Trong bối cảnh nắng nóng khắc nghiệt kéo dài tại miền Nam châu Âu, nhiều nông dân và chuyên gia bắt đầu lo ngại về khả năng sản lượng dầu olive bị ảnh hưởng và dẫn tới tình trạng thiếu hụt hàng hóa tại các siêu thị.
Sau đợt nắng nóng vào mùa xuân làm ảnh hưởng tới quá trình cây olive ra hoa tại Tây Ban Nha – nơi chiếm tới một nửa sản lượng olive toàn cầu – sản lượng thu hoạch năm 2023 của loại cây trồng này được dự đoán chỉ tăng 28% so với năm 2022. Cụ thể, Hội đồng Dầu Olive Quốc tế ước tính Tây Ban Nha sẽ thu hoạch 850.000 tấn olive năm nay, tăng một chút so với mức 660.000 tấn của năm ngoái và thấp hơn nhiều so với ngưỡng trung bình 1,3 triệu tấn.
Tuy nhiên, các con số này được đưa ra trước khi châu Âu đối mặt với đợt nắng nóng thứ 2 như hiện tại. Việc này gây ra lo ngại ngành công nghiệp dầu olive có khả năng sẽ phải trải qua một năm thu hoạch kém nữa. Nhiều nông dân và chuyên gia lo ngại rằng sản lượng có thể sẽ suy giảm hơn nữa khi thời tiết nắng nóng khắc nghiệt không có dấu hiệu suy giảm khiến nhiệt độ tăng tới 43 độ C tại một số vùng phía nam của Tây Ban Nha trong những ngày giữa tháng 7, khiến nhiều cây olive rụng trái non để giữ ẩm.
Guardian dẫn lời ông Walter Zanre, giám đốc điều hành chi nhánh tại Anh của Filippo Berio, nhà sản xuất dầu ô liu lớn nhất thế giới, cho biết tại Tây Ban Nha, nhiều người “đã dự đoán rằng năm nay sẽ là một năm tồi tệ nữa nhưng không ai biết được điều gì đang diễn ra” trong khi “nhiệt độ cao còn khiến tình hình trở nên xấu hơn nữa”.
Ông chia sẻ mọi người đều đang cảm thấy vô cùng lo lắng, đồng thời nhận định kể cả khi Tây ban Nha có thu hoạch được 850.000 tấn olive như dự đoán, tình hình giá cả vẫn sẽ trở nên tiêu cực. Sự thiếu hụt có khả năng xảy ra tại Tây Ban Nha kết hợp với các dự đoán tiêu cực về sản lượng olive tại Italy và Bồ Đào Nha đồng nghĩa với việc giá cả sẽ tăng hơn nữa.
Trên thực tế, giá bán buôn dầu olive đã tăng gấp đôi kể từ đầu năm 2022. Dữ liệu từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) trong tháng 5/2023 cho biết giá dầu olive toàn cầu đạt 5.989,8 USD/tấn, đánh dấu mức cao nhất từng ghi nhận được trong vòng 26 năm qua. Trong khi đó tại Vương quốc Anh, giá bán lẻ dầu ô liu đã tăng 47% so với cùng kỳ năm 2022 lên mức trung bình 8,07 USD/500ml trong cùng tháng, theo số liệu mới nhất từ Văn phòng Thống kê Quốc gia.
Theo ông Zanre, trong kịch bản vụ thu hoạch mùa thu không thể sản xuất được khối lượng dầu olive mới cho tới tháng 11 cuối năm và nguồn cung từ năm 2022 dự kiến sẽ cạn kiệt trong tháng 9 tới, các siêu thị tại châu Âu có khả năng cao sẽ thiếu hụt nguồn cung vào mùa thu.
Thêm vào đó, do chi phí năng lượng, lao động và đóng gói tăng, chi phí sản xuất dầu olive đóng chai cũng tăng vọt trên kệ siêu thị, và có thể sẽ khiến nhiều nhà sản xuất nhỏ ngừng kinh doanh. Guardian trích dẫn nhận định của ông Zanre cho biết: “Chúng tôi đang xem xét một tình huống rất khó khăn trong vài tháng tới. Không quá cực đoan khi nói dầu olive là ngành đang gặp khủng hoảng. Mặc dù giá cả tăng rất cao nhưng không ai trở nên giàu có”.