Lòng hồ Thuỷ điện Bản Vẽ và Hủa Na trên địa bàn Nghệ An xuống mực nước chết là điều có thể khi mà thời tiết tiếp tục nắng nóng kéo dài như hiện nay. Nếu điều đó xảy ra thì các tổ hợp phát điện của các nhà máy sẽ hoạt động như thế nào?
Thủy điện Bản Vẽ được xây dựng trên sông Nậm Nơn. Đập chính ngăn sông đặt tại bản Vẽ, xã Yên Na, huyện Tương Dương. Dung tích hồ chứa Bản Vẽ hơn 1,8 tỷ m3, trong đó dung tích hữu ích từ cao trình 155m - 200m là 1,3 tỷ m3 nước.
Tuy nhiên, do hạn hán kéo dài và phải điều tiết nước sản xuất, nên mực nước lòng hồ Thủy điện Bản Vẽ đã xuống mức báo động. Tại thời điểm này (ngày 14/6), mực nước trong lòng hồ Thuỷ điện Bản Vẽ đã giảm rất sâu, chỉ còn cao hơn mực nước chết theo thiết kế của Nhà máy Thuỷ điện Bản Vẽ hơn 1 m.
Ghi nhận của PV trong ngày 13/6 vừa qua cho thấy, lòng hồ Thuỷ điện Bản Vẽ đang giảm xuống mức sâu. Người dân sinh sống trong khu vực lòng hồ Bản Vẽ cho rằng, chưa có năm nào mực nước trong lòng hồ xuống thấp như năm nay. Ảnh: Xuân Hoàng
Hiện nay mực nước hồ chỉ ở mức 156,6m, thấp hơn gần 20m so với cùng kỳ và dung tích hữu ích còn lại chỉ hơn 80 triệu m3.
Ông Hoàng Văn Ngọc - Phó Giám đốc Công ty Thuỷ điện Bản Vẽ cho biết: Khi hồ chứa về mực nước chết 155m thì nhà máy thủy điện Bản Vẽ chỉ được phát điện với lưu lượng xả bằng lưu lượng về. Theo đó, lưu lượng nước về hồ hiện nay đạt hơn 100 m3/giây.
Theo quy định, chỉ trường hợp đặc biệt do phải đáp ứng an ninh năng lượng, hoặc cung cấp nước tưới cho vùng hạ du thì mới tiếp tục khai thác hồ dưới mực nước chết, nhưng công suất điện thấp. Tuy nhiên, lúc này chỉ hoạt động 1 tổ máy, còn 1 tổ máy phải dừng, bởi nếu hoạt động cả 2 tổ máy vào thời điểm mực nước chết là ảnh hưởng đến thiết bị.
Có những nơi trong lòng hồ Bản Vẽ đã cạn trơ đáy. Ảnh: Xuân Hoàng
Vì vậy, trong nửa cuối tháng 6 và hết mùa khô, nếu thời tiết tiếp tục nắng nóng cực đoan thì sẽ xảy ra hiện tượng thiếu nước cấp cho hạ du và nguy cơ không đáp ứng đủ điện lên hệ thống.
“Đầu tháng 6 này, có thời điểm lưu lượng nước đổ về hồ chỉ đạt 35m3/giây, thấp nhất từ khi nhà máy đi vào vận hành đến nay. Tuy nhiên, mấy ngày nay vùng thượng lưu có mưa, nên nguồn nước vào có cải thiện hơn. Song thời tiết đang khó lường, nếu nắng nóng tiếp tục kéo dài thì việc vận hành các tổ điện sẽ gặp khó khăn”, ông Ngọc lo lắng.
Theo Công ty Thuỷ điện Bản Vẽ cho biết, hiện tại mực nước của lòng hồ chỉ cao hơn mực nước chết 1 m, nên việc vận hành các tổ máy phát điện bị ảnh hưởng, giảm công suất. Trong ảnh: Công nhân Công ty Thuỷ điện Bản Vẽ tại Phòng Điều khiển trung tâm. Ảnh: Xuân Hoàng
Còn tại Nhà máy Thuỷ điện Hủa Na (Quế Phong) tình trạng mực nước trong lòng hồ mặc dù đã có cải thiện hơn cách đây nửa tháng, nhưng việc vận hành vẫn đang khó khăn.
Ông Đoàn Văn Trường - Phó Giám đốc Công ty Thuỷ điện Hủa Na cho biết: Vào cuối tháng 5 vừa qua, nước trong lòng hồ đã xuống đến mực nước chết. Lúc đó, cả 2 tổ máy vẫn hoạt động, nhưng công suất chỉ đạt tối thiểu 70/90 MW/tổ máy.
Toàn cảnh vùng hạ lưu đập Thuỷ điện Bản Vẽ nhìn từ trên cao được chụp ngày 13/6. Ảnh: Xuân Hoàng
"Những ngày này lưu lượng nước trên dòng sông Chu đổ vào lòng hồ đã có cải thiện hơn 150 m3/giây, do đó tính đến sáng nay 14/6, nước trong lòng hồ cao hơn mực nước chết 2,9m, nhưng thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù vậy, nhà máy vẫn phải hoạt động với mức công suất tối thiểu ở mực nước chết, nhằm cung cấp nguồn cho lưới điện. Tuy nhiên, các tổ máy hoạt động ở mực nước chết sẽ ảnh hưởng đến các thiết bị", ông Trường cho hay.
Theo dự báo của Đài Khí tượng Thuỷ văn Bắc Trung Bộ, khu vực Bắc Trung Bộ nắng nóng gay gắt có thể kéo dài trong nhiều ngày tới, ảnh hưởng đến hoạt động của các nhà máy thuỷ điện./.