Chính phủ Canada và tỉnh bang Ontario sẽ phải mất 20 năm mới có thể lấy lại được các khoản trợ cấp cho hai nhà máy sản xuất pin xe điện của Volkswagen và Stellantis chứ không phải là 5 năm.
Theo một báo cáo phân tích mới nhất được công bố ngày 13/9, Chính phủ Canada và tỉnh bang Ontario sẽ phải mất 20 năm mới có thể lấy lại được các khoản trợ cấp cho hai nhà máy sản xuất pin xe điện của Volkswagen và Stellantis chứ không phải là 5 năm như kế hoạch mà chính phủ nước này công bố.
Volkswagen lên kế hoạch xây dựng nhà máy pin xe điện quy mô lớn ở St. Thomas, trong khi Stellantis đã khởi công một nhà máy khác tại Windsor. Cả hai điểm này đều nằm trong Ontario và sẽ nhận được trợ cấp từ hai cấp chính quyền, với những khoản miễn trừ thuế cho năng lượng sạch và hỗ trợ xây dựng nhà máy.
Volkswagen dự kiến sẽ nhận được 13,2 tỷ CAD và Stellantis, công ty mẹ của Chrysler và Jeep, sẽ nhận được 15 tỷ CAD. Số tiền này xuất phát từ yêu cầu của hai công ty trên để phù hợp với những khoản trợ cấp mà họ có thể sẽ được hưởng nếu đóng tại Mỹ theo Đạo luật giảm lạm pháp mới.
Vào thời điểm ký thỏa thuận với Volkswagen, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã nói rằng Canada có thể sẽ gỡ được số vốn hỗ trợ công ty này trong vòng 5 năm, trong khi mốc thời gian tương tự cho Stellantis thì chưa được đặt ra.
Bộ trưởng Đổi mới, Khoa học và Công nghiệp Canada François-Philippe Champagne đã bảo vệ tuyên bố này khi khẳng định số tiền trợ cấp sẽ được hoàn trả chỉ sau 5 năm. Ông này cho rằng đây là những thỏa thuận có lợi cho người Canada bởi các nhà máy sẽ tồn tại khoảng 100 năm.
Tuy nhiên, báo cáo của Bộ phận ngân sách Nghị viện Canada lại cho rằng thực tế sẽ phải mất nhiều thời gian hơn nữa để các cấp chính quyền có thể thu được lợi nhuận từ những khoản đầu tư của họ.
Báo cáo ước tính doanh thu từ thuế của hai nhà máy trong giai 2024 đến 2043 sẽ bằng tổng số tiền trợ cấp sản xuất trị giá 28,2 tỷ CAD. Như vậy là thời gian hòa vốn sẽ là 20 năm thay cho ước tính chỉ khoảng 5 năm của Chính phủ.
Trả lời báo chí về khoảng thời gian chênh lệch quá lớn này, ông Champagne cho rằng báo cáo của Bộ phân ngân sách Nghị viện đã không tính hết toàn bộ tác động kinh tế. Các nhà máy pin xe điện được tất cả các cấp chính quyền đánh giá cao vì chúng sẽ mang lại hàng nghìn việc làm cho người lao động cũng như hỗ trợ chuỗi cung ứng sản xuất ô tô và những lĩnh vực có liên quan.
Theo ông này, số liệu của báo cáo khác với số liệu ước tính của Chính phủ có lẽ là do chưa tính toán hết tất cả những khía cạnh của chuỗi cung ứng mặc dù nó cũng đã thừa nhận đây là những giao dịch tốt cho người Canada. Ước tính trong báo cáo của Bộ phận ngân sách Nghị viện mới chỉ bao gồm doanh thu của Chính phủ được tạo ra từ hoạt động sản xuất pin vốn là trọng tâm của hai khoản trợ cấp.
Ông Champagne nói rằng các khoản trợ cấp được cung cấp cho cả hai nhà máy pin xe điện đều được thiết kế để phù hợp với các khoản trợ cấp tương tự hiện có ở Mỹ theo Đạo luật giảm lạm phát, nhằm khuyến khích các công ty xanh. Các thỏa thuận với cả hai công ty cũng đều có điều khoản quy định rằng nếu Mỹ loại bỏ các ưu đãi theo đạo luật trên thì Canada cũng sẽ làm như vậy.
Cho tới nay mới chỉ có Stellantis đã triển khai xây dựng nhà máy còn Volkswagen vẫn chưa bắt đầu, nhưng báo chí Canada từng phân tích về dự án trợ cấp cho việc sản xuất pin xe điện của Chính phủ Canada và cho rằng đây có thể là những quyết định phung phí nhất trong lịch sử đất nước này./.