nguyên tắc lập quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cần phải tiến hành theo nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất: Phù hợp với chiến lược, quy hoạch tổng thể, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh; được lập từ tổng thể đến chi tiết; sử dụng đất tiết kiệm và có hiệu quả; khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên, suốt 10 năm qua chủ đầu tư vẫn chưa tiến hành triển khai dự án xây dựng khu trung tâm thương mại để phục vụ người dân. Điều này đã làm lãng phí nguồn lực, giảm hiệu quả sử dụng đất đai và hiệu quả đầu tư xây dựng của tỉnh Hưng Yên; ảnh hưởng đến quyền lợi, cuộc sống của người dân vùng dự án và gây bức xúc xã hội. Chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm trước các cơ quan quản lý cấp trên và trước nhân dân về việc chậm trễ triển khai dự án xây dựng trung tâm thương mại đã được UBND tỉnh Hưng Yên giao cho.
Bên cạnh đó, UBND huyện Văn Giang và UBND tỉnh Hưng Yên cũng có trách nhiệm liên quan trong việc giám sát, đôn đốc chủ đầu tư thực hiện dự án, kế hoạch sử dụng đất đúng theo quan điểm chỉ đạo và đúng với quy định của pháp luật”.
Luật sư Nguyễn Văn Tuấn cũng khẳng định: “Khu đất dự kiến làm khu thương mại dịch vụ này là “Khu đất vàng” có rất nhiều người muốn đầu tư chứ không phải là không có ai đầu tư. Chủ đầu tư cần phải công khai dự án và thu hút nhà đầu tư quan tâm tới dự án xây dựng khu đất thương mại dịch vụ này và tổ chức đấu thầu theo quy định pháp luật”.
Đối với vấn đề UBND xã Xuân Quan tự ý cho thuê đất trung tâm thương mại để người dân kinh doanh, Luật sư Nguyễn Văn Tuấn cho biết: Căn cứ theo Khoản 3 Điều 59 Luật Đất đai năm 2013 thì “Ủy ban nhân dân cấp xã cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn”.
Như vậy, việc UBND xã Xuân Quan cho thuê đất dự kiến làm khu trung tâm thương mại dịch vụ là không đúng quy định pháp luật, UBND xã chỉ có thẩm quyền cho thuê đất đối với phần đất thuộc quỹ đất nông nghiệp với mục đích công ích của xã mà trong khi đó phần đất đã được đưa vào dự án quy hoạch dự kiến làm khu trung tâm thương mại dịch vụ là đất nông nghiệp nhưng đã làm trong dự án quy hoạch của tỉnh Hưng Yên, không phải là phần đất thuộc quỹ đất nông nghiệp với mục đích công ích.
Dự án Trung tâm thương mại thuộc Khu dịch vụ Chiêm Mai – Xuân Quan đang được sự quan tâm của cả người dân sinh sống tại khu dịch vụ cũng như vùng lân cận. Theo dự án quy hoạch, khu đất này sẽ được xây dựng Trung tâm thương mại để thuận tiện mua bán kinh doanh, thay đổi diện mạo khu vực của xã Xuân Quan nói riêng của huyện Văn Giang và tỉnh Hưng Yên nói chung. UBND xã Xuân Quan cần phải thực hiện đúng quy hoạch, tổ chức lựa chọn nhà đầu tư và trình Chủ tịch UBND huyện Văn Giang xin chấp thuận của UBND tỉnh Hưng Yên mới đảm bảo quy định của pháp luật.
Qua việc này, dư luận cũng hoài nghi cả bộ máy chính quyền tỉnh Hưng Yên không hiểu luật hay có “ẩn tình” gì đằng sau? Đây chỉ là một dự án nằm ở tuyến xã nhưng các “quan” từ xã đến tỉnh còn không giải quyết nổi trong suốt 10 năm qua, vậy thử hỏi các vấn đề khác thì người dân và xã hội phải đợi chờ như thế nào?