Thanh khoản hệ thống ngân hàng hiện nay hoàn toàn trong khả năng kiểm soát, trong khi dòng vốn trung và dài hạn chảy vào hệ thống các ngân hàng đang mạnh hơn. Đây là các yếu tố khiến Ngân hàng Nhà nước có thể yên tâm hơn khi xem xét nới room tín dụng.
Nhiều chuyên gia kiến nghị, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nên nới nhẹ room tín dụng thêm 1-2% trong 2 tháng cuối năm.
Tín dụng tăng 14% làm mất đà tăng trưởng nền kinh tế?
Mặc dù năm nay NHNN đã có 2 lần nới thêm room tín dụng cho một số ngân hàng, nhưng tính chung mức tăng trưởng tín dụng vẫn nằm trong ngưỡng mục tiêu là 14%. Trong khi đó, dựa vào triển vọng phục hồi của nền kinh tế, nhiều tổ chức kinh tế đánh giá nhu cầu tín dụng trong nền kinh tế vẫn sẽ ở mức cao.
Việc siết room tín dụng trong phần lớn thời gian của quý III và quý cuối năm phần nào ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh và mở rộng của các doanh nghiệp trong thời gian còn lại của năm.
Nhiều chuyên gia đề xuất NHNN cần xem xét tăng trần dư nợ tín dụng năm 2022 thêm 1-2% so với mục tiêu tăng trưởng tín dụng 14% đã xác định trước đây.
Trong báo cáo vừa gửi tới Quốc hội, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng khẳng định, áp lực lên vốn tín dụng ngân hàng tăng cao trong bối cảnh nền kinh tế cần vốn để phục hồi nhưng các nguồn vốn khác diễn biến không thuận lợi.
Cụ thể: Thị trường vốn (thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường chứng khoán) đang tồn tại một số vấn đề và chưa phát triển tương xứng với vai trò cung cấp vốn trung, dài hạn cho nền kinh tế; đăng ký vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài so với cùng kỳ năm 2021 và kiều hối có xu hướng giảm.
Tỷ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam có xu hướng tăng nhanh, đặc biệt từ năm 2020, tiềm ẩn rủi ro đối với hệ thống tài chính. Các tổ chức quốc tế (IMF, WB), tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc gia đều cảnh báo về tỷ lệ này của Việt Nam.
Đáng chú ý, theo báo cáo của Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, trong những năm gần đây, các khoản giải ngân của ngân sách Nhà nước (NSNN) vẫn chậm so với yêu cầu dẫn đến tồn ngân quỹ Nhà nước (là các khoản NSNN thu từ nền kinh tế qua thu thuế, thu từ phát hành trái phiếu…), hiện nay đang ở mức cao, ngày càng bị tích tụ chưa được sử dụng, làm giảm lượng tiền trong nền kinh tế.
Cung về vốn bị đọng tại NSNN, nhưng cầu về vốn vẫn ở mức cao phục vụ sản xuất kinh doanh phục hồi kinh tế, khiến việc giảm lãi suất của nền kinh tế ngày càng khó khăn.
Về điều hành tín dụng thời gian tới, đến nay, quan điểm của NHNN vẫn kiên định mục tiêu tăng trưởng tín dụng 14% cho năm nay trước các áp lực lớn về lạm phát, tỷ giá và lãi suất. Đồng thời, NHNN chỉ đạo các tổ chức tín dụng nắn vốn vào các lĩnh vực ưu tiên.
Trao đổi với VnBusiness, một số ý kiến cho rằng, cơ quan điều hành tiền tệ vẫn nên nâng tín dụng lên mức 15-16% thay vì 14%, để có thêm khoảng 200.000 tỷ đồng đưa vào nền kinh tế trong những tháng cao điểm sản xuất kinh doanh cuối năm nhằm tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế.
“Truyền máu” cho nền kinh tế
TS. Cấn Văn Lực – thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, cho rằng, NHNN cần linh hoạt về hạn mức tăng trưởng tín dụng và không nên quá lo ngại về lạm phát mà siết thị trường tín dụng, trong khi có thể tận dụng được cơ hội phục hồi. Nhu cầu vốn tín dụng trong năm nay được nhận định sẽ tăng trưởng cao gắn với nhu cầu thực hơn so với trước rất nhiều do nền kinh tế phục hồi, sản xuất kinh doanh được đẩy mạnh, doanh nghiệp có nhu cầu vốn để hoạt động.
Hơn nữa, thanh khoản hệ thống ngân hàng hiện nay hoàn toàn trong khả năng kiểm soát, trong khi dòng vốn trung và dài hạn chảy vào hệ thống các ngân hàng đang mạnh hơn. Đây là các yếu tố khiến NHNN có thể yên tâm hơn khi xem xét nới room tín dụng.
Cũng kiến nghị nới room tín dụng, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) cho rằng, NHNN hoàn toàn có cơ sở để xem xét nâng room tín dụng thêm 1-2% nữa do Việt Nam cơ bản giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát được lạm phát, xuất siêu và có dự trữ ngoại hối trên 100 tỷ USD, được các tổ chức quốc tế và các nhà đầu tư nước ngoài đánh giá cao.
Do đó, NHNN cần xem xét tăng trần dư nợ tín dụng năm 2022 thêm 1-2% so với mục tiêu tăng trưởng tín dụng 14% đã xác định trước đây. Trong đó xem xét tăng trần dư nợ tín dụng cho 4 ngân hàng thương mại cổ phần lớn nhất (Big 4) và các ngân hàng thương mại đạt chuẩn Basel II, ông Châu đề xuất.
Ông Châu phân tích thêm, ngoài nhóm doanh nghiệp được ưu tiên cho vay theo chính sách chiếm số ít trong nền kinh tế thì cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp không thuộc đối tượng ưu tiên nhưng họ là doanh nghiệp làm ăn bình thường.
Vì vậy, họ cần được tạo điều kiện để tiếp cận tín dụng bình thường; trong đó có doanh nghiệp bất động sản. Tuy nhiên việc cho vay cũng có thứ tự, thậm chí, các ngân hàng thương mại sẽ “chọn mặt gửi vàng” khi hướng tới những khách hàng có lịch sử tín dụng tốt, dự án có tính khả thi cao...
Đồng tình với đề xuất nới thêm room tín dụng 2 tháng cuối năm để không làm mất đà tăng trưởng của nền kinh tế, TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cho rằng, việc kiểm soát cung tiền là rất quan trọng, nhưng cần kiểm soát vừa phải, không nên siết quá chặt.
Trong bối cảnh hiện nay, muốn duy trì được đà tăng trưởng, không giải pháp nào quan trọng hơn là ‘truyền máu’, tức bơm thêm vốn cho nền kinh tế. Có thể bơm vốn không nhiều, song nếu quay vòng nhiều lần, sẽ làm thị trường ấm nóng trở lại.
Theo TS. Nghĩa, room tín dụng được nới sẽ gây áp lực nhất định cho tỷ giá, nhưng mức độ không lớn (tín dụng tăng thêm 1%, sẽ làm tỷ giá tăng khoảng 0,33%). Ảnh hưởng với tỷ giá có thể trung hòa nếu sử dụng đồng thời giải pháp khác như giảm thuế nhập khẩu. Bên cạnh đó, nới room tín dụng cũng giảm bớt áp lực lên mặt bằng lãi suất.