Trong 4 tháng đầu năm 2023, số thu ngân sách nhà nước (NSNN) từ lĩnh vực xuất, nhập khẩu (XNK) của Đồng Nai đạt trên 5,6 ngàn tỷ đồng, giảm 30% so với cùng kỳ năm 2022.
Do sản xuất hàng hóa khó khăn nên tỷ lệ container rỗng khá nhiều tại cảng Đồng Nai. Ảnh: N.LIÊN
Theo Cục Hải quan Đồng Nai, nguyên nhân chính ảnh hưởng đến số thu NSNN trong 4 tháng đầu năm 2023 chủ yếu vẫn là tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, kinh tế suy thoái, nhu cầu tiêu dùng giảm. Nhiều doanh nghiệp (DN) gặp khó khăn trong sản xuất do thiếu đơn hàng, thậm chí nhiều DN phải tạm ngừng hoạt động.
* Tác động từ suy thoái kinh tế
Từ đầu năm 2023, khi phân tích về bức tranh kinh tế, các chuyên gia lĩnh vực tài chính đã nhận định, nền kinh tế sẽ gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng từ sự cạnh tranh chiến lược, xung đột chính trị, nhiều quốc gia còn bị giới hạn giao thương do dịch bệnh Covid-19… khiến cho tình trạng lạm phát toàn cầu đang ở mức cao, nhiều nước tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ, tăng lãi suất, dẫn đến suy giảm kinh tế vẫn tiếp tục và mức độ phục hồi chậm.
Theo đánh giá của Cục Hải quan Đồng Nai, các chuỗi cung ứng toàn cầu tiếp tục đứng trước nguy cơ bị gián đoạn, đứt gãy, dẫn tới nhiều hệ lụy cho hoạt động XNK và tăng trưởng kinh tế. Sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới tiếp tục giảm ở một số ngành như: Dệt may, da giày, sản phẩm gỗ, sản xuất kim loại. Trong khi giá xăng dầu liên tục biến động. Nhiều DN phải tạm dừng sản xuất, một số DN không cầm cự được phải giải thể.
Thống kê từ Sở Công thương cho thấy, trong 4 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu của Đồng Nai vẫn gặp khó khăn. Cụ thể, tổng kim ngạch XNK chỉ đạt gần 12 tỷ USD, giảm 19% so với cùng kỳ năm 2022, kéo theo thu NSNN từ XNK giảm 30%.
Việc DN bị thiếu đơn hàng sản xuất cũng kéo theo những mặt hàng nguyên liệu nhập khẩu chịu thuế giảm mạnh như nhóm hàng hóa chất giảm 36% số thu ngân sách, than đá giảm 41%, khí đốt hóa lỏng giảm 32%...
Phó cục trưởng Cục Hải quan Đồng Nai Nguyễn Dương Hoài cho biết, theo dự toán năm 2023, thu NSNN từ XNK trên 21,4 ngàn tỷ đồng. Vì thế, mỗi tháng Cục Hải quan Đồng Nai phải thu được hơn 1,8 ngàn tỷ đồng. Tuy nhiên, sau 4 tháng thực hiện thu ngân sách, trung bình mỗi tháng Đồng Nai chỉ thu được trên 1,4 ngàn tỷ đồng. Để hoàn thành nhiệm vụ thu của năm 2023, từ nay đến cuối năm, ngành Hải quan Đồng Nai phải thực hiện thu NSNN khoảng 1,9 ngàn tỷ đồng/tháng, một thách thức không nhỏ đối với ngành.
* Kỳ vọng XNK khởi sắc
Nhiều DN đang kỳ vọng hoạt động XNK sớm sôi động trở lại, giao thương thông thoáng, không còn bị giới hạn bởi những quy định về dịch bệnh hoặc xuất phát từ những xung đột chính trị.
Trưởng phòng XNK Công ty TNHH SMC Manufacturing Việt Nam Phạm Thị Hà cho biết, DN chuyên sản xuất thiết bị khí nén xuất khẩu sang các thị trường: Mỹ, Nhật, Bỉ, Thái Lan… Thời gian qua, công ty không bị ảnh hưởng giảm đơn hàng nhưng tiến độ vận chuyển, xuất - nhập hàng hóa tại các nước chậm hơn bình thường khiến cho chi phí vận chuyển tăng lên, đây cũng là những vấn đề gây ảnh hưởng đến DN.
Bà Hà mong tình hình khó khăn qua mau để các hoạt động sản xuất hàng hóa XNK được bình thường trở lại, DN vận chuyển hàng hóa đến các đối tác nhanh hơn. Các DN khác có đơn hàng sản xuất vừa bảo đảm được việc thực hiện nghĩa vụ nộp thuế với cơ quan nhà nước, vừa bảo đảm việc làm cho công nhân lao động.
Mới đây, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chính thức tuyên bố đại dịch Covid-19 không còn là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu. Đây là tín hiệu vui cho phép hầu hết quốc gia trở lại cuộc sống bình thường như trước đại dịch, tạo cơ hội vực dậy nền kinh tế thế giới đang điêu đứng suốt thời gian qua.
Theo Phó cục trưởng Cục Hải quan Đồng Nai Nguyễn Dương Hoài, đại dịch Covid-19 vốn là một trong những tác nhân lớn nhất tạo nên suy thoái kinh tế như hiện nay. Do đó, khi đại dịch không còn là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu, các hoạt động giao thương, du lịch… giữa các nước trên thế giới sẽ được kết nối, các nhu cầu chi tiêu trong cuộc sống tăng trở lại, kích thích các hoạt động sản xuất, cung ứng hàng hóa.
Theo Sở Công thương, kim ngạch XNK trong tháng 4-2023 tăng hơn 10% so với tháng trước đó. Điều này chứng tỏ tình hình sản xuất công nghiệp có xu hướng tốt lên.