Để kinh tế tư nhân thực sự phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng: Việt Nam cần một “cuộc đổi mới lần hai”. Theo đó, chỉ với một thể chế minh bạch, môi trường bình đẳng và cơ chế khuyến khích đổi mới sáng tạo, khu vực tư nhân mới có thể phát huy đầy đủ vai trò “động lực quan trọng nhất” của nền kinh tế.

Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó nhấn mạnh vai trò của kinh tế tư là một động lực quan trọng của nền kinh tế.

PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, đánh giá cao bước ngoặt tư duy của Đảng khi khẳng định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.

Để hiện thực hoá tinh thần của Nghị quyết 68, ông Thiên cho rằng Việt Nam cần một “cuộc đổi mới lần hai”, tập trung tháo gỡ triệt để những điểm nghẽn kéo dài nhiều năm. Hiện nay, kinh tế tư nhân hiện chiếm khoảng 50% GDP, tạo việc làm cho hơn 80% lao động, song vẫn chủ yếu là các doanh nghiệp nhỏ, năng lực cạnh tranh hạn chế, dễ bị tổn thương trước biến động thị trường. Nếu không có một chiến lược phát triển bài bản, chúng ta sẽ không thể có những tập đoàn tư nhân mạnh đủ sức cạnh tranh khu vực và quốc tế.

PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam.

Theo ông Thiên, mấu chốt nằm ở cải cách thể chế và tạo môi trường kinh doanh công bằng. Cần xóa bỏ rào cản tiếp cận đất đai, vốn và công nghệ – những vấn đề khiến khu vực tư nhân lâu nay bị “lép vế” so với doanh nghiệp nhà nước hoặc doanh nghiệp FDI. Đồng thời, Nhà nước phải thực sự “kiến tạo”, đồng hành thay vì can thiệp hành chính quá sâu.

“Điều mà doanh nghiệp cần nhất không phải là ưu đãi ngắn hạn, mà là một hệ thống luật pháp minh bạch, ổn định, để họ có thể yên tâm đầu tư lâu dài. Chúng ta nói nhiều về khát vọng vươn tầm, nhưng khát vọng đó chỉ có thể trở thành hiện thực khi niềm tin được củng cố”, PGS.TS Trần Đình Thiên nhấn mạnh.

TS Phan Đức Hiếu - Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, nhấn mạnh một trong những điểm đổi mới quan trọng của Nghị quyết 68 là việc thay đổi cơ chế quản lý từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”. Theo đó, doanh nghiệp được trao quyền tự do kinh doanh trong khuôn khổ pháp luật và chỉ bị giám sát khi có dấu hiệu vi phạm.

Đây là bước cải cách tư duy mang tính đột phá. Trước đây, doanh nghiệp thường phải đi qua rất nhiều vòng thủ tục, xin – cho để được phê duyệt, dẫn đến lãng phí thời gian, chi phí và bỏ lỡ cơ hội kinh doanh. Nay, cơ chế hậu kiểm sẽ giảm đáng kể rào cản, khuyến khích đổi mới sáng tạo, nhất là với doanh nghiệp khởi nghiệp và doanh nghiệp nhỏ và vừa. Tuy nhiên, để chính sách phát huy hiệu quả, cần song song nâng cao năng lực giám sát và minh bạch hóa thông tin, tránh tình trạng “hậu kiểm hình thức” hoặc lạm quyền gây cản trở.

“Quan trọng là doanh nghiệp phải tin rằng nếu làm đúng thì sẽ được bảo vệ, còn vi phạm mới bị xử lý. Niềm tin đó sẽ khuyến khích họ dám nghĩ dám làm”, ông nhấn mạnh.

Nghị quyết 68 không chỉ là tuyên ngôn chính trị mà còn là lời cam kết cải cách mạnh mẽ.

Với tinh thần trên, các chuyên gia khẳng định, Nghị quyết 68 không chỉ là tuyên ngôn chính trị mà còn là lời cam kết cải cách mạnh mẽ.

Theo mục tiêu, đến năm 2030, Việt Nam sẽ có 2 triệu doanh nghiệp hoạt động, khu vực tư nhân đóng góp 55–58% GDP, tạo việc làm cho 84–85% lực lượng lao động; đến năm 2045, hướng tới hơn 3 triệu doanh nghiệp, đóng góp trên 60% GDP.

Để đạt được, cần đồng bộ nhiều giải pháp: cắt giảm mạnh thủ tục hành chính, thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp tư nhân với doanh nghiệp nhà nước và FDI.

“Đây là thời điểm vàng để hành động. Nếu chúng ta tạo được một làn sóng cải cách mới, khu vực tư nhân sẽ thực sự trở thành trụ cột đưa Việt Nam tiến lên nhóm nước phát triển”, ông Phan Đức Hiếu khẳng định.

Trên thực tế, khu vực tư nhân không chỉ là nguồn lực, mà là động lực quyết định thành bại của nền kinh tế.

Như PGS.TS Trần Đình Thiên nhấn mạnh, nếu có một “cuộc đổi mới lần hai” và quyết tâm cải cách thể chế thực chất, cộng đồng doanh nghiệp tư nhân Việt Nam hoàn toàn có thể bứt phá, đóng góp nhiều hơn nữa cho hành trình phát triển bền vững.

Kỳ Thư-Link gốc