Theo Cục Hải quan Hà Nội, kim ngạch nhập khẩu có thuế của một số nhóm mặt hàng chính giảm nhiều kéo theo số thu ngân sách nhà nước cũng sụt giảm so với cùng kỳ năm ngoái.
Hoạt động nghiệp vụ của công chức Chi cục Hải quan Chuyển phát nhanh (Cục Hải quan Hà Nội). Ảnh: N.Linh
Thu ngân sách bằng 31% dự toán
Thu ngân sách gặp khó khăn là tình trạng chung ở hầu hết các chi cục hải quan thuộc Cục Hải quan Hà Nội. Chi cục trưởng Chi cục Hải quan KCN Bắc Thăng Long Nguyễn Doãn Bốn cho biết, mặc dù dịch Covid-19 đã được kiểm soát chặt chẽ, hoạt động xã hội đã trở lại bình thường, tuy vậy đây vẫn là một trong các nguyên nhân tác động tiêu cực đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu hàng hoá của các doanh nghiệp trong những tháng đầu năm. Chi cục trưởng Chi cục Hải quan KCN Bắc Thăng Long cho biết thêm, qua trao đổi một số doanh nghiệp cho biết đơn hàng xuất khẩu giảm, dẫn đến sản lượng sản xuất giảm so năm 2022.
Hay tại Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài, tính đến hết tháng 5, số thu ngân sách của đơn vị đạt 2.182 tỷ đồng, mới đạt 29,29% chỉ tiêu được giao, đạt 29,09% chỉ tiêu phấn đấu. Kết quả này giảm 23,87% so với cùng kỳ 2022.
Thống kê tính đến ngày 15/5, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu qua các đơn vị tại Cục Hải quan Hà Nội đạt 19,39 tỷ USD, bằng 88,4% cùng kỳ năm 2022. Đáng chú ý, một số nhóm mặt hàng chính giảm nhiều về kim ngạch nhập khẩu có thuế và số thu ngân sách nhà nước.
Cập nhật gần nhất của Cục Hải quan Hà Nội cho thấy, tỷ lệ kim ngạch nhập khẩu giảm mạnh nhất là mặt hàng nguyên phụ liệu thuốc lá, trong 4 tháng kim ngạch nhập khẩu có thuế mặt hàng này chỉ đạt 0,4 triệu USD, giảm 94% so với cùng kỳ năm 2022; số thu ngân sách nhà nước đạt 3,1 tỷ đồng, giảm 94% so với cùng kỳ.
Nhóm mặt hàng hóa chất và sản phẩm có kim ngạch nhập khẩu 4 tháng đầu năm đạt 146 triệu USD, số thu đạt 342 tỷ đồng giảm lần lượt là 62% về kim ngạch và 49% về số thu. Mặt hàng máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện có kim ngạch nhập khẩu đạt 355 triệu USD, số thu ngân sách đạt 862 tỷ đồng, hai chỉ số giảm lần lượt là 58% và 48%. Mặt hàng chất dẻo nguyên liệu có kim ngạch nhập khẩu đạt 106 triệu USD, số thu đạt 274 tỷ đồng, giảm lần lượt 17% và 25%.
Nhóm hàng điện gia dụng và linh kiện nhập khẩu trong 4 tháng đạt 127 triệu USD, số thu ngân sách đạt 592 tỷ đồng, giảm lần lượt 18% và 14%. Đóng góp số thu lớn cho Hải quan Hà Nội là mặt hàng máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng số, nhưng kết quả trong những tháng đầu năm cũng giảm sút theo tình hình chung, theo đó nhóm hàng này đạt 645 triệu USD về kim ngạch nhập khẩu và 1.740 tỷ đồng về số thu, giảm lần lượt 8% và 10%. Mặt hàng linh kiện ô tô cũng giảm 37% về kim ngạch và 17% về số thu.
Theo Hải quan Hà Nội, trong bối cảnh chung nhiều mặt hàng sụt giảm mạnh về kim ngạch, một số mặt hàng vẫn tăng trưởng ổn định như điện thoại và linh kiện, xe máy; đặc biệt, một số doanh nghiệp nhập khẩu ô tô nguyên chiếc về làm thủ tục dẫn đến số thu thuế tiêu thụ đặc biệt tăng. Chẳng hạn như điện thoại các loại và linh kiện có kim ngạch nhập khẩu đạt 333 triệu USD, số thu ngân sách đạt 825 tỷ đồng, kim ngạch giảm 5% so với cùng kỳ nhưng số thuế nộp ngân sách nhà nước tăng 3%; hay mặt hàng phương tiện vận tải khác và phụ tùng kim ngạch nhập khẩu đạt 104 triệu USD, số thu ngân sách đạt 190 tỷ đồng, tăng 131% về kim ngạch và 102% về số thu. Đối với mặt hàng xe máy và linh kiện, phụ tùng, số thu ngân sách nhà nước chỉ giảm 1% so với cùng kỳ, đạt 238 tỷ đồng.
Mặc dù vậy, tổng số thu ngân sách của Hải quan Hà Nội vẫn giảm so với cùng kỳ năm ngoái, tính đến giữa tháng 5/2023 đạt 10.274 tỷ đồng, bằng 31% dự toán và bằng 81,2% cùng kỳ năm 2022. Riêng địa bàn Hà Nội, thu ngân sách đạt 8.096 tỷ đồng, bằng 30% dự toán và bằng 82,9% cùng kỳ năm 2022.
Tạo thuận lợi đi đôi với chống thất thu
Để khắc phục khó khăn, hiện các đơn vị thuộc Hải quan Hà Nội tích cực triển khai các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2023. Các chi cục hải quan tích cực đối thoại, tháo gỡ vướng mắc cùng cộng đồng doanh nghiệp, vừa tạo thuận lợi tối đa về thủ tục hải quan theo quy định cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá phục vụ sản xuất, vừa thấu hiểu chia sẻ những khó khăn, vướng mắc trong sản xuất hàng xuất khẩu, sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp.
Không chỉ xử lý kịp thời vấn đề vướng mắc phát sinh, để tạo thuận lợi cho hoạt động thông quan hàng hóa, Cục Hải quan Hà Nội tiếp tục phối hợp với các sở, ngành và chủ đầu tư để thúc đẩy tiến độ xây dựng kho bãi, địa điểm kiểm tra theo đề án “Địa điểm kiểm tra tập trung đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu đáp ứng yêu cầu quản lý hải quan hiện đại của Cục Hải quan Hà Nội”.
Đồng thời, thường xuyên rà soát, kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại qua giá, mã, thuế suất, số lượng... chống thất thu quan kiểm tra sau thông quan, thanh tra chuyên ngành; đẩy mạnh hoạt động thu thập, phân tích thông tin để phát hiện dấu hiệu vi phạm, dấu hiệu rủi ro. Riêng công tác kiểm soát chống buôn lậu, trong 5 tháng đầu năm, đơn vị đã phát hiện, xử lý 453 vụ vi phạm pháp luật hải quan, với số tiền phạt nộp ngân sách 10,55 tỷ đồng, truy thu thuế 5,2 tỷ đồng. Số thu nộp ngân sách nhà nước từ công tác kiểm tra sau thông quan đạt hơn 58 tỷ USD.