Sự luân chuyển của dòng tiền trên thị trường chứng khoán được kỳ vọng sẽ có tính lan tỏa rộng rãi hơn trong thời gian tới.

Nhận diện bối cảnh

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang trải qua một đợt điều chỉnh khá mạnh. Trong tuần giao dịch đầu tiên của tháng 11, chỉ số VN-Index đã mất mốc 1.600 điểm, qua đó quay về vùng giá cách đây 3 tháng. Một trong những nguyên nhân quan trọng nhất khiến thị trường điều chỉnh là áp lực tăng lãi suất trong ngắn hạn, khi tỷ giá liên ngân hàng có lúc vọt lên mức trên 6%/năm, một phần do ảnh hưởng bởi tỷ giá, một phần do tăng trưởng tín dụng cao đòi hỏi nguồn vốn huy động lớn hơn. Ngoài ra, việc một số ngân hàng thương mại tăng mạnh lãi suất cho vay cũng dấy lên lo ngại tăng trưởng tín dụng sẽ chậm lại. Tất cả những điều này đang cho thấy trong ngắn hạn, môi trường tín dụng có dấu hiệu thắt chặt hơn và “điều kiện thời tiết” này không thuận lợi cho thị trường chứng khoán.

Ở chiều ngược lại, thị trường lại được hỗ trợ bởi mức tăng trưởng lợi nhuận cao trong quý III/2025, giúp cho định giá toàn thị trường “rẻ” đi. Thống kê từ Công ty Chứng khoán VNDIRECT cho thấy, tổng lợi nhuận toàn thị trường trong quý III/2025 tăng tới trên 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này, cùng với sự điều chỉnh của thị trường từ cuối tháng 10 tới nay, đã khiến hệ số định giá P/E của VN-Index giảm xuống chỉ còn 13,9 lần, thấp hơn đáng kể mức trung bình 5 năm là 15,3 lần.

Trước đó, sau khi hồi phục từ sự kiện Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố thuế đối ứng, chỉ số VN-Index đã liên tục tăng kể từ tháng 6, đẩy hệ số định giá P/E vượt mức trung bình 5 năm, khiến cho thị trường mất đi một “bệ đỡ” vững chắc - “bệ đỡ” định giá rẻ.

Đó là trên bình diện chung toàn thị trường. Đi sâu hơn vào cơ cấu thị trường, từ đầu năm tới hết tuần giao dịch đầu tiên của tháng 11, chỉ riêng bộ đôi nhà Vingroup là VIC và VHM đã đóng góp 217 điểm cho VN-Index. Nếu không tính đến màn trình diễn “siêu hạng” của bộ đôi này, chỉ số VN-Index mới chỉ đang ở vùng giá 1.300 - 1.400 điểm.

Khách quan mà nói, mỗi con sóng lớn của thị trường đều có nhóm ngành dẫn dắt ban đầu. Đối với con sóng lớn lần này, ngân hàng là nhóm ngành dẫn dắt và trên thực tế đã đóng góp hơn 100 điểm vào đà tăng của VN-Index. Đây là điều hoàn toàn bình thường, do đó việc một số nhà đầu tư “loại trừ” nhóm ngành ngân hàng để thấy VN-Index “rẻ” hơn nữa là việc làm không có nhiều ý nghĩa. Điều này khác hoàn toàn so với việc loại trừ ảnh hưởng của bộ đôi VIC - VHM, bởi sự biến động của bộ đôi VIC - VHM phụ thuộc nhiều vào ý chí của một bộ phận rất nhỏ. Dẫu vậy, thực tế này cũng cho thấy đa số nhà đầu tư vẫn đang “đứng ngoài” con sóng lớn nếu không cầm bộ đôi VIC - VHM và cổ phiếu ngân hàng.

Cơ hội cho số đông cổ phiếu

Theo nhận định của Công ty Chứng khoán VNDIRECT, thị trường chứng khoán đang ở trong giai đoạn “điều chỉnh và tái tích lũy”. Kịch bản mà VNDIRECT đưa ra là sau khi kiểm định lại vùng 1.600 điểm (+/-20 điểm) để hấp thụ nguồn cung giá thấp, VN-Index sẽ chinh phục lại ngưỡng kháng cự 1.720 điểm trong quý I/2026. Công ty chứng khoán này khuyến nghị nhà đầu tư ưu tiên nắm giữ và tìm kiếm cơ hội mới ở các cổ phiếu cơ bản tốt, có kết quả kinh doanh quý III/2025 tích cực và dư địa tăng trưởng rõ ràng, đặc biệt là các cổ phiếu tiềm năng được hưởng lợi trực tiếp từ việc nâng hạng thị trường để chuẩn bị sẵn sàng cho nhịp tăng tiếp theo của thị trường.

Đồng quan điểm, Công ty Chứng khoán MB (MBS) cho rằng việc VN-Index điều chỉnh về ngưỡng 1.600 điểm hoặc thấp hơn là cơ hội để mua vào hoặc cơ cấu danh mục cho giai đoạn cuối năm. MBS nêu ra hai động lực của cho thị trường trong giai đoạn sắp tới:

Thứ nhất là chính sách nới lỏng tiền tệ của Chính phủ. Theo MBS, để đạt được mục tiêu tăng trưởng trên 8% trong năm nay, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục phải duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt để hỗ trợ nền kinh tế với mức tăng trưởng tín dụng cuối năm 2025 dự kiến đạt khoảng 19-20%. Bên cạnh đó, việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) tiếp tục giảm lãi suất điều hành cũng hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng.

Thứ hai, một số điều kiện quốc tế cũng đang có xu hướng tạo điều kiện cho đà tăng của thị trường chứng khoán trong nước. Cụ thể, chứng khoán thế giới tiếp tục lập đỉnh khi chỉ số S&P 500 tăng 16,2% từ đầu năm nay, Kospi tăng 71%, Nikkei tăng 31,4%, các thị trường chứng khoán mới nổi tăng 30%, tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực.

Cùng với đó, sự kiện Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính công bố Tuyên bố chung Việt Nam-Hoa Kỳ về Khuôn khổ Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng ngày 26/10/2025 được giới quan sát đánh giá cao. Thỏa thuận này tập trung vào việc cân bằng thương mại, với mức thuế chung 20% cho hầu hết hàng hóa Việt Nam nhập khẩu vào Mỹ, nhưng miễn thuế (về 0%) cho một số mặt hàng chủ lực không cạnh tranh trực tiếp với sản xuất Mỹ, bao gồm thủy sản, cà phê, và một số nông sản khác.

Nhìn sang năm 2026, giới đầu tư vẫn kỳ vọng chính sách tiền tệ nới lỏng sẽ tiếp tục được duy trì để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Đây là điều kiện thuận lợi để thúc đẩy giá cổ phiếu bởi ngoài việc thị trường được hỗ trợ bởi môi trường “tiền nhiều” thì tăng trưởng kinh tế cao cũng giúp doanh nghiệp thu lời nhiều hơn, từ đó giúp cho định giá của thị trường ngày càng rẻ đi.

Bên cạnh đó, 2026 cũng là năm được kỳ vọng rằng chính trị trong nước tiếp tục củng cố sự ổn định, trong khi chính trị thế giới cũng không còn nhiều ẩn số như năm 2025 khi Tổng thống Trump công bố các chính sách mới sau khi đắc cử.

Ngoài ra, một yếu tố khác cũng được giới đầu tư rất kỳ vọng là diễn biến tỷ giá sẽ ổn định hơn và khối ngoại sẽ quay trở lại mua ròng trên thị trường chứng khoán. Kịch bản này được hỗ trợ bởi xu hướng giảm lãi suất điều hành của FED, cùng với đó là việc các tổ chức quốc tế chính thức rót vốn vào thị trường chứng khoán Việt Nam sau kỳ xác nhận chính thức nâng hạng. Tỷ giá ổn định hơn sẽ khiến khối ngoại giảm bớt áp lực rút vốn khỏi thị trường chứng khoán và ngược lại, khối ngoại rót tiền vào thị trường cũng hỗ trợ giúp tỷ giá bớt “căng” hơn. Trước đó, lũy kế 10 tháng năm 2025, giá trị bán ròng của khối ngoại trên thị trường chứng khoán Việt Nam đã vượt 100.000 tỷ đồng, thiết lập “kỷ lục buồn” mới.

Sự luân chuyển của dòng tiền trên thị trường chứng khoán cũng được dự báo sẽ có tính lan tỏa rộng rãi hơn, thay vì tập trung vào một số ít cổ phiếu như ngân hàng, chứng khoán hay nhóm Vingroup, Gelex như năm 2025. Bên cạnh khả năng luân chuyển vào các cổ phiếu hưởng lợi từ nâng hạng như VNDIRECT kỳ vọng hay cổ phiếu đầu tư công như MBS kỳ vọng, các cổ phiếu phi tài chính không bao gồm nhóm Vingroup và Gelex cũng đang còn nhiều dư địa để tăng giá.

Thống kê của FiinGroup cho thấy, hệ số định giá P/E của nhóm phi tài chính ở mức khá cao so với toàn thị trường (P/E toàn thị trường khoảng trên 14 lần trong khi P/E của nhóm phi tài chính khoảng gần 20 lần tại thời điểm cuối tháng 8/2025). Tuy nhiên, nếu loại trừ nhóm Vingroup và Gelex, P/E của nhóm phi tài chính lại thấp hơn toàn thị trường. Điểm đáng chú ý là từ năm 2020 đến nay, P/E của nhóm phi tài chính (có loại trừ nhóm Vingroup và Gelex) đa số đều cao hơn P/E của toàn thị trường.

Thanh Long-Link gốc