Bộ phận Nghiên cứu Đầu tư Toàn cầu HSBC vừa phát hành báo cáo Vietnam at a glance - Không ngừng sải bước, trong đó đánh giá Việt Nam gây bất ngờ với mức tăng trưởng quý III đạt 8,2% - cao nhất ASEAN. Mặc dù hoạt động đẩy nhanh đơn hàng đặt trước (frontloading) đã đạt đỉnh, kinh tế vẫn tiếp tục tăng trưởng với sự vững vàng của thị trường trong nước. HSBC nâng dự báo tăng trưởng của Việt Nam năm 2025 lên 7,9% và năm 2026 là 6,7%.

Báo cáo chỉ ra quý III vừa qua là quý thứ hai tăng trưởng kinh tế Việt Nam vượt mức 8% so với cùng kỳ năm trước, dễ dàng vượt qua kỳ vọng của thị trường. Trong khi các nước ASEAN đã chứng kiến mức xuất khẩu sang Mỹ giảm nhẹ sau khi hoạt động đẩy nhanh đơn hàng đặt trước giảm dần, kết quả thương mại của Việt Nam vẫn duy trì mạnh mẽ với mức tăng trưởng hai con số.

“Sau kết quả tăng trưởng bất ngờ của các nền kinh tế ASEAN trong quý II, đà tăng trưởng mạnh mẽ vẫn tiếp tục duy trì. Điều này đặc biệt thể hiện rõ ở những nước phụ thuộc vào thương mại như Singapore và Malaysia nhưng mức độ tăng đáng ngạc nhiên của Việt Nam đúng là riêng một đẳng cấp. Việt Nam một lần nữa trở thành nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á”, các chuyên gia phân tích.

Dự báo mới của HSBC về các chỉ số vĩ mô mới của Việt Nam.

HSBC cho rằng điều bất ngờ lớn nhất chính là sự vững vàng của những ngành có xu hướng giao thương bên ngoài, thể hiện ở mảng sản xuất và thương mại.

Cụ thể, mặc dù môi trường thương mại biến động khôn lường, sản xuất công nghiệp quý III đã tăng 10%. Thương mại tiếp tục bùng nổ với xuất khẩu và nhập khẩu cùng tăng trưởng gần 20% so với cùng kỳ năm trước.

Đáng khích lệ hơn là quy mô thặng dư thương mại trong quý III cao gấp đôi mức của nửa đầu năm. Điều đó cho thấy Việt Nam đã tăng thặng dư thương mại với các đối tác thương mại khác ngoài Mỹ, mặc dù Mỹ vẫn là điểm đến lớn nhất của hàng xuất khẩu Việt Nam - chiếm 1/3 tổng thị phần.

Báo cáo chỉ ra động lực chủ đạo của thương mại là sản phẩm điện tử. Đà tăng trưởng mạnh mẽ ở cả hàng điện tử tiêu dùng lẫn linh kiện điện tử đã thúc đẩy đáng kể xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ, trong đó, xuất khẩu quý III gần chạm ngưỡng tăng trưởng 30% so với cùng kỳ năm trước.

“Mặc dù hoạt động đẩy nhanh đơn hàng đặt trước đã đạt đỉnh trên toàn ASEAN, tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Mỹ vẫn tiếp tục tăng cho thấy một xu hướng khác chúng ta đã quan sát thấy trên toàn châu Á: các nền kinh tế liên quan nhiều đến công nghệ đang hưởng lợi từ nhu cầu về công nghệ ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) tăng cao, mang lại một hệ thống hỗ trợ cứng cho thương mại”, chuyên gia lý giải.

Bên cạnh sự vững vàng của thương mại, lĩnh vực dịch vụ tiếp tục chứng kiến tăng trưởng mạnh mẽ. Doanh thu bán lẻ quý III tăng 12% so với cùng kỳ năm trước, thu hẹp khoảng cách mức tăng trưởng trước đại dịch (15%).

Trong khi đó, các lĩnh vực liên quan đến du lịch, bao gồm vận tải và lưu trú, cũng đang chứng kiến sự bùng nổ không ngừng.

Theo báo cáo, Việt Nam giờ đây đã trở thành điểm đến yêu thích mới của khách du lịch Trung Quốc mặc dù không hề có chính sách miễn thị thực. Việt Nam đang dẫn đầu ASEAN về phục hồi du lịch. Sau khi đón 15 triệu khách du lịch tính đến quý III, Việt Nam đang chứng kiến mức độ quay lại của du khách tương đương 120% của mức năm 2019. Mặc dù không phụ thuộc vào du lịch nhiều như các quốc gia khác như Thái Lan, khả năng cạnh tranh ngày càng tăng trong lĩnh vực du lịch phần nào có thể "che chở" Việt Nam trước những thách thức trong thương mại hàng hóa.

Báo cáo cũng phân tích, trong quý III, tiêu dùng thực tế đã tăng hơn 8% so với cùng kỳ năm trước, còn đầu tư thực tế tăng gần 10%. Việc Chính phủ thúc đẩy các siêu dự án hạ tầng đã giúp gia tăng các hoạt động xây dựng. HSBC đánh giá vẫn còn tiềm năng tăng trưởng hơn nữa nếu giải ngân đầu tư công tăng tốc, bởi tính đến quý III, tỷ lệ giải ngân đầu tư công mới chỉ đạt khoảng 50% kế hoạch giao đầu năm.

Bên cạnh đầu tư công, FDI vẫn là một động lực chính tiếp sức cho tăng trưởng của Việt Nam. Kể từ khi Tổng thống Donald Trump công bố về thuế đối ứng hồi tháng 4, nhiều quan ngại đã dấy lên về sự ổn định của các dòng FDI vào Việt Nam. Tổng vốn FDI quý III tăng 15% so với cùng kỳ năm trước nhưng vốn FDI đăng ký mới giảm 9%.

Chuyên gia nhận định cơ cấu danh mục FDI của Việt Nam đã có sự thay đổi. Năm 2024, Singapore, Hàn Quốc và Trung Quốc đại lục là 3 nhà đầu tư lớn nhất. Tuy nhiên, giờ đây, Singapore và Trung Quốc đại lục mỗi nước chiếm khoảng một phần tư vốn FDI mới trong khi thị phần của Hàn Quốc lại suy giảm và thế vào chỗ đó là Mỹ. Nói cách khác, bất chấp những biến động thương mại, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn tiếp tục rót vốn đầu tư vào Việt Nam.

Sau tất cả, giờ đây toàn bộ các thị trường mới nổi của ASEAN đều quay trở lại vạch xuất phát như nhau, cùng đối diện với mức thuế quan 19 - 20%, những nước nào đang hưởng lợi từ căng thẳng thương mại sẽ tiếp tục hưởng lợi, chẳng hạn như Malaysia và Việt Nam.

Báo cáo cũng chỉ ra lạm phát phần lớn vẫn trong tầm kiểm soát. Mặc dù đà lạm phát tăng nhẹ 4% so với cùng kỳ tháng trước, lạm phát toàn phần tháng 9 tăng 3,4% so với cùng kỳ năm trước, phù hợp với kỳ vọng của thị trường. Động lực chính vẫn là giá thực phẩm tăng cao do nhu cầu tăng trong những ngày lễ Quốc Khánh và giá xăng tăng. Lạm phát lõi vẫn ổn định ở mức 3,2% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn nhiều so với mức trần lạm phát 4,5-5% của Ngân hàng Nhà nước.

Trong bối cảnh lạm phát không còn là vấn đề đáng lo ngại, Ngân hàng Nhà nước hướng tới mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao hơn để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Tăng trưởng tín dụng cuối tháng 8 chứng kiến mức tăng vọt lên đến 20% so với cùng kỳ năm trước, đi đúng tiến độ kỳ vọng tăng trưởng cả năm đạt 19 - 20% của Ngân hàng Nhà nước, cao hơn mục tiêu ban đầu là 16%.

Tựu trung lại, HSBC đánh giá kết quả tăng trưởng vượt trội khiến Việt Nam một lần nữa trở nên nổi bật so với các nước ASEAN. Trước kết quả bất ngờ của quý III, HSBC nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam lên 7,9% cho cả năm 2025, tăng 1,3% so với dự báo trước. HSBC cũng nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2026 là 6,7% thay vì 5,8% như trước.

“Tuy nhiên, chúng ta cũng cần lưu ý về rủi ro lớn nhất có thể ảnh hưởng tới tăng trưởng: những biến động về thương mại. Chúng tôi cũng nâng nhẹ dự báo lạm phát lên 3,3% cho năm 2025 (trước đây 3,2%) và 3,5% cho năm 2026 (trước đây 3,2%)”, báo cáo nêu.

Đỗ Kiều-Link gốc