Do sản lượng tiêu thụ cùng với giá bán sụt giảm, nên hầu hết các doanh nghiệp ngành xi măng đang niêm yết cổ phiếu trên sàn đã công bố báo cáo tài chính quý III/2023 với kết quả kinh doanh thua lỗ.
Đứng đầu danh sách những doanh nghiệp lỗ trong quý III/2023 là Công ty CP Xi măng Bỉm Sơn (HNX:
BCC
) với gần 56 tỷ đồng. Cụ thể, trong quý III, doanh nghiệp mang về hơn 660 tỷ đồng doanh thu thuần, giảm 33% so với cùng kỳ, trong đó, doanh thu chủ yếu đến từ sản xuất xi măng, clinker. Khấu trừ giá vốn, lãi gộp của doanh nghiệp cũng giảm mạnh 55% so với cùng kỳ, xuống còn gần 19 tỷ đồng.
Không chỉ doanh thu giảm mạnh, lãi vay của doanh nghiệp này cũng tăng cao lên gần 12 tỷ đồng, tương đương với tăng 36% so với cùng kỳ, điều này khiến BCCI có thêm quý thứ 5 liên tiếp nối dài chuỗi lỗ. Lũy kế 9 tháng năm 2023,
BCC lỗ ròng gần 108 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lãi gần 94 tỷ đồng.
Đứng thứ hai là Công ty CP Xi măng Vicem Bút Sơn (HNX:
BTS), với mức lỗ gần 32 tỷ đồng. Theo đó, doanh thu thuần của
BTS trong quý III ghi nhận đạt 545 tỷ đồng, giảm 32% so với cùng kỳ. Khấu trừ giá vốn, lãi gộp của doanh nghiệp chỉ còn hơn 20 tỷ đồng, giảm mạnh hơn 64% so với cùng kỳ năm trước.
Doanh thu từ hoạt động tài chính của doanh nghiệp cũng giảm mạnh hơn 93% so với cùng kỳ, xuống chỉ còn gần 15 triệu đồng, trong khi đó, chi phí cho hoạt động này trong kỳ của doanh nghiệp lại tăng mạnh lên gấp đôi so với cùng kỳ, lên gần 25 tỷ đồng, trong đó chiếm phần lớn là lãi vay với hơn 20,5 tỷ đồng.
Mặc dù doanh nghiệp đã cắt giảm được một phần chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp, nhưng cũng không thể thoát lỗ.
BTS cho biết, nguyên nhân chính dẫn đến kết quả kinh doanh thua lỗ trong quý III này là do sản lượng tiêu thụ xi măng giảm mạnh hơn 94.817 tấn so với cùng kỳ năm trước, khiến doanh thu thuần giảm mạnh. Bên cạnh đó, chi phí lãi vay tăng cao cũng “ăn mòn” lợi nhuận của doanh nghiệp.
Lũy kế 9 tháng đầu năm,
BTS mang về hơn 1.887 tỷ đồng doanh thu thuần, giảm gần 19,3% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận sau thuế ghi nhận lỗ hơn 64 tỷ đồng, cùng kỳ doanh nghiệp lãi hơn 55 tỷ đồng.
Tiếp theo là Công ty CP Xi măng Hoàng Mai (HNX:
HOM) cũng lỗ hơn 26 tỷ đồng. Trong quý III, doanh nghiệp mang về 461 tỷ đồng doanh thu thuần, giảm 5% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, giá vốn lại tăng, khiến lãi gộp của doanh nghiệp mỏng đi, chỉ còn hơn 47,5 tỷ đồng, giảm gần 48% so với cùng kỳ.
Trong kỳ, doanh thu từ hoạt động tài chính của doanh nghiệp giảm gần một nửa, xuống còn hơn 1 tỷ đồng, trong khi đó chi phi cho hoạt động này cũng tăng lên hơn 3 tỷ đồng.
Doanh nghiệp cũng cắt giảm được một phần chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp, nhưng kết quả vẫn lỗ. Quý III ghi nhận quý lỗ nặng nhất của doanh nghiệp ngành xi măng này kể từ khi niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán từ năm 2009.
HOM cho biết, do nhu cầu tiêu thụ giảm và lượng tồn bãi clinker đầu quý lớn, để tránh sản xuất tồn bãi gây suy giảm chất lượng sản phẩm, nên doanh nghiệp đã phải dừng lò chủ động trong tháng 7 và giảm năng suất lò làm sản lượng clinker sản xuất trong quý III giảm 133 ngàn tấn so với cùng kỳ.
Bên cạnh đó, giá thu về bình quân xi măng nội địa quý III, giá thu về clinker cũng như giá bán xi măng xuất khẩu trong quý III đồng loạt giảm đã khiến lợi nhuận của doanh nghiệp giảm sâu.
Ngoài những doanh nghiệp có mức lỗ lớn trên, hầu hết các doanh nghiệp còn lại của ngành xi măng đang niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán khác cũng có kết quả kinh doanh thua lỗ từ vài tỷ đồng đến hơn chục tỷ đồng.
Ví dụ như Công ty CP Xi măng Phú Thọ (UpCOM:
PTE) lỗ gần 16 tỷ đồng; Công ty CP Xi măng Vincem Hải Vân (HoSE:
HVX) lỗ gần 16 tỷ đồng; “Ông lớn” trong ngành là Công ty CP Xi măng Hà Tiên 1 (HoSE:
HT1) cũng có kết quả kinh doanh thua lỗ hơn 10 tỷ đồng trong quý III; hay như Công ty CP Xi măng Quán Triều (UpCOM:
CQT) lỗ hơn 7 tỷ đồng...
Kết quả kinh doanh ảm đạm này của các doanh nghiệp ngành xi măng trong quý III/2023 không nằm ngoài dự đoán của giới đầu tư, khi quý III là thời thấp điểm về tiêu thụ xi măng do vào mùa mưa. Bên cạnh đó, thị trường bất động sản chưa thực sự phục hồi, nên nhu cầu xây dựng theo đó cũng sụt giảm mạnh.
Trong báo cáo mới đây, Chứng khoán Mirae Asset cho rằng, giá than sẽ có sự điều chỉnh hợp lý trong năm 2023, qua đó, giúp lợi nhuận của các doanh nghiệp xi măng phục hồi.
Theo Mirae Asset, nếu như trong năm 2022, giá than tăng mạnh từ mức 100 USD/tấn lên 300 USD/tấn là do cuộc xung đột giữa Nga-Ukraine đẩy giá năng lượng lên cao; việc áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga buộc châu Âu phải sử dụng năng lượng thay thế khác, trong đó bao gồm than. Đến nay, nhu cầu than thế giới đã đi vào bình ổn, giá mặt hàng này đã có dấu hiệu hạ nhiệt tại nhiều thị trường. Xu hướng này sẽ tiếp tục hạ nhiệt trong giai đoạn từ nay đến quý II/2024.
Năm 2023, giá than cốc của Indonesia bắt đầu có dấu hiệu hạ nhiệt, giảm từ mức 320 USD/tấn vào quý III/2022 xuống còn 185 USD/tấn trong quý III năm nay. Mirae Asset dự báo giả nguyên liệu này sẽ tiếp tục điều chỉnh giảm về quanh mức 120-130 USD/tấn trong năm 2024, qua đó, củng cố lợi nhuận của các doanh nghiệp sản xuất xi măng.
Công ty Chứng khoán này cho rằng, tỷ suất lợi nhuận gộp trong năm 2024 của các doanh nghiệp xi măng sẽ cải thiện tối thiểu 3% so với cùng kỳ do giá than điều chỉnh giảm.
“Mặc dù ngành xi măng Việt Nam dư cung gấp 2 lần nhu cầu, nhưng sản lượng xi măng cung ứng ở thị trường phía Nam chỉ đáp ứng được 60-65% nhu cầu. Do đó, trong bối cảnh nhu cầu suy giảm thì các doanh nghiệp xi măng phía Nam vẫn sẽ có mức giảm ít hơn phía Bắc, vốn tập trung nhiều các nhà máy xi măng”, Mirae Asset đánh giá.
Đồng thời cho rằng, hiện khu vực phía Nam chỉ sản xuất được khoảng 20-21 triệu tấn/năm, trong khi nhu cầu xi măng hàng năm của thị trường này ước đạt 33 triệu tấn/năm. Do đó, Công ty Chứng khoán này đánh giá mức độ giảm sản lượng của các doanh nghiệp xi măng ở phía Nam như Xi măng Hà Tiên, Xi măng FICO Tây Ninh, Insee... sẽ ít hơn bình quân ngành từ 20-30%.