Dù có khoảng cách địa lý khá xa nhưng Cuba đang dần khẳng định là điểm đến giàu tiềm năng cho các DN Việt Nam trong hoạt động thương mại, đầu tư. Nhiều sản phẩm hàng Việt được tiêu thụ rất tốt, cũng như nhiều DN đã gặt hái được kết quả rất tích cực qua các dự án đầu tư tại đây.
Điểm đến giàu tiềm năng
Cuối tháng 4 vừa qua, Công ty CP Đầu tư - Thương mại Thái Bình đã khánh thành 2 dự án đầu tư mới tại Đặc khu phát triển Mariel - ZEDM (Cuba), gồm nhà máy sản xuất bột giặt và chất tẩy rửa lỏng Suchel TBV và Công viên điện năng lượng mặt trời 20MW-TBD Solar. Ông Trần Ngọc Thuận, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư - Thương mại Thái Bình cho biết, DN đã bắt đầu đầu tư vào Cuba từ năm 1998 với dự án đầu tiên là nhà máy sản xuất tã lót và băng vệ sinh. Đến nay, sau 25 năm, quy mô đầu tư của công ty tại đất nước này đã không ngừng được mở rộng và các dự án đầu tư đều mang lại hiệu quả rất tốt, giúp công ty có nguồn lực đầu tư các dự án tiếp theo.
Hiện nay, 100% hàng tiêu dùng của Cuba là hàng nhập khẩu. Với dân số 11 triệu dân, thị trường Cuba rất thích hợp cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam đầu tư nhà máy sản xuất. Các doanh nghiệp Cuba cũng ưu tiên mua hàng hóa sản xuất trong nước để thay thế hàng nhập khẩu, nên đầu tư nhà máy sản xuất tại Cuba là một lợi thế.
Theo Công ty CP Đầu tư - Thương mại Thái Bình, sau khi đi vào hoạt động từ năm 2019, nhà máy sản xuất tã lót và băng vệ sinh của công ty đã đáp ứng 70% nhu cầu tã giấy của người dân Cuba. Trong quý 1/2023, công ty cũng đã mở rộng giai đoạn 2 của nhà máy, nâng gấp đôi công suất lên 240 triệu sản phẩm/năm. Còn nhà máy Bột giặt và Chất tẩy rửa lỏng Suchel TBV có công suất 70.000 tấn bột giặt/năm và 20.000 tấn chất tẩy rửa lỏng/năm, qua đó có thể đáp ứng 100% nhu cầu của người tiêu dùng Cuba và xuất khẩu sang các nước châu Mỹ Latinh.
Ông Thuận cũng cho biết đang tiếp tục nghiên cứu và mở rộng đầu tư các dự án mới tại Cuba. Theo đó, Công ty Thái Bình dự kiến sẽ đầu tư thêm các dự án nông nghiệp công nghệ cao, dự án bất động sản du lịch, dự án sản xuất giấy tissue… Bên cạnh các dự án đầu tư tại Cuba, hoạt động thương mại của Công ty Thái Bình tại thị trường này cũng đạt kết quả rất tích cực trong những năm qua. Các mặt hàng xuất khẩu của công ty sang Cuba rất đa dạng, gồm thực phẩm, đồ gia dụng, quần áo, giày dép, đồ điện - điện tử, vật liệu xây dựng…
Theo ông Thuận, từ năm 2018, kim ngạch xuất khẩu của công ty sang Cuba luôn đạt trên 100 triệu USD, chiếm khoảng 50% kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang Cuba. Trong giai đoạn dịch Covid-19 bùng phát, kim ngạch xuất khẩu có sự suy giảm, nhưng năm nay công ty đặt mục tiêu nâng kim ngạch lên lại mức trên 100 triệu USD.
Ông Dương Anh Đức, Phó Chủ tịch UBND TPHCM cho biết, Việt Nam và Cuba tuy xa cách về địa lý, song có những nét tương đồng trong công cuộc dựng nước, giữ nước, khát vọng, lý tưởng cách mạng, cũng như truyền thống hào hùng của hai dân tộc. Đây là nền tảng cho quan hệ quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt Việt Nam - Cuba. Hiện Việt Nam là đối tác thương mại châu Á lớn thứ 2 của Cuba. Trong giai đoạn 2015-2020, kim ngạch thương mại song phương đạt khoảng 250-350 triệu USD. Về hợp tác đầu tư, Việt Nam hiện là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của khu vực châu Á tại Cuba với 5 dự án đã triển khai.
Cửa ngõ tiến vào Nam Mỹ, Trung Mỹ
Thực hiện kế hoạch mở rộng thị trường xuất khẩu năm 2023 của Công ty God Mama, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Giám đốc Kinh doanh Công ty God Mama đã dành rất nhiều thời gian nghiên cứu, tìm hiểu về thị trường Cuba và nhận thấy nhu cầu hàng hóa của người tiêu dùng Cuba chỉ ở mức trung bình, rất phù hợp với hàng hóa của Việt Nam. Ngoài ra, thị trường Cuba tuy nhỏ nhưng lại là cửa ngõ đi vào thị trường Trung Mỹ và Nam Mỹ. Theo đó, ông Hùng đã tích cực tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, kết nối giữa hai nước nhằm mục tiêu trong năm nay sản phẩm của God Mama phải có mặt trên kệ siêu thị của Cuba. Theo ông Hùng, dù tại Cuba đã có khá nhiều sản phẩm cà phê, nhưng cà phê Má 6 của công ty sẽ mang đến một hương vị mới so với những sản phẩm đã sẵn có trên thị trường. Bên cạnh đó, chất lượng và giá cả cũng là yếu tố giúp ông Hùng tự tin vào khả năng cạnh tranh của cà phê Má 6 tại Cuba.
Ông Cao Bá Đăng Khoa, quyền Tổng thư ký Hiệp hội Dừa Việt Nam cũng cho biết, từ năm 2016 đến nay, Cuba có nhu cầu rất lớn đối với các sản phẩm dầu dừa, tinh dầu dừa và gần đây có thêm sản phẩm bột béo và chất béo tự nhiên từ dừa. Theo ông Khoa, không chỉ riêng ngành dừa mà ngành thực phẩm và các ngành thủ công mỹ nghệ cũng có tiềm năng rất lớn tại thị trường Cuba. Bởi nhu cầu tại đây rất lớn và cũng chưa có các tiêu chuẩn kỹ thuật đối với hàng nhập khẩu. Tuy nhiên, theo ông Khoa, DN không nên vì sự dễ tính này mà làm ồ ạt, theo đó cần nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng và xây dựng tiêu chuẩn cho từng loại sản phẩm của DN, từ đó giúp khẳng định thương hiệu về lâu dài trên thị trường.
Đối với hoạt động đầu tư, ông Trần Ngọc Thuận cho biết, hiện nay 100% hàng tiêu dùng của Cuba là hàng nhập khẩu. Với dân số 11 triệu dân, thị trường Cuba rất thích hợp cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam đầu tư nhà máy sản xuất. Các doanh nghiệp Cuba cũng ưu tiên mua hàng hóa sản xuất trong nước để thay thế hàng nhập khẩu, nên đầu tư nhà máy sản xuất tại Cuba là một lợi thế. Đặc khu Mariel với cơ chế một cửa rất thuận lợi cho nhà đầu tư. Hàng năm, Việt Nam và Cuba đều tổ chức hội nghị song phương nhằm tháo gỡ khó khăn cho DN Việt Nam đầu tư tại Cuba, nên mọi hoạt động của DN đều rất thuận lợi. Từ những thành công đã đạt được tại Cuba, Công ty Thái Bình còn đang nghiên cứu, mở rộng đầu tư sang các nước lân cận như Dominica, Mexico… Ông Thuận cũng cho biết sẽ sẵn sàng hỗ trợ, kết nối các DN Việt Nam có nhu cầu thương mại, đầu tư tại Cuba.
Phát biểu tại một hội nghị xúc tiến đầu tư mới đây tại TPHCM, ông Maury Hechavarris Mermudez, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Cuba cho biết, từ năm 2014, Cuba đã thông qua luật về đầu tư, với nhiều chính sách ưu đãi đặc biệt. Trong 8 năm nhà đầu tư nước ngoài sẽ không phải đóng thuế. Cuba cũng có ưu thế về vị trí đắc địa, sự ổn định chính trị, hạ tầng sẵn có giúp các nhà đầu tư giảm được chi phí đầu tư, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp.