Giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu giảm tốc, Việt Nam tiếp tục là điểm sáng của ASEAN với GDP quý III/2025 tăng 8,23%, thuộc nhóm tăng trưởng nhanh nhất khu vực và được nhiều tổ chức quốc tế nâng dự báo.

​​​​​​​

Đóng gói sản phẩm gạo xuất khẩu ở nhà máy của Tập đoàn Lộc Trời. Ảnh: Vũ Sinh - TTXVN

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chịu nhiều sức ép từ thương mại giảm tốc và bất ổn chính sách, Việt Nam đang nổi lên như một ngoại lệ của khu vực. Các báo cáo quốc tế công bố gần đây đều ghi nhận mức độ tin tưởng ngày càng tăng đối với triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm 2025, khi những trụ cột tăng trưởng chính tiếp tục thể hiện khả năng phục hồi mạnh mẽ và bền vững.

Với mức tăng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) 8,23% trong quý III/2025, Việt Nam tiếp tục dẫn đầu 6 nền kinh tế lớn nhất Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN-6), vượt qua Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Philippines và Singapore.  Đây cũng là quý tăng trưởng cao thứ hai của Việt Nam trong giai đoạn 2011–2025, chỉ sau thời điểm bứt phá mạnh mẽ hậu đại dịch COVID-19. Tính chung 9 tháng, GDP tăng 7,85%, giữ vững vị trí một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực.

Điểm được các tổ chức quốc tế đặc biệt đánh giá cao không chỉ nằm ở tốc độ tăng trưởng mà còn ở sự cân bằng trong cấu trúc tăng trưởng. Cả ba khu vực kinh tế đều mở rộng mạnh mẽ: công nghiệp – xây dựng tăng 8,69% (trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tăng gần 10%), dịch vụ tăng 8,49% nhờ thương mại và du lịch sôi động, và nông nghiệp tăng 3,83% – mức tăng vừa phải nhưng đóng vai trò then chốt trong việc ổn định nguồn cung thực phẩm, giảm áp lực lạm phát.

Ngay cả trong bối cảnh thiên tai, bão lũ diễn biến phức tạp trong quý III/2025, ngành sản xuất vẫn giữ được nhịp tăng ổn định. Chỉ số Quản trị mua hàng (PMI) tháng 11/2025 đạt 53,8 điểm, thấp hơn tháng trước, nhưng vẫn duy trì vững trên ngưỡng 50 điểm, cho thấy điều kiện kinh doanh tiếp tục cải thiện và ngành chế biến, chế tạo duy trì đà hồi phục liên tục 5 tháng liền.

Dữ liệu mới nhất từ Cục Hải quan cũng cho thấy quy mô thương mại của Việt Nam tiếp tục mở rộng ấn tượng. Tính đến ngày 15/11/2025, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt hơn 801 tỷ USD – mức cao nhất từ trước đến nay. Cơ cấu xuất khẩu chuyển mạnh sang các nhóm hàng chế biến sâu và công nghệ cao, phản ánh quá trình nâng cấp vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu. Bản đồ thị trường xuất khẩu của Việt Nam cũng thay đổi đáng kể: từ hơn 20 thị trường vào năm 1991 chủ yếu ở châu Á – Thái Bình Dương, đến năm 2025 Việt Nam đã thiết lập quan hệ thương mại với hơn 230 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Công ty TNHH Khvatec Thái Nguyên (vốn đầu tư của Hàn Quốc) tại KCN Yên Bình, thành phố Phổ Yên chuyên dập, đúc, mạ, lắp ráp các linh kiện điện tử phục vụ cho ngành công nghiệp điện tử. Ảnh: Trần Việt - TTXVN

Đà phục hồi còn được củng cố bởi các động lực quan trọng khác. Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thực hiện tại Việt Nam 10 tháng của năm 2025 ước đạt 21,3 tỷ USD, tỷ lệ cao nhất tính theo chu kỳ 10 tháng trong 5 năm gần đây. Tiêu dùng nội địa phục hồi mạnh, doanh thu bán lẻ của 10 tháng tăng 9,3% so với cùng kỳ năm trước, trong khi ngành du lịch bật tăng với 15,4 triệu lượt khách quốc tế trong 9 tháng của năm 2025, thuộc nhóm các điểm đến có mức tăng trưởng cao hàng đầu thế giới.

Trên nền tảng đó, hàng loạt tổ chức tài chính quốc tế đã điều chỉnh nâng dự báo tăng trưởng của Việt Nam. Cuối tháng 10/2025, Ngân hàng HSBC và Standard Chartered lần lượt nâng dự báo năm 2025 lên 7,9% và 7,5%. Đến tháng 11/2025, ngân hàng UOB nâng lên 7,7%. Mới đây nhất, S&P Global nâng dự báo tăng trưởng Việt Nam lên 7,7% trong năm 2025 và 6,7% năm 2026. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), mặc dù ghi nhận các thách thức từ nhu cầu toàn cầu suy yếu, vẫn khẳng định kinh tế Việt Nam duy trì được đà tích cực, với dự báo tăng trưởng 6,2% năm 2026 và 5,8% năm 2027.

Tuy vậy, các tổ chức quốc tế cũng lưu ý những rủi ro mà Việt Nam không thể đứng ngoài. Nhu cầu thế giới suy yếu trong năm 2026 có thể ảnh hưởng đến xuất khẩu, đặc biệt khi Mỹ xem xét tăng thuế trung chuyển và siết chặt quy tắc xuất xứ. Thiên tai và gián đoạn chuỗi cung ứng có thể làm tăng chi phí đầu vào, gây sức ép lên doanh nghiệp. Trong nước, lạm phát có thể tăng trở lại do sức cầu nội địa mạnh và tác động của việc kết thúc ưu đãi giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) vào cuối năm 2026, trước khi điều chỉnh thuế năm 2027. Hơn nữa, tiến độ giải ngân đầu tư công, mặc dù có cải thiện, vẫn cần được đẩy nhanh hơn để đảm bảo hiệu ứng lan tỏa. 

Trước các thách thức này, OECD khuyến nghị Việt Nam tiếp tục cải cách thể chế nhằm tăng năng suất và chất lượng tăng trưởng. Các khuyến nghị quan trọng gồm hoàn thiện khuôn khổ chính sách tiền tệ theo hướng thị trường, tăng cạnh tranh trong lĩnh vực dịch vụ, đảm bảo sân chơi bình đẳng giữa doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhà nước, và giảm quy mô lao động phi chính thức để tăng hiệu quả phân bổ nguồn lực. 

Ở góc nhìn khu vực, sự phân hóa sâu sắc của các nền kinh tế ASEAN-6 càng làm nổi bật vị thế của Việt Nam. Trong quý III/2025, Malaysia ghi nhận mức tăng trưởng 5,2% và Indonesia duy trì quỹ đạo ổn định quanh 5% – hai trường hợp hiếm hoi vẫn giữ được đà mở rộng giữa bối cảnh thương mại toàn cầu giảm tốc. 

Ngược lại, nhiều nền kinh tế lớn khác đang gặp áp lực thu hẹp tăng trưởng. GDGDP của Philippines giảm mạnh xuống 4%, thấp hơn nhiều so với dự báo, phản ánh sự suy yếu của tiêu dùng hộ gia đình và đầu tư tư nhân. Singapore – nền kinh tế phát triển nhất ASEAN – cũng chứng kiến đà giảm tốc với mức tăng GDP chỉ còn 2,9%, giảm mạnh so với 4,5% của quý II/2025, khi ngành sản xuất chịu tác động rõ rệt từ các biến động thuế và thương mại quốc tế. 

Thái Lan tiếp tục là điểm trũng trong khu vực khi GDP quý III/2025 chỉ tăng 1,2%, mức thấp nhất kể từ năm 2021. Tình trạng suy giảm trong sản xuất hàng hóa và tăng trưởng du lịch không đủ mạnh để bù đắp cho những yếu kém mang tính cấu trúc, khiến triển vọng 2025–2026 bị hạ xuống chỉ còn 1,2–2,2%.

Trong bức tranh đó, tăng trưởng vượt trội của Việt Nam giúp định vị nền kinh tế như một trong những động lực mới của ASEAN, khi tốc độ mở rộng kinh tế cao gấp nhiều lần so với các nước trong khu vực. Sự khác biệt về sức bật tăng trưởng, theo giới quan sát quốc tế, cho thấy Việt Nam đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, nơi tính linh hoạt chính sách, chất lượng hạ tầng sản xuất – dịch vụ và mức độ mở của nền kinh tế sẽ tiếp tục là yếu tố then chốt, giúp duy trì vị thế là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất châu Á trong những năm tới.

Diệu Linh-Link gốc