PGS.TS Nguyễn Hữu Huân cảnh báo giá vàng thế giới đã tăng rất mạnh, nên rủi ro khi mua vàng thời điểm này là cao. Người dân cần theo dõi sát thông tin chính thống, tránh rơi vào bẫy ‘sốt ảo’.

​​​​​​​

Vàng trang sức bày bán tại Công ty vàng Bảo Tín Minh Châu. Ảnh: Trần Việt - TTXVN

Dù Nghị định số 232/2025/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng đã chính thức có hiệu lực từ ngày 10/10, thị trường vàng trong nước vẫn chưa hề “hạ nhiệt”. Trái lại, giá vàng liên tục lập đỉnh mới. Câu hỏi được nhiều người đặt ra lúc này là: Khi nào thị trường vàng mới thật sự ổn định?

Giá vàng vẫn leo đỉnh

Sáng 15/10, giá vàng miếng niêm yết tại Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn SJC ở mức 145,3 - 147,3 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra), tăng 400 đồng ở chiều mua vào và tăng 900 đồng ở chiều bán ra so với đầu giờ sáng hôm qua. Trước đó, giá vàng miếng SJC đã có bước bật tăng mạnh trong phiên sáng 14/10 lên mức 144,9 - 146,4 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra), tăng gần 3 triệu đồng so với 1 ngày trước.
Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh Nghị định 232 vừa chính thức có hiệu lực từ ngày 10/10, nhằm tháo gỡ những nút thắt trong quản lý thị trường vàng. Sau hơn một thập kỷ áp dụng cơ chế độc quyền, nghị định mới xóa bỏ quyền sản xuất vàng miếng tập trung vào Nhà nước, cho phép các ngân hàng và doanh nghiệp đủ điều kiện được nhập khẩu, sản xuất vàng miếng, thay vì chỉ SJC như trước đây.
Theo đó, doanh nghiệp có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng và ngân hàng thương mại có vốn điều lệ từ 50.000 tỷ đồng trở lên, đáp ứng đủ các tiêu chí kỹ thuật, quản trị và tuân thủ pháp luật, sẽ được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp phép.
Ông Phạm Thanh Hà – Phó Thống đốc NHNN cho biết: “Chính sách mới hướng tới mục tiêu lớn nhất là đảm bảo nguồn cung vàng dồi dào, thị trường cạnh tranh minh bạch và người dân có thêm nhiều lựa chọn. Khi nhiều doanh nghiệp cùng tham gia, tình trạng độc quyền sẽ giảm, chi phí được kéo xuống và chênh lệch giá vàng trong nước với thế giới sẽ thu hẹp.”
Cùng ngày, NHNN cũng ban hành Thông tư số 34/2025, hướng dẫn một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 232/2025. Thông tư này là “cầu nối” giúp quy định pháp luật sớm đi vào thực tế, tạo khung pháp lý rõ ràng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu vàng.

Vàng trang sức bày bán tại Công ty vàng Bảo Tín Minh Châu. Ảnh: Trần Việt - TTXVN

Theo quy định tại Thông tư 34, NHNN sẽ cấp hạn mức xuất khẩu, nhập khẩu vàng cho từng doanh nghiệp và ngân hàng dựa trên nhiều tiêu chí như quy mô vốn, tình hình xuất – nhập khẩu vàng miếng và vàng nguyên liệu, cũng như mức độ sử dụng nguyên liệu theo mục đích đã đăng ký. Thời hạn xây dựng và cấp hạn mức sẽ được thực hiện chậm nhất vào ngày 15/12 hàng năm, nhằm đảm bảo việc phân bổ nguồn cung cho năm kế tiếp diễn ra minh bạch và có kế hoạch.

Cục trưởng Cục Quản lý Ngoại hối Đào Xuân Tuấn nhấn mạnh: “Nguồn cung vàng trên thị trường sẽ được đảm bảo hơn, thông tin mua bán minh bạch, thống nhất, tránh nhiễu loạn. Việc cấp hạn mức định kỳ giúp cơ quan điều hành chủ động kiểm soát cung cầu và ổn định thị trường.”
Bên cạnh đó, Thông tư cũng quy định mọi giao dịch vàng miếng từ 20 triệu đồng trở lên trong một ngày phải thanh toán qua tài khoản ngân hàng, nhằm tăng tính minh bạch, phòng chống rửa tiền và dễ dàng kiểm soát dòng tiền trong lĩnh vực kinh doanh vàng.

“Độ trễ” chính sách

Dù kỳ vọng lớn, song theo các chuyên gia, tác động của Nghị định 232 và Thông tư 34 sẽ chưa thể thấy ngay.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLAW nhận định, Nghị định 232 không chỉ có ý nghĩa về mặt chính sách mà còn tạo cơ sở pháp lý quan trọng để điều hành thị trường vàng theo hướng ổn định và minh bạch hơn.
Vị luật sư cho biết sau khi Nghị định có hiệu lực, các doanh nghiệp đủ điều kiện sẽ được Ngân hàng Nhà nước xem xét và cấp hạn mức nhập khẩu - xuất khẩu vàng hàng năm, căn cứ vào tình hình thực tế, nhu cầu sử dụng vàng trong nước và mục tiêu điều hành kinh tế vĩ mô. Việc áp dụng cơ chế hạn ngạch này, theo ông Hà, là “rất cần thiết để kiểm soát hoạt động nhập khẩu, tránh tình trạng cung vượt cầu hoặc đầu cơ đẩy giá”, đồng thời giúp Nhà nước chủ động cân đối giữa dự trữ ngoại hối, nhu cầu thị trường và ổn định tỷ giá.
"Việc cấp hạn mức nhập khẩu vàng đầu tiên dự kiến được hoàn tất cuối năm nay, nên phải đến đầu năm 2026, thị trường mới có thể thực sự đón nhận nguồn cung mới. Khi đó, tình trạng người dân đổ xô tích trữ vàng kỳ vọng sẽ giảm, giúp thị trường vận hành bình thường hơn", Luật sư Nguyễn Thanh Hà đánh giá.
Thêm nữa, theo PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Trưởng bộ môn Thị trường tài chính, Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh, dù Nghị định 232 có hiệu lực và đi vào thực tế thì tác động cũng không quá lớn bởi vấn đề mấu chốt vẫn nằm ở nguồn cung. Việt Nam phải nhập khẩu vàng, nhưng nhập khẩu bao nhiêu còn phụ thuộc vào hạn mức NHNN cấp. Trong tình hình hiện nay, Việt Nam không thể nhập khẩu nhiều vàng để bình ổn thị trường vì dự trữ ngoại hối còn hạn chế.

Vàng trang sức bày bán tại Công ty vàng Bảo Tín Minh Châu. Ảnh: Trần Việt - TTXVN

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân cho rằng việc bỏ độc quyền chỉ là điều kiện cần. Song để thị trường ổn định bền vững, cần thêm các giải pháp đồng bộ như thành lập sàn giao dịch vàng liên thông giá trong và ngoài nước hoặc phát hành tín chỉ vàng huy động lượng vàng trong dân. Ông cũng cảnh báo tâm lý FOMO (hội chứng sợ bỏ lỡ) đang khiến “giá vàng trong nước có thể tiếp tục cao hơn thế giới do cầu lớn hơn cung - điều tất yếu của thị trường”.

Nhìn chung, giới chuyên gia cho rằng từ chính sách đến thực thi sẽ cần một khoảng thời gian nhất định để hệ thống mới vận hành trơn tru và tạo dựng niềm tin thị trường. Trong giai đoạn “chuyển tiếp” này, giá vàng khó có thể hạ nhiệt ngay và vẫn tiềm ẩn biến động mạnh.
PGS.TS Nguyễn Hữu Huân cảnh báo giá vàng thế giới đã tăng rất mạnh, nên rủi ro khi mua vàng thời điểm này là cao. Người dân cần theo dõi sát thông tin chính thống, tránh rơi vào bẫy ‘sốt ảo’ hay tâm lý mua đuổi.
Cùng quan điểm, Luật sư Nguyễn Thanh Hà khuyến nghị: “Thay vì dồn vốn vào vàng, người dân, nhất là giới trẻ, có thể cân nhắc đầu tư vào sản xuất, kinh doanh hoặc chứng khoán. Đây là những kênh đầu tư mang lại lợi ích thiết thực hơn cho bản thân và xã hội”.
Trước đó, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng, đã nêu ba nguyên nhân chính khiến giá vàng trong nước chênh lệch cao và biến động mạnh thời gian qua. Thứ nhất, giá vàng thế giới tăng liên tục do ảnh hưởng từ căng thẳng thương mại, chính sách thuế quan của Mỹ và sự suy yếu của đồng USD. Thứ hai, tâm lý kỳ vọng giá vàng còn tăng, trong khi nguồn cung trong nước bị hạn chế, khiến người dân đổ xô mua vàng. Thứ ba, một số doanh nghiệp và cá nhân lợi dụng biến động thị trường để đầu cơ, thao túng giá, làm giá vàng biến động bất thường.
Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp các bộ, ngành tăng cường thanh tra, kiểm tra hoạt động kinh doanh vàng, xử lý nghiêm hành vi đầu cơ, thao túng giá và vi phạm quy định pháp luật.
Thống đốc cho biết, thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục đẩy mạnh truyền thông chính sách, ổn định tâm lý thị trường, đồng thời phối hợp với các cơ quan chức năng nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, xem xét khả năng thành lập sàn giao dịch vàng để minh bạch hóa hoạt động và đảm bảo thị trường vận hành ổn định, bền vững.

Lê Phương-Link gốc