Các nhà lãnh đạo tài chính và kinh doanh phát biểu tại London tuần trước rằng vai trò của châu Phi trong quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu đang ở một bước ngoặt lớn, với tiềm năng tạo ra bước nhảy vọt về năng lượng xanh với nguồn tài trợ và hỗ trợ phù hợp.
Châu lục này giàu nguyên liệu thô cần thiết cho quá trình chuyển đổi năng lượng xanh và có nguồn năng lượng mặt trời dồi dào, nhưng nhiều chính phủ cũng đang chịu gánh nặng nợ nần.
Andrew Steer, Giám đốc điều hành của Quỹ Trái đất Bezos, tại Hội nghị Reuters IMPACT ở London cho biết: “Tôi nghĩ vấn đề không phải là châu Phi đến COP với một yêu cầu mà là đến COP với một lời đề nghị”, ông đề cập đến Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP28 sẽ được tổ chức vào tháng 11 năm nay.
Châu Phi chỉ chịu trách nhiệm cho 4% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu nhưng lại phải chịu một số tác động cực lớn của biến đổi khí hậu.
Năm mùa liên tiếp không có mưa ở vùng đất Sừng châu Phi đã dẫn đến hạn hán tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ. Bên cạnh đó, cơn bão Freddy, một trong những cơn bão nguy hiểm nhất châu Phi trong hai thập kỷ qua, đã tàn phá Malawi, Mozambique và Madagascar vào cuối tháng 2 vừa qua.
Tại COP27, được tổ chức vào năm ngoái ở Sharm el-Sheikh, các nước cam kết thiết lập cơ chế tài trợ “tổn thất và thiệt hại” cho các nước đang phát triển nhưng vẫn chưa thanh toán kinh phí.
Tom Mitchell, Giám đốc điều hành của Viện Môi trường và Phát triển Quốc tế, phát biểu tại hội nghị ở London: “Khi nói đến mất mát và thiệt hại, chúng ta cần đưa ra một số quyết định rất lớn ngay bây giờ”.
Hiện tại, các nước đang phát triển đang trả khoản nợ cho các nước giàu nhiều hơn mức họ mong đợi nhận được dưới dạng tài trợ hoặc viện trợ để chống biến đổi khí hậu.
Ông Sanjeev Gupta, Giám đốc điều hành dịch vụ tài chính tại Tập đoàn Tài chính châu Phi, một tổ chức phát triển đa phương liên châu Phi, cho biết: “Có một nhóm người dễ bị tổn thương ở châu Phi và nhiều khu vực khác trên thế giới. Đối với họ, hậu quả sẽ thảm khốc đến mức độ diệt chủng”.
Nguồn năng lượng tái tạo
Sự chú ý đang ngày càng đổ dồn vào cách các quốc gia châu Phi có thể giải quyết khủng hoảng khí hậu, bao gồm cả việc thúc đẩy năng lượng tái tạo.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), mặc dù giàu khoáng sản thiết yếu, trong đó có coban dùng trong pin xe điện và là nơi chứa 60% nguồn năng lượng mặt trời tốt nhất hành tinh, nhưng châu Phi chỉ nhận được 2% chi tiêu năng lượng toàn cầu.
Cristina Gamboa, Giám đốc điều hành của Hội đồng Công trình Xanh Thế giới phi lợi nhuận cho biết, các thành phố châu Phi có thể thấy mình ở vị trí thuận lợi do sự bùng nổ dân số.
Gamboa cho biết tại Hội nghị IMPACT: “80% cơ sở hạ tầng mà châu Phi sẽ cần vào năm 2050 vẫn chưa được xây dựng”.
“Họ đã nhận ra rằng việc dấn thân và cam kết chuyển đổi sang năng lượng sạch ngay từ bây giờ là điều cần thiết”.
Nhiên liệu hóa thạch
Tuy nhiên, việc cấm hoàn toàn nhiên liệu hóa thạch từ lục địa này sẽ vấp phải sự phản đối mạnh mẽ.
Gupta của AFC cho biết: “Chúng tôi không thể và sẽ không từ bỏ các khoản đầu tư dựa vào nhiên liệu hóa thạch vì nhu cầu phát triển của lục địa này là rất lớn”.
"Thế giới vẫn cần an ninh năng lượng và sự đa dạng các nguồn năng lượng. Không có sự kết hợp năng lượng nào trên thế giới trong 50 năm tới có thể dự đoán được sự thiếu hụt dầu khí, vậy tại sao chúng ta không phát triển nguồn tài nguyên và tài trợ cho ngân sách thuế của chính mình, song song với việc phát triển năng lượng tái tạo".
AFC, có trụ sở chính tại Lagos, được sở hữu 42,5% bởi Ngân hàng Trung ương Nigeria, 47,6% bởi các tổ chức tài chính châu Phi khác và 9,8% bởi các cổ đông công nghiệp và doanh nghiệp.
Một báo cáo do tổ chức từ thiện phát triển ActionAid công bố trong tuần này cho biết, các ngân hàng trên thế giới đã cấp 3,2 nghìn tỷ USD cho ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch ở Nam bán cầu trong 7 năm kể từ Thỏa thuận chung Paris được kí kết vào năm 2015, với mục tiêu giữ nhiệt độ toàn cầu không tăng quá 2 độ C bằng cách giảm lượng khí thải.