Tỷ lệ lấp đầy các khu công nghiệp (KCN) đã khá cao, Bình Dương đang đẩy nhanh việc điều chỉnh, quy hoạch lại các KCN theo hướng xanh hóa, phát triển kinh tế tuần hoàn, thu hút các ngành công nghệ cao… nhằm mang lại hiệu quả kinh tế và phát triển bền vững hơn.
Phù hợp thực tiễn
Bình Dương đang trở thành một trong những địa phương đứng đầu cả nước về thu hút đầu tư vào các KCN. Hiện có nhiều KCN đã trở thành thương hiệu, giúp Bình Dương thu hút được các doanh nghiệp (DN) lớn, tập đoàn đa quốc gia đến đầu tư. Tuy nhiên, để tiếp tục giữ vững sức hút đối với nhà đầu tư, thời gian tới, Bình Dương sẽ nâng cấp các KCN hiện hữu trở nên thông minh hơn, đồng thời quy hoạch các KCN mới hướng đến hiện đại, sinh thái.
Cụ thể, KCN Khoa học công nghệ (KHCN) là một trong những dự án trọng điểm của Đề án thành phố thông minh Bình Dương, hợp tác chặt chẽ giữa tỉnh và Hiệp hội Đô thị khoa học thế giới (WTA), học tập mô hình từ thành phố Daejeon (Hàn Quốc), Eindhoven (Hà Lan) và nhiều thành phố khoa học khác trên thế giới. KCN KHCN được xây dựng nhằm thu hút các tập đoàn và cả DN vừa và nhỏ, DN khởi nghiệp trong các ngành sản xuất mũi nhọn có giá trị gia tăng cao phù hợp với giai đoạn hiện nay.
Việc thành lập KCN VSIP III mới đây cũng là một cách tuyên bố về quyết tâm xây dựng một hệ sinh thái công nghiệp mới - hệ sinh thái công nghiệp - công nghệ cao của tỉnh. Theo ông Nguyễn Chí Toàn, Giám đốc Marketing VSIP Group, VSIP đang cố gắng hướng đến các cam kết phát thải ròng bằng 0 mà Việt Nam đã cam kết tại Hội nghị COP26. Hiện các KCN của VSIP chú trọng “xanh hóa” nhằm thu hút các dự án chất lượng, các tập đoàn lớn, chuyên gia đến sinh sống và làm việc.
Trong các KCN đã thành lập tại Bình Dương, có 2 KCN do DN 100% vốn đầu tư nước ngoài làm chủ đầu tư, với tổng vốn đầu tư đăng ký 6.816 tỷ đồng; 3 KCN liên doanh với vốn đầu tư 11.581 tỷ đồng. Các KCN còn lại do tổ chức kinh tế trong nước làm chủ đầu tư, với tổng vốn đầu tư 14.406 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Trung Tín, Trưởng ban Quản lý các KCN tỉnh, cho biết Bình Dương đã thành lập 29 KCN, với tổng diện tích hơn 12.662 ha, trong đó có 27 KCN đã đi vào hoạt động với tổng diện tích hơn 10.962 ha. Có thể thấy, quỹ đất hiện tại của các KCN tại Bình Dương đạt tỷ lệ lấp đầy khá cao. Trong giai đoạn tới, công tác thu hút đầu tư vào các KCN của tỉnh sẽ có sự chuyển biến theo hướng chuyên biệt, sinh thái, thông minh và sẽ tạo sức hút mới. Do đó, các KCN hiện hữu và các KCN mới cần có các giải pháp nâng cao sức cạnh tranh, sức thu hút để tận dụng nhu cầu ngày càng tăng.
Khu công nghiệp thông minh - sinh thái được xem là một trong những hệ sinh thái kiểu mới nhằm bổ sung cho mô hình công nghiệp - đô thị - dịch vụ hiện hữu của Bình Dương
Tăng trưởng bền vững
Việc xây dựng các KCN thế hệ mới được coi là giải pháp không chỉ khắc phục được những hạn chế, bất cập về vấn đề môi trường, giảm lãng phí tài nguyên mà còn thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Phát biểu tại hội thảo công bố kết quả nghiên cứu tiền khả thi về tiềm năng phát triển của KCN sinh thái vừa qua tại Bình Dương, bà Nah Yoon Shin, chuyên gia trong lĩnh vực tư nhân của Ngân hàng Thế giới, cho biết việc triển khai KCN sinh thái sẽ giúp giảm chi phí sản xuất, cải thiện xếp hạng khử carbon và nâng cao khả năng cạnh tranh của cả nhà đầu tư và KCN. Sự phát triển của KCN sinh thái ở Bình Dương được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi ích, bao gồm làm giàu tri thức, thu hút FDI và tiết kiệm chi phí, trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư hàng đầu.
Theo quy hoạch sử dụng đất KCN thời kỳ 2021-2030, Bình Dương ưu tiên đầu tư 18 dự án KCN với diện tích đất trên 6.573 ha.Đến năm 2030, tổng diện tích đất công nghiệp dự kiến cần để thực hiện các dự án phát triển KCN là 16.609,37 ha, tăng 1.619,37 ha. Tổng số KCN đến năm 2050 trên địa bàn tỉnh là 46 với tổng diện tích 24.338,70 ha.
Nắm bắt và thích ứng nhanh với sự phát triển không ngừng của khoa học và công nghệ, đồng thời để thiết lập một nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của Bình Dương, các KCN thế hệ mới của tỉnh như VSIP III, KCN KHCN, KCN đô thị - dịch vụ… sẽ mang đến một hệ sinh thái toàn diện cho các hoạt động áp dụng công nghệ và tri thức. Các KCN này được kỳ vọng sẽ đóng vai trò chủ đạo trong việc chuyển đổi các KCN hiện tại thành các KCN thông minh, từng bước giúp Bình Dương có một nền tảng vững chắc về khoa học, làm chủ và tạo ra các công cụ sản xuất mới dựa trên nền tảng khoa học kỹ thuật, đón đầu cơ hội mới trong kỷ nguyên số và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Từ góc độ của nhà phát triển KCN, lãnh đạo Tổng Công ty Becamex IDC cho biết trong định hướng tiếp tục đổi mới mô hình phát triển, KCN thông minh - sinh thái được xem là một trong những hệ sinh thái kiểu mới quan trọng và tất yếu của thời đại nhằm bổ sung cho mô hình công nghiệp - đô thị - dịch vụ hiện hữu. Ngoài việc cung cấp đầy đủ các hạ tầng dịch vụ, kỹ thuật và xã hội, Becamex IDC sẽ chuyển đổi dần những KCN hiện hữu để mở rộng về hiệu quả và tính bền vững thông qua cải tiến mô hình quản trị, vận hành để hỗ trợ tốt nhất cho các nhà đầu tư.
Ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Becamex IDC, cho rằng để phát huy hiệu quả mô hình KCN sinh thái, thời gian tới cần có thêm các hướng dẫn về quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật của các bộ, ngành và hướng dẫn về kỹ thuật từ các chuyên gia trong nước, quốc tế, đặc biệt đối với các mạng lưới cộng sinh công nghiệp và giải pháp kinh tế tuần hoàn. Ngoài ra, cần bổ sung chính sách ưu đãi cho các KCN sinh thái, DN sinh thái… để khuyến khích DN và địa phương có cơ sở xây dựng kế hoạch triển khai, hưởng ứng việc chuyển đổi và xây dựng mới KCN sinh thái.