Năm 2023, Cục Hải quan Lào Cai được Bộ Tài chính giao thu ngân sách nhà nước 1.500 tỷ đồng, HĐND tỉnh giao phấn đấu thu 2.350 tỷ đồng. Đây là thách thức rất lớn trong bối cảnh sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp vẫn khó khăn sau những tác động của dịch Covid-19, xung đột Nga - Ukraine.
Nhiều thách thức cho mục tiêu thu ngân sách năm
Ngay từ đầu năm 2023, Trung Quốc đã khôi phục toàn bộ hoạt động xuất - nhập khẩu, xuất - nhập cảnh qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, hoạt động xuất - nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh chưa đạt như kỳ vọng.
Theo Cục Hải quan Lào Cai, từ đầu năm đến nay, có 423 doanh nghiệp tham gia làm thủ tục xuất - nhập khẩu hàng hóa tại Cục Hải quan Lào Cai, tăng 49 doanh nghiệp so với cùng kỳ năm 2022. Mặc dù vậy, kim ngạch xuất - nhập khẩu qua địa bàn trong 5 tháng đầu năm 2023 chỉ đạt 500 triệu USD, giảm 20,4% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 336 triệu USD, giảm 19,6% so với cùng kỳ năm 2022; nhập khẩu đạt gần 164 triệu USD, giảm 21,9% so với cùng kỳ năm 2022.
Điều này dẫn đến số thu ngân sách của Cục Hải quan Lào Cai trong 5 tháng đầu năm chỉ đạt 345,2 tỷ đồng, bằng 22,4% chỉ tiêu Bộ Tài chính giao (1.500 tỷ đồng); bằng 14,7% chỉ tiêu HĐND tỉnh Lào Cai giao (2.350 tỷ đồng), giảm 51,4% so với cùng kỳ năm 2022.
Cán bộ Chi cục Hải quan Ga đường sắt Quốc tế Lào Cai tiếp nhận và giải quyết thủ tục hải quan cho doanh nghiệp.
Lý giải về nguyên nhân ảnh hưởng nguồn thu giảm, ông Nguyễn Việt Quang, Cục trưởng Cục Hải quan Lào Cai cho biết: Do các mặt hàng máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ làm thủ tục nhập khẩu tại Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế đường bộ số II Kim Thành sụt giảm. Bên cạnh đó, các mặt hàng có số thu chính như phốt pho xuất khẩu làm thủ tục tại Chi cục Hải quan Ga đường sắt Quốc tế Lào Cai đã giảm cả về giá và số lượng, trong khi đây là những mặt hàng có đóng góp số thu ngân sách lớn nhất cho đơn vị.
Lý do mặt hàng phốt pho xuất khẩu năm nay đối mặt nhiều khó khăn vì Trung Quốc mở cửa giao thương trở lại, trong khi đây là quốc gia hàng đầu thế giới về nhập khẩu mặt hàng này, vì vậy hàng xuất khẩu từ Việt Nam bị cạnh tranh khốc liệt.
Ông Nguyễn Việt Quang, Cục trưởng Cục Hải quan Lào Cai
Tính từ đầu năm đến nay, Cục Hải quan Lào Cai tiếp nhận và xử lý 22.687 tờ khai hải quan, trong đó 9.464 tờ khai xuất khẩu, 13.223 tờ khai nhập khẩu. Có 38.425 lượt ô tô xuất - nhập cảnh, trong đó xe Trung Quốc 24.590 lượt, xe Việt Nam 13.835 lượt; 362 lượt tàu xuất - nhập cảnh. Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là lưu huỳnh, phốt pho, sắn, hoa quả, gỗ ván bóc... Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu hóa chất, phân bón, than cốc, máy móc, thiết bị, nông sản, bánh kẹo...
Tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp
Trước những khó khăn trên, để hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách nhà nước được giao, Cục Hải quan Lào Cai yêu cầu các đơn vị trực thuộc tập trung thực hiện các giải pháp tạo thuận lợi thương mại nhằm thu hút doanh nghiệp ngoài tỉnh tham gia xuất - nhập khẩu qua địa bàn, đặc biệt ưu tiên giải quyết thủ tục hải quan đối với mặt hàng hoa quả tươi, nhất là thời điểm mùa vụ. Chủ động nắm thông tin các doanh nghiệp trên địa bàn có hoạt động xuất - nhập khẩu qua các cửa khẩu ngoài địa bàn tỉnh để trực tiếp làm việc, khuyến khích, động viên doanh nghiệp đăng ký thực hiện thủ tục hải quan tại các chi cục thuộc Cục Hải quan Lào Cai.
Làm thủ tục hải quan cho doanh nghiệp tại Chi Cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai.
Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai Nguyễn Thế Hùng, chi cục đã xây dựng kế hoạch điều hành thu và yêu cầu các tổ, đội công tác bám sát nội dung nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong kế hoạch. Đồng hành với doanh nghiệp để hướng dẫn, giải quyết các vướng mắc trong thực hiện thủ tục hải quan; thường xuyên phối hợp với các đơn vị để kịp thời hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp phục hồi sản xuất, kinh doanh sau ảnh hưởng của dịch Covid-19.
Thời gian qua, Chi Cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai đã thu hút thêm được doanh nghiệp ở tỉnh Yên Bái, tỉnh Lai Châu đến làm thủ tục nhập khẩu hàng hóa qua cửa khẩu Lào Cai, góp phần tăng thu ngân sách nhà nước.
Ông Nguyễn Thế Hùng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai
Máy soi container của hải quan đặt tại khu vực Cửa Khẩu Quốc tế đường bộ số II Kim Thành.
Song song với đó, Cục Hải quan Lào Cai đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc, ngoài việc tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, cần tiếp tục nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu ngân sách nhà nước. Các giải pháp được đưa ra là nâng cao hiệu quả kiểm soát biên giới hướng tới mô hình quản lý biên giới thông minh, thúc đẩy hợp tác, trao đổi thông tin nghiệp vụ nhằm đảm bảo an ninh, an toàn chuỗi cung ứng, tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại hợp pháp; tăng cường trao đổi thông tin với hải quan Côn Minh (Trung Quốc) phục vụ hoạt động quản lý hải quan. Ứng dụng công nghệ 4.0, sử dụng các trang - thiết bị hiện đại trong kiểm soát hải quan nhằm đảm bảo an ninh, chống buôn lậu và gian lận thương mại qua biên giới. Đẩy mạnh chống thất thu qua công tác kiểm tra sau thông quan; kiểm soát chặt chẽ công tác miễn thuế, giảm thuế và hoàn thuế, đảm bảo đúng đối tượng, đúng chính sách, pháp luật của Nhà nước...