Trong bối cảnh thương mại điện tử xuyên biên giới phát triển mạnh, chi phí vận chuyển trở thành “gánh nặng” lớn nhất, buộc các SME vốn là lực lượng chủ lực nhưng yếu thế về vốn và công nghệ phải vật lộn để tồn tại.
Trong khuôn khổ Diễn đàn FIATA World Congress 2025, ông Steve Wang, Tổng Giám đốc FAR International Group cảnh báo, chi phí logistics hiện đang chiếm khoảng 30% giá thành sản phẩm, và nếu tiếp tục tăng lên 50%, sẽ có tới 30% doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) buộc phải rút lui khỏi thị trường do không thể gánh nổi chi phí vận hành.
Cảnh báo này được đưa ra trong bối cảnh thương mại điện tử xuyên biên giới toàn cầu đang phát triển với tốc độ vượt bậc. Theo Liên đoàn Các Hiệp hội Giao nhận Vận tải Quốc tế (FIATA), quy mô thị trường hiện đạt 155 tỷ USD và dự kiến sẽ đạt 9.000 tỷ USD trong 10 năm tới. Thương mại điện tử không chỉ mở rộng cơ hội xuất khẩu cho doanh nghiệp, mà còn đặt ra yêu cầu cấp thiết về một hệ thống logistics hiện đại, linh hoạt và tiết kiệm chi phí.
Tại Việt Nam, thương mại điện tử xuyên biên giới đang tăng trưởng ấn tượng với tốc độ 25–30%/năm, tập trung ở các ngành có thế mạnh như nông sản, thực phẩm chế biến, dệt may, hàng thủ công và tiêu dùng. Tuy nhiên, chi phí logistics trong nước hiện chiếm tới 16–18% GDP, cao hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu (khoảng 10–11%). Điều này đang tạo sức ép lớn lên các doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm SME vốn chiếm tới 85% số lượng nhà bán hàng trong thương mại điện tử xuyên biên giới.
Mặc dù đóng vai trò quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu, các doanh nghiệp SME lại là nhóm dễ bị tổn thương nhất trước sự biến động của chi phí logistics. Họ thường thiếu vốn, hạn chế về công nghệ và nguồn lực vận hành. Khi chi phí vận chuyển leo thang, biên lợi nhuận bị bào mòn, nhiều doanh nghiệp buộc phải thu hẹp hoạt động hoặc rời bỏ thị trường.
Trước thực trạng này, các giải pháp hỗ trợ SME đang được các tổ chức và doanh nghiệp trong và ngoài nước đẩy mạnh triển khai. Nhiều nền tảng lớn như Alibaba, Amazon đã phối hợp với Bộ Công Thương và Hiệp hội Logistics Việt Nam tổ chức đào tạo kỹ năng xuất khẩu số, cung cấp giải pháp logistics trọn gói với chi phí hợp lý, đồng thời hỗ trợ ứng dụng công nghệ như AI, marketing tự động hóa đa ngôn ngữ, và hệ thống quản lý chi phí vận chuyển theo thời gian thực.
Việt Nam đang đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng thương mại điện tử và logistics với tổng vốn lên tới 25–30 tỷ USD mỗi năm, trong đó khoảng 15 tỷ USD tập trung vào chuyển đổi số và chia sẻ dữ liệu. Đây được xem là nền tảng quan trọng để giảm chi phí logistics và tăng cường năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Song song đó, ngành ngân hàng đóng vai trò then chốt trong hỗ trợ vốn và số hóa quy trình thanh toán quốc tế. Các ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, Techcombank đã phát triển cổng thanh toán xuyên biên giới, kết nối trực tiếp với các nền tảng thương mại điện tử quốc tế, giúp giao dịch nhanh chóng và giảm rủi ro.
Ngoài ra, sáng kiến hợp tác công – tư giữa Liên minh Bưu chính Thế giới (UPU) và các đơn vị vận tải tư nhân đang mở rộng mạng lưới giao hàng “chặng cuối” thông qua hơn 650.000 điểm bưu điện toàn cầu, góp phần giảm chi phí vận chuyển và tăng khả năng tiếp cận người tiêu dùng quốc tế cho SME.
Tiểu Vy-Link gốc