Đối với dự án Nhà máy Nhiệt điện Long Phú 1, Chính phủ, đặc biệt Thủ tướng Chính phủ đã, đang chỉ đạo rất sát sao để bảo đảm tái khởi động, cũng như hoàn thiện dự án trong thời gian sớm nhất và phấn đấu trong năm 2026 - Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết.
Tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 6, sáng 7/11, đại biểu Tô Ái Vang - đoàn Sóc Trăng đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên về dự án Nhà máy Nhiệt điện Long Phú 1.
Cụ thể: Theo kế hoạch, tổ máy số 1 của dự án này sẽ được đưa vào vận hành thương mại vào năm 2018, đến nay là tháng 11/2023, tiến độ dự án đạt 78% khối lượng công việc hoàn thành so với hợp đồng và hiện nay dự án đang dừng triển khai, chậm 5 năm so với dự kiến đưa dự án vào vận hành. Việc dừng thi công trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến chất lượng vật tư, thiết bị đang lưu kho bãi công trường, có nguy cơ phải thay thế mới, làm thiệt hại tài sản nhà nước (nếu không có biện pháp bảo quản hợp lý, kịp thời).
Trong những lần tiếp xúc cử tri, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Sóc Trăng đã tiếp nhận nhiều ý kiến, kiến nghị của cử tri rất quan tâm về vấn đề này. Vậy, xin hỏi Bộ trưởng Bộ Công Thương và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) có giải pháp nào để sớm trình Thủ tướng giải quyết vướng mắc để Nhiệt điện Long Phú 1 sớm vận hành?
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên trả lời như sau: Từ năm 2010, dự án Nhiệt điện Long Phú 1, với công suất 1.200 MW được Chính phủ giao cho PVN làm chủ đầu tư. Đến ngày 30/12/2014, PVN đã ký với Liên doanh nhà thầu Power Machines (của LB Nga) và Tổng công ty cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam (PTSC) làm tổng thầu EPC.
Tuy nhiên, thực hiện dự án mới được khoảng 77 - 78%, thì phát sinh vướng mắc liên quan đến lệnh cấm vận của Hoa Kỳ đối với Power Machines (từ ngày 26/1/2018). Đến tháng 1/2019, nhà thầu Power Machines đã có văn bản chính thức thông báo về việc chấm dứt thực hiện hợp đồng, do bất khả kháng. Tiếp đến, ngày 23/8/2019, sau khi có hàng chục cuộc trao đổi và đàm phán không thành, Power Machines đã thông qua luật sư đại diện của mình gửi đơn kiện PVN đến Trung tâm Tài chính Quốc tế Singapore.
Trọng tài Quốc tế Singapore đã có 2 phiên xét xử diễn ra. Phiên 1 (từ ngày 16 - 20/1/2023) và phiên 2 (từ ngày 30/1/2023 đến ngày 3/2/2023). Dự kiến, trong quý 4/2023, Trọng tài Quốc tế Singapore sẽ đưa ra phán quyết cuối cùng.
Như vậy, sau khi có phán quyết của Trọng tài Quốc tế, PVN mới có thể đưa ra phương án chính thức tiếp tục triển khai đối với dự án Nhiệt điện Long Phú 1.
Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết thêm: Quan điểm của chúng ta là ưu tiên kế thừa tận dụng tối đa các nhà thầu phụ, nhà sản xuất các vật tư, thiết bị đã và đang tham gia dự án nhằm bảo đảm tính tương thích về công nghệ, giảm thiểu giao diện quản lý, tối ưu hóa thiết kế, tiến độ.
Trên thực tế, đến nay nhiều hệ thống thiết bị chính thức của dự án cũng đã được sản xuất chế tạo và lưu tại kho sản xuất, hoặc là vận chuyển một phần về công trường của dự án này.
Với vai trò là chủ đầu tư dự án Nhiệt điện Long Phú 1, Chính phủ, Bộ Công Thương đã và sẽ chỉ đạo PVN có phương án thực hiện đối với dự án này. Với mục tiêu giảm thiểu thiệt hại, đưa dự án vào vận hành một cách sớm nhất, trong trường hợp có vấn đề vượt thẩm quyền của PVN, sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định.
Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương: Với dự án này, Chính phủ, đặc biệt Thủ tướng Chính phủ đã, đang chỉ đạo rất sát sao bảo đảm làm sao tái khởi động, cũng như hoàn thiện dự án trong thời gian sớm nhất và phấn đấu trong năm 2026.
Quan điểm của Bộ Công Thương là phải bảo đảm đúng luật pháp và bảo vệ cao nhất lợi ích quốc gia, dân tộc, nhưng đồng thời cũng phải giữ gìn được mối quan hệ tốt đẹp với Nga, nhất là trong bối cảnh hiện nay./.