Việc ra đời đồng euro kỹ thuật số – phiên bản điện tử của tiền mặt do Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) phát hành – đang tiến gần hơn bao giờ hết.
Tuy nhiên, theo đánh giá mới nhất của ECB, công cụ thanh toán mới này sẽ không làm lung lay nền tảng của hệ thống ngân hàng châu Âu, vốn đã được củng cố sau nhiều năm cải cách.
Trong báo cáo công bố ngày 10/10, ECB khẳng định việc phát hành đồng euro kỹ thuật số, với hạn mức giữ tối đa dự kiến khoảng 3.000 euro cho mỗi người, sẽ không gây rủi ro đáng kể đối với thanh khoản hay lợi nhuận của các ngân hàng thương mại trong khu vực đồng tiền chung.
Nghiên cứu được thực hiện theo yêu cầu của Nghị viện châu Âu, nhằm đánh giá tác động tiềm tàng của đồng tiền kỹ thuật số lên hệ thống tài chính. ECB xem xét hai kịch bản: “bình thường”, khi đồng euro kỹ thuật số chỉ đóng vai trò phương tiện thanh toán, và “tìm kiếm sự an toàn”, khi người dân ồ ạt rút tiền trong giai đoạn khủng hoảng.
Kết quả cho thấy, trong kịch bản cơ sở, ảnh hưởng là “rất hạn chế”. Tỷ lệ thanh khoản của các ngân hàng vẫn duy trì trên mức quy định, chỉ có 9 ngân hàng ghi nhận sụt giảm nhẹ. Tác động tới lợi nhuận cũng ở mức thấp, với tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu giảm khoảng 0,1–0,2%.
Theo ECB, đồng euro kỹ thuật số sẽ là một dạng “tiền mặt kỹ thuật số” an toàn, miễn phí, dễ tiếp cận cho mọi công dân châu Âu, kể cả khi không có kết nối mạng. Đây là bước đi nhằm bảo vệ chủ quyền tiền tệ của khu vực đồng euro trước sự cạnh tranh từ các tập đoàn công nghệ tài chính và các đồng tiền điện tử do tư nhân phát hành.
Một số ngân hàng tư nhân, đặc biệt tại Pháp, lo ngại khả năng khách hàng rút tiền hàng loạt khi đồng euro kỹ thuật số được đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, theo ECB, tình huống này khó có thể gây ra biến động lớn.
Kịch bản giả định cho thấy, ngay cả trong thời kỳ khủng hoảng, tổng lượng tiền bị rút vẫn trong giới hạn an toàn: khoảng 156 tỷ euro nếu giới hạn giữ tiền là 500 euro/người, và tối đa 699 tỷ euro với mức 3.000 euro/người. Con số này tương đương 2,2% tổng tài sản ngân hàng hoặc 8,2% tổng tiền gửi thanh toán, thấp hơn nhiều so với các cuộc khủng hoảng trước: 20,9% tại Cyprus năm 2013, 25,9% tại Hy Lạp năm 2015, hay 6,4% tại Bỉ năm 2023.
ECB cũng lưu ý, việc rút tiền quy mô lớn có thể xảy ra ngay cả khi chưa có đồng euro kỹ thuật số, do xu hướng chuyển dòng vốn sang các tài sản kỹ thuật số ổn định (stablecoin) gắn với ngoại tệ như đồng đô la Mỹ.
Chính vì vậy, ECB coi đồng euro kỹ thuật số là biện pháp củng cố lòng tin vào đồng tiền chung, ngăn ngừa nguy cơ “đô la hóa kỹ thuật số” và bảo đảm vai trò trung tâm của đồng euro trong hệ thống tài chính toàn cầu.
Theo ông Piero Cipollone, thành viên Ban điều hành ECB, nếu khung pháp lý được Liên minh châu Âu (EU) hoàn thiện vào cuối năm 2026, đồng euro kỹ thuật số có thể chính thức ra mắt vào giữa năm 2029.
Từ năm 2023, ECB đã bắt đầu thử nghiệm hạ tầng công nghệ, trong khi EU tiếp tục hoàn thiện các quy định để đảm bảo sự minh bạch, bảo mật và công bằng trong sử dụng.
Đồng euro kỹ thuật số được kỳ vọng sẽ trở thành biểu tượng cho một châu Âu hiện đại, an toàn và bền vững, nơi công nghệ tài chính phát triển song hành với sự ổn định của hệ thống ngân hàng truyền thống.
Việc chuẩn bị ra mắt đồng euro kỹ thuật số thể hiện bước đi chủ động của châu Âu trong cuộc đua toàn cầu về tài chính số. ECB khẳng định, đồng tiền mới này không nhằm thay thế hệ thống ngân hàng hiện hữu, mà là công cụ hỗ trợ, giúp tăng cường niềm tin và bảo vệ vị thế của đồng euro trong kỷ nguyên kỹ thuật số, nơi an toàn, ổn định và chủ quyền tiền tệ được đặt lên hàng đầu.
Link gốc