Lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh sau khi Ngân hàng Nhà nước liên tục hút tiền qua kênh tín phiếu, cho thấy thanh khoản hệ thống ngân hàng đã phần nào bớt dư thừa.
Thanh khoản hệ thống ngân hàng không còn quá dư thừa
Theo số liệu mới nhất được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố, lãi suất VND bình quân liên ngân hàng ngày 20/10 tại kỳ hạn qua đêm (kỳ hạn chính chiếm 90% giá trị giao dịch) đã tăng mạnh gần gấp đôi, lên 1,47%/năm từ mức 0,79%/năm ghi nhận vào phiên trước đó (19/10). Đây cũng là mức lãi suất cao nhất đối với kỳ hạn này kể từ giữa tháng 6/2023.
Như vậy, so với cuối tháng trước lãi suất kỳ hạn này đã tăng gấp 10 lần (vào cuối tháng 9, lãi suất kỳ hạn qua đêm chỉ ở mức 0,15%/năm).
Ngoài ra, lãi suất các kỳ hạn chủ chốt khác cũng tăng mạnh. Kỳ hạn 1 tuần tăng lên 1,64%; kỳ hạn 2 tuần 1,66%; kỳ hạn 1 tháng lên 1,86%.
Lãi suất liên ngân hàng có xu hướng tăng mạnh những phiên gần đây, sau khi Ngân hàng Nhà nước liên tục hút tiền về qua kênh tín phiếu. Kể từ khi mở lại kênh này ngày 21/9, nhà điều hành đã hút liên tục 22 phiên với tổng số tiền hút về là gần 241.600 tỷ đồng.
Cùng với lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh, cho thấy thanh khoản đã phần nào bớt dồi dào, thì lượng hút tiền về cũng giảm dần. Trong phiên 23/10, tổng khối lượng tín phiếu phát hành chỉ còn 850 tỷ đồng và phiên liền trước là 1.650 tỷ đồng.
Trong khi những phiên cao điểm, nhà điều hành đã hút tới 20.000 tỷ đồng mỗi phiên. Lãi suất trúng thầu trong những phiên gần nhất cũng tăng mạnh lên 1,45%/năm, so với mức chỉ trên dưới 0,5%/năm những phiên đầu tiên.
Động thái phát hành tín phiếu của NHNN nhằm điều chỉnh thanh khoản hệ thống trong bối cảnh các ngân hàng đang dư thừa tiền. Đây cũng là một nghiệp vụ nhằm giảm áp lực tỷ giá, thông qua việc đẩy mặt bằng lãi suất liên ngân hàng đối với VND lên, giúp thu hẹp chênh lệch lãi suất giữa đồng USD và VND.
Việc thanh khoản hệ thống dư thừa nhiều lần được lãnh đạo NHNN xác nhận, do tăng trưởng tín dụng đang rất hạn chế, doanh nghiệp không có nhu cầu vay tiền. Lãnh đạo NHNN khẳng định sẽ điều hành linh hoạt để giảm áp lực tỷ giá và lãi suất cho doanh nghiệp.
Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, cơ quan này sẽ điều hành ổn định tỷ giá. “Doanh nghiệp cứ yên tâm với tỷ giá. Hiện tỷ giá vẫn đang biến động trong biên độ cho phép, chúng tôi khẳng định sẽ điều hành không để xảy ra tâm lý găm giữ ngoại tệ chờ tỷ giá tăng. Hiện nay, nguồn dự trữ ngoại hối dồi dào, dòng vốn FDI vẫn tiếp tục tăng trưởng, các nguồn ngoại tệ khác cũng diễn biến tích cực… là cơ sở để ổn định tỷ giá”, Phó Thống đốc nói.
Về lãi suất, lãnh đạo NHNN cho biết cơ quan này sẽ tiếp tục điều hành theo hướng ổn định, hạ thêm nữa khi có điều kiện, thậm chí kể cả lãi suất điều hành cũng có thể giảm thêm nếu điều kiện phù hợp.
Dù vậy, đại diện của NHNN cũng thừa nhận, điều hành lãi suất là bài toán khó nhất trong điều hành kinh tế vĩ mô hiện nay. Bởi vì khi lãi suất giảm sâu, sự ổn định tỷ giá có nguy cơ bị phá vỡ, ảnh hưởng tới vay nợ nước ngoài, xếp hạng tín nhiệm quốc gia…
Đây là điều buộc NHNN phải cân nhắc hài hòa nhiều yếu tố trong điều hành chính sách tiền tệ.
Nhật Linh