Theo ước tính của công ty chứng khoán Okasan Securities (Nhật Bản), khả năng BoJ tăng lãi suất vào tháng 10/2025 là 43% và khả năng này vào cuối năm nay là 66%.
Một số nhà phân tích cho rằng những phát biểu của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho rằng Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ) "chậm chân" về chính sách, cùng với số liệu tăng trưởng kinh tế của nước này vượt dự báo, sẽ làm tăng khả năng BoJ nâng lãi suất trong thời gian tới.
Trụ sở của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) ở Tokyo. Ảnh: Reuters
Cố vấn điều hành của SBI FX Trade, Yuji Saito, nhận định phát biểu của Bộ trưởng Tài chính Mỹ là một dấu hiệu cho thấy Mỹ đang theo dõi sát sao chính sách của BoJ. Ông cũng cho biết thêm rằng thị trường đang kỳ vọng vào khả năng BoJ sẽ tăng lãi suất trong vài tháng tới.
Trong những bình luận rõ ràng nhất về chính sách tiền tệ của Nhật Bản, ông Bessent rằng BoJ có thể sẽ tăng lãi suất do đang gặp "vấn đề lạm phát" và có thể "chậm chân" trong việc ứng phó với rủi ro giá cả tăng.
Những bình luận này được đưa ra trong bối cảnh giá thực phẩm và nguyên liệu thô tăng cao đã khiến lạm phát lõi của Nhật Bản vượt mục tiêu 2% trong hơn ba năm, khiến một số nhà hoạch định chính sách của BoJ lo ngại về tác động của lạm phát đến nền kinh tế.
Bộ trưởng Tái thiết Kinh tế Nhật Bản Ryosei Akazawa, người cũng giám sát các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ, đã bác bỏ quan điểm cho rằng ông Bessent đang gây sức ép lên BoJ trong vấn đề tăng lãi suất.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng phát biểu của ông Bessent là một động thái gia tăng sức ép từ Mỹ lên Nhật Bản nhằm giúp giải quyết thâm hụt thương mại khổng lồ của Mỹ thông qua việc làm suy yếu đồng USD, chẳng hạn như đẩy giá đồng yen lên thông qua chính sách tiền tệ thắt chặt hơn.
Ông Takahide Kiuchi, cựu thành viên Hội đồng quản trị BoJ, hiện là chuyên gia kinh tế tại Viện Nghiên cứu Nomura, cho rằng những phát biểu của ông Bessent có thể phản ánh hy vọng của chính quyền Tổng thống Donald Trump về việc sử dụng việc tăng lãi suất của BoJ để đảo ngược xu hướng đồng yen yếu. Những lời kêu gọi như vậy từ Mỹ có thể gia tăng và thúc đẩy BoJ tăng lãi suất trong thời gian tới.
Triển vọng tăng lãi suất trong ngắn hạn đã đẩy đồng yen và lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản lên cao. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm chuẩn tăng 1 điểm cơ bản lên 1,56% vào ngày 15/8, sau khi đạt mức cao nhất trong hai tuần là 1,565%.
Các nhà phân tích cho biết số liệu GDP quý II/2025 của Nhật Bản bất ngờ vượt dự báo cũng đã đẩy đồng yen lên cao do làm giảm bớt lo ngại về triển vọng kinh tế.
Kinh tế Nhật Bản trong quý II/2025 tăng trưởng 1% so với cùng kỳ năm ngoái sau khi đã điều chỉnh theo lạm phát, vượt mức tăng 0,4% dự kiến theo khảo sát của hãng tin Reuters và mức tăng 0,6% đã điều chỉnh trong quý I/2025, đánh dấu quý tăng trưởng thứ năm liên tiếp.
Trong khi đó, theo khảo sát Tankan hàng tháng của Reuters, niềm tin của các nhà sản xuất Nhật Bản tiếp tục cải thiện trong tháng 8/2025 sau khi Nhật Bản và Mỹ đạt được thỏa thuận thương mại. Tuy nhiên, triển vọng vẫn bị phủ bóng bởi nguy cơ từ các mức thuế nhập khẩu của Mỹ.
Chỉ số niềm tin của các nhà sản xuất Nhật Bản tăng lên +9 trong tháng 8/2025, từ mức +7 của tháng 7/2025, đánh dấu tháng thứ hai liên tiếp đi lên. Tuy nhiên, giới phân tích dự báo chỉ số này sẽ giảm xuống +4 trong ba tháng tới, phản ánh tâm lý thận trọng trước tác động tiềm ẩn của thuế quan Mỹ.
Khảo sát Tankan, tiến hành từ ngày 30/7 đến 8/8, lấy ý kiến 497 doanh nghiệp lớn ngoài lĩnh vực tài chính, với 241 công ty tham gia ẩn danh.
Chính phủ Nhật Bản ngày 7/8 đã hạ dự báo tăng trưởng cho năm tài chính hiện tại (kết thúc vào tháng 3/2026), với lí do thuế quan của Mỹ làm chậm lại chi tiêu đầu tư và lạm phát dai dẳng đè nặng lên tiêu dùng tư nhân. Những yếu tố này đều đang đe dọa đà phục hồi kinh tế vốn đã mong manh của Nhật Bản.
Trong các ước tính sửa đổi được trình bày tại cuộc họp của hội đồng kinh tế hàng đầu, Chính phủ Nhật Bản đã hạ dự báo tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) đã điều chỉnh theo lạm phát cho năm tài chính hiện thời từ mức 1,2% đưa ra hồi tháng Một xuống còn 0,7%.
Dù vẫn cao hơn ước tính 0,5% của khu vực tư nhân, dự báo mới này phản ánh những lo ngại cho rằng thuế quan của Mỹ sẽ khiến các công ty Nhật Bản thận trọng hơn trong việc chi tiêu đầu tư cũng như làm giảm xuất khẩu - vốn đều là động lực chính của tăng trưởng kinh tế Nhật Bản.
Trước tình hình trên, ông Bessent, người giám sát các cuộc đàm phán thương mại và tỷ giá của Mỹ với Nhật Bản, đã nhiều lần bày tỏ mong muốn Nhật Bản thắt chặt chính sách tiền tệ.
Một cuộc thăm dò của hãng tin Reuters tháng trước cho thấy phần lớn các nhà kinh tế dự đoán BoJ sẽ tăng lãi suất thêm một lần nữa vào cuối năm.
Theo ước tính của công ty chứng khoán Okasan Securities (Nhật Bản), khả năng BoJ tăng lãi suất vào tháng 10/2025 là 43% và khả năng này vào cuối năm nay là 66%.
Lê Minh-Link gốc