Việc nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK) lên thị trường mới nổi có thể khiến các quỹ đầu tư trên toàn cầu đổ hàng tỷ USD vào thị trường tài chính Việt Nam.
Đích đến nâng hạng cần sự nỗ lực của cơ quan quản lý và sự chung tay của nhiều bên gồm nhà đầu tư, DN.
Để đáp ứng các tiêu chí nâng hạng, thời gian qua, các cơ quan chức năng và DN, nhà đầu tư đang có nhiều động thái tích cực.
Theo đó, Thông tư 68/2024/TT-BTC ngày 18/9/2024 của Bộ Tài chính có hiệu lực với các quy định mới đã giúp TTCK phù hợp hơn với các yêu cầu bắt buộc của FTSE Russell. Việc bỏ quy định phải có đủ tiền khi đặt lệnh là yêu cầu quan trọng từ phía các nhà đầu tư.
Thông tư này cũng quy định nhiều nội dung mới về giao dịch chứng khoán, thanh toán, bù trừ chứng khoán, hoạt động của các công ty chứng khoán và việc công bố thông tin.
Sau khi Thông tư 68 được ban hành, cập nhật gần nhất của FTSE lập tức đánh giá cao nỗ lực của cơ quan quản lý Việt Nam, khi cho phép nhà đầu tư, tổ chức nước ngoài mua và đến ngày T+2 mới phải thanh toán tiền. Như vậy, đến nay, TTCK Việt Nam còn một số tiêu chí cần cải thiện là chu kỳ thanh toán và yêu cầu liên quan đến cải thiện quá trình đăng ký mở tài khoản cho khách hàng.
Theo các chuyên gia, tiêu chí khắt khe nhất hiện nay là liên quan đến tỷ lệ sở hữu nước ngoài và trung tâm thanh toán bù trừ cho cổ phiếu (CCP). Hai yếu tố này cần cải thiện và chuẩn bị cho kỳ nâng hạng năm 2025, vì nếu đạt được tiêu chí này thì dự kiến có thể chính thức nâng hạng vào tháng 9/2025.
Ngoài ra, Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) cũng đã ban hành mới các quy chế liên quan về thành viên lưu ký tại VSDC, hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán tại VSDC, hoạt động đăng ký và chuyển quyền sở hữu chứng khoán tại VSDC.
Đây là những nỗ lực của cơ quan quản lý để Việt Nam sớm đạt mục tiêu nâng hạng thị trường.
Nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi là câu chuyện được nhắc đến trên TTCK từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu nâng hạng TTCK, ngoài các cơ quan chức năng, sự vào cuộc của nhà đầu tư, DN cũng đóng vai trò rất quan trọng.
Đó là việc các thành viên thị trường cải thiện các điều kiện như ký quỹ trước khi giao dịch, minh bạch thông tin, cải thiện các yêu cầu về công nghệ thông tin, tăng cường khả năng giám sát trên thị trường để đáp ứng được yêu cầu của các tổ chức xếp hạng…
Hiện tại, Bộ Tài chính đang phối hợp cùng DN và các chủ thể khác rà soát các quy định về ký quỹ để xây dựng các bước đi phù hợp với thị trường chứng khoán Việt Nam.
FTSE Russell cũng cam kết tăng cường các cuộc trao đổi, làm việc với các bên liên quan tại Việt Nam để hỗ trợ hoạt động giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, cũng như chia sẻ thông tin, cách thức giao dịch của các khách hàng thuộc FTSE tại các thị trường mới nổi.
Theo tính toán, trường hợp TTCK Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi có thể giúp thu hút 800 triệu USD từ các nhà đầu tư thụ động sử dụng bộ chỉ số FTSE và 2 tỷ USD từ các nhà đầu tư thụ động sử dụng bộ chỉ số khác. Đồng thời, khi thị trường nâng hạng thì các quỹ chủ động sẽ tham gia tích cực hơn và dự kiến sẽ có khoảng 4 - 6 tỷ USD vào Việt Nam.