Theo các chuyên gia của Tập đoàn Maybank (Maybank IBG), không loại trừ khả năng cắt giảm lãi suất chính sách nhiều hơn trong quý thứ ba nếu tăng trưởng kinh tế vẫn yếu.
Chất xúc tác cho khả năng tăng trưởng
Nền kinh tế đang giảm tốc nhanh chóng, lạm phát vừa phải và tăng trưởng tín dụng thấp có thể xảy ra. Các yếu tố này chính là chất xúc tác cho việc cắt giảm lãi suất.
Lãi suất điều hành theo các quyết định mới giảm xuống, đưa nhiều loại lãi suất về mức thấp hơn so với trong đại dịch. Ảnh minh họa: VCB
Trong đó, những kết quả báo hiệu những khó khăn của nền kinh tế, như xuất khẩu giảm mạnh -12,2% trong 5 tháng đầu 2023 so với một năm trước, đánh vào nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào thương mại, độ mở lớn.
Nhận định về quyết định hạ lãi suất điều hành lần thứ 4 liên tiếp của NHNN, sẽ có hiệu lực vào 19/6 ngày mai, chuyên gia kinh tế Brian Lee Shun Rong và kinh tế gia trưởng của Maybank IBG - Chua Hak Bin, cho rằng, mức độ khẩn cấp trong mục tiêu phải cắt giảm giảm lãi suất điều hành của NHNN thể hiện trước khi GDP quý II được công bố vào ngày 29 tháng 6, cho thấy tăng trưởng vẫn yếu trong quý 2 (dự báo của Maybank là +3%).
Lạm phát toàn phần là +2,4% trong tháng 5, mức thấp nhất kể từ tháng 3 năm 2022. Lạm phát trung bình +3,6% trong 5 tháng đầu 2023, thấp hơn nhiều so với mức 4,5% theo mục tiêu phải ổn định mà NHNN theo đuổi.
Đáng chú ý, tăng trưởng tín dụng chỉ +3,17% trong 5 tháng đầu năm (so với cuối năm 2022), thấp hơn nhiều hơn +8% cùng kỳ năm trước và mục tiêu của NHNN là 14-15% cho cả năm năm. Chi phí đi vay đã giảm nhẹ kể từ cuối năm 2022 nhưng vẫn ở mức cao. Lãi suất cho vay bình quân (vay mới + vay cũ) vào khoảng 12,5% mỗi năm, thấp hơn -2,2% điểm so với cuối năm 2022 nhưng vẫn cao hơn +2% điểm so với năm 2019. Lãi suất cho vay bình quân đối với khoản vay mới quanh mức 9%, giảm -0,9 điểm % so với cuối năm 2022.
Tuy vậy, các chuyên gia đánh giá việc cắt giảm lãi suất của NHNN sẽ làm giảm chi phí đi vay, nhưng khó có thể có tác động ảnh hưởng lớn đến nhu cầu tín dụng.
Không loại trừ việc cắt giảm lãi suất chính sách nhiều hơn
Cũng theo chuyên gia kinh tế Brian Lee Shun Rong và kinh tế gia trưởng của Maybank IBG - Chua Hak Bin, không loại trừ khả năng cắt giảm lãi suất chính sách nhiều hơn trong quý thứ ba, vì những cơn gió ngược vẫn dai dẳng trong nền kinh tế trong khi lạm phát vẫn ở dưới mức mục tiêu.
Nền kinh tế có độ mở lớn, phụ thuộc thương mại đang gặp khó tăng trưởng tín dụng do cầu suy yếu. Ảnh: Quốc Tuấn
Sự suy yếu của xuất khẩu có thể sẽ tiếp tục do nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc vẫn phục hồi không đủ để bù đắp nhu cầu ảm đạm của Hoa Kỳ và EU.
"Các nhà phát triển tiếp tục phải đối mặt với áp lực tài chính với trái phiếu đáng kể đáo hạn trong quý thứ ba. Các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ sẽ giúp dễ dàng tái cấp vốn áp lực và giảm nguy cơ hạ cánh cứng, nhưng không có khả năng loại bỏ hoàn toàn căng thẳng tài chính. "Những cơn gió ngược vẫn ngược chiều hôm nay, mạnh mẽ hơn vào ngày mai", các chuyên gia nhận định.
Từ góc nhìn phân tích, các chuyên gia nhắc lại hiệu lực từ ngày 19 tháng 6, lãi suất tái cấp vốn và chiết khấu sẽ chỉ cao hơn 50 điểm cơ bản so với mức thấp của đại dịch mức thấp, trong khi giới hạn lãi suất tiền gửi từ 1- 6 tháng cao hơn 75 điểm cơ bản so với mức thấp trong đại dịch.
"Ở mức tối thiểu, chúng tôi kỳ vọng NHNN sẽ hạ trần lãi suất huy động thêm một lần nữa. Khả năng sẽ là 25bps trong vòng ba tháng tới trong khi giữ nguyên các tỷ lệ chính sách khác. Điều đó sẽ là chìa khóa để xem liệu áp lực tỷ giá có quay trở lại hay không, với điều kiện là Cục Dự trữ liên bang Mỹ vẫn chưa hoàn thành việc tăng lãi suất của mình", Brian Lee Shun Rong và kinh tế giai trưởng của Maybank IBG - Chua Hak Bin nhận định.
Lê Mỹ