Lần đầu tiên trong nhiều năm hàng hóa XNK qua các cảng TPHCM giảm mạnh, chỉ trong nửa đầu năm, kim ngạch XNK đã giảm hơn 14 tỷ USD.
Nhiều mặt hàng giảm sâu
Theo tìm hiểu của phóng viên, hàng hóa XNK qua các cửa khẩu cảng biển, cảng hàng không quốc tế TPHCM đều giảm rất mạnh. Tại cảng Cát Lái nơi có lưu lượng hàng hóa XNK thông qua lớn nhất tại TPHCM kim ngạch hàng nhập khẩu cũng giảm khoảng trên 30%, tác động rất lớn đến nguồn thu ngân sách Nhà nước của Cục Hải quan TPHCM.
Theo phân tích của Cục Hải quan TPHCM, tổng kim ngạch XNK hàng lũy kế từ đầu năm 2023 đến ngày 15/6/2023 đạt 51,83 tỷ USD, giảm 21,43% (tương đương giảm tuyệt đối 14,13 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, hàng xuất khẩu giảm khá sâu, dẫn cán cân thương mại hàng hóa XNK làm thủ tục qua Cục Hải quan TPHCM trong nửa đầu năm 2023 là nhập siêu 3,71 tỷ USD.
Cụ thể, trị giá hàng hóa nhập khẩu đạt 27,77 tỷ USD, giảm 23,61% so với cùng kỳ năm 2022 (năm 2022 đạt 36,35 tỷ USD). Trong đó, có nhiều mặt hàng giảm sâu, như: Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt trên 5,8 tỷ USD, giảm trên 35%; máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng trên 2,6 tỷ USD, giảm 17%; Diesel trên 1 tỷ USD, giảm trên 21%; vải các loại đạt trên 1 tỷ USD, giảm hơn 14%; sắt thép các loại nhập khẩu sản lượng 825.145 tấn, kim ngạch có thuế 556,6 triệu USD, giảm 7,5% về lượng, giảm 30% về trị giá.
Trị giá hàng hóa xuất khẩu đạt 24,06 tỷ USD, giảm 18,74% so với cùng kỳ năm 2022 (năm 2022 đạt 29,61 tỷ USD). Nhiều mặt hàng xuất khẩu giảm sâu, như: Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt trên 5,8 tỷ USD, giảm trên 28%; hàng dệt may đạt trên 2,3 tỷ USD, giảm hơn 8%; hàng thủy sản đạt trên 1,4 tỷ USD, giảm gần 40%. Riêng mặt hàng gạo xuất khẩu đạt trên 1,7 tỷ USD, tăng gần 40%...
Chú trọng tạo thuận lợi thương mại
Chia sẻ với khó khăn của doanh nghiệp, Cục Hải quan TPHCM luôn chú trọng công tác cải cách thủ tục hải quan, tạo thuận lợi thương mại. Trong 6 tháng đầu năm 2023, việc triển khai đồng bộ, quyết liệt công tác cải cách thủ tục hành chính của Cục Hải quan TPHCM đã và đang góp phần tạo thuận lợi cho doanh nghiệp; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan và thúc đẩy dòng chảy thương mại trên địa bàn quản lý trong bối cảnh nền kinh tế còn diễn biến phức tạp và có nhiều dấu hiệu suy thoái.
Đồng thời, Cục Hải quan TPHCM đã tích cực phối hợp với các đơn vị thuộc cơ quan Tổng cục Hải quan và các sở, ban, ngành trên địa bàn rà soát, kiến nghị sửa đổi hệ thống cơ sở pháp luật hải quan và pháp luật có liên quan đến hoạt động quản lý nhà nước về hải quan, quy trình nghiệp vụ phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Bên cạnh việc tạo thuận lợi, Cục Hải quan TPHCM cũng kiến nghị, đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định nhằm đảm bảo vừa hỗ trợ thông quan hàng hóa nhanh chóng, vừa quản lý chặt chẽ.
Trong đó, Cục Hải quan TPHCM đề nghị sớm ban hành nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu được giao dịch qua thương mại điện tử; nghị định quy định thực hiện kết nối và chia sẻ thông tin trong lĩnh vực xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh hàng hóa, người và phương tiện vận tải theo Cơ chế một cửa quốc gia; nghị định quy định cơ chế quản lý, phương thức, trình tự, thủ tục kiểm tra chất lượng và kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu; Luật Hải quan và các Nghị định hướng dẫn thực hiện thay thế Nghị định 38/2015/NĐ-CP; Nghị định 49/2020/NĐ-CP để chuẩn bị hành lang pháp lý khi triển khai hải quan số trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, Cục Hải quan TPHCM kiến nghị các bộ, sở, ban, ngành cùng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các lĩnh vực quản lý nhà nước nhằm đồng bộ, nâng cao việc liên thông kết nối, trao đổi dữ liệu với nhau, phát huy hiệu quả tối đa của Cơ chế một cửa Quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN, vừa tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước nói chung, lĩnh vực hải quan nói riêng, vừa tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp vượt qua những thách thức của thị trường thế giới và khu vực trong năm 2023.