Đây là “thời điểm vàng” cho Việt Nam tăng lực hút dòng vốn đầu tư vào kinh tế số (đơn cử như sức hút của kinh tế dữ liệu). Nhưng, để không bỏ lỡ “cơ hội vàng” đòi hỏi cần những chính sách toàn diện, khung pháp lý mạnh mẽ, một hệ sinh thái số tích hợp đầy đủ, đầu tư thực chất vào nhân lực chất lượng cao và hạ tầng số.

Thông tin mới đưa ra trong trung tuần tháng 10/2025 đang gây sự chú ý cho giới đầu tư vào lĩnh vực kinh tế số khi ông Lâm Đình Thắng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Tp.HCM, cho biết Tập đoàn G42 của Các Tiểu Vương quốc Ả rập thống nhất (UAE) dự kiến sẽ đầu tư 2 tỷ USD để xây trung tâm siêu dữ liệu Trí tuệ nhân tạo (AI) ở TpHCM. 

Từ sức hút của kinh tế dữ liệu

Việc thu hút được một nhà đầu tư ngoại tầm cỡ như Tập đoàn G42 là rất đáng khích lệ. Bởi lẽ, đây là tập đoàn công nghệ hàng đầu của UAE chuyên hoạt động trong các lĩnh vực phát triển AI, điện toán đám mây, siêu tính toán, công nghệ dữ liệu và được ứng dụng trong nhiều ngành quan trọng.

Đây là “thời điểm vàng” cho Việt Nam tăng lực hút dòng vốn đầu tư phát triển kinh tế dữ liệu khi mà Trí tuệ nhân tạo đang được áp dụng rộng rãi trong nhiều ngành nghề.

Nên nhắc lại, vài tháng trước, trong chuyến thăm và làm việc tại Dubai (UAE), Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã tiếp ông Ali Al Amie, Phó chủ tịch cấp cao và Giám đốc thị trường mới nổi của G42. Ông Ali Al Amie cho biết đang tìm kiếm cơ hội hợp tác với Việt Nam trong việc đầu tư trung tâm dữ liệu bền vững dưới 10MW, phát triển các hạ tầng AI, phát triển các trung tâm dữ liệu quy mô cực đại (hyperscale) và phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao tại Việt Nam. 

Theo ông Ali Al Amie, G42 đã tới khảo sát Việt Nam và làm việc với một số doanh nghiệp (DN) hàng đầu Việt Nam về việc đầu tư và hợp tác phát triển hạ tầng số, bao gồm các trung tâm dữ liệu quy mô lớn.

Đối với việc thu hút đầu tư vào kinh tế dữ liệu, ông Lê Quốc Anh, Phó Chủ tịch Mạng lưới Chuyên gia Dữ liệu toàn cầu (VDEN), nhấn mạnh đây là “thời điểm vàng” để Việt Nam phát triển lĩnh vực quan trọng này.

Bởi lẽ, theo ông Lê Quốc Anh, Việt Nam đang có lợi thế về sự đồng thuận mạnh mẽ từ cấp lãnh đạo cấp cao nhất đối với tầm quan trọng của dữ liệu, coi đổi mới sáng tạo là mũi nhọn tập trung để phát triển đất nước. Hơn nữa, đây là thời kỳ mà khắp nơi trên thế giới nói nhiều về AI và đã áp dụng AI vào cuộc sống (với gần như tất cả các ngành nghề đều có thể áp dụng và dùng trong hàng ngày). 

“Và muốn phát triển AI thì phải có dữ liệu - nguồn năng lượng để tạo nên AI. Nếu chúng ta không có dữ liệu hoặc dữ liệu không chuẩn, không đúng thì cũng không có kết quả đúng được”, ông Lê Quốc Anh nói.

Mặt khác, theo vị chuyên gia về dữ liệu này, Việt Nam đang ở giai đoạn dân số chín muồi nhất, nếu để quá lâu sẽ chuyển sang giai đoạn dân số già, như thế sẽ mất đi cơ hội tập hợp các nguồn nhân lực. Nhất là khi nguồn nhân lực của chúng ta đang ở tuổi sung sức nhất. Chính từ những lý do nêu trên để thấy không còn là tiềm năng nữa mà là đang có sự quyết tâm rất từ Chính phủ cho đến xã hội trong việc phát triển kinh tế dữ liệu. 

Bên cạnh việc thu hút dòng vốn vào lĩnh vực đầy triển vọng như kể trên, tại diễn đàn quốc tế “Mở rộng đầu tư số: Kết nối ưu thế công nghệ châu Âu với tương lai số hóa của Việt Nam” được tổ chức ở Tp.HCM hôm 21/10, ông Julien Guerrier, Đại sứ EU tại Việt Nam, khẳng định các nhà đầu tư EU sẽ đẩy mạnh hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực đầu tư số, chuyển giao công nghệ số, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong lĩnh vực AI, bán dẫn…

Tại diễn đàn này, các DN Việt đã có cơ hội trực tiếp kết nối với các tập đoàn công nghệ, định chế tài chính và đối tác nghiên cứu hàng đầu châu Âu. Qua đó kỳ vọng sẽ có những cú “bắt tay” rót vốn đầu tư vào kinh tế số ở Việt Nam, trong đó có lĩnh vực chuyên sâu như dữ liệu, hạ tầng số. 

Ông Nguyễn Lộc Hà, Phó chủ tịch UBND Tp.HCM, bày tỏ mong muốn các ngân hàng và tổ chức tài chính châu Âu tận dụng các công cụ của chiến lược cửa ngõ toàn cầu, đặc biệt là các cơ chế đầu tư kỹ thuật số, để tham gia đầu tư vào hạ tầng số, công nghệ cao, bán dẫn tại Tp.HCM.

Đến “cơ hội vàng” không được bỏ lỡ

Trong việc tăng lực hút dòng vốn đầu tư vào kinh tế số như hiện nay, giới chuyên gia nhấn mạnh đây là thời điểm then chốt mà Việt Nam cần khẳng định vị thế cường quốc công nghệ, tăng cường khả năng thúc đẩy các “đại bàng” là những tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới về “làm tổ”.

Chẳng hạn như việc phát triển lĩnh vực công nghệ tài chính (fintech), theo Ts. Phạm Nguyễn Anh Huy, chuyên gia tài chính, công nghệ sẽ tiếp tục đóng vai trò then chốt trong việc định hình tương lai của khả năng tiếp cận tài chính, đặc biệt là với tốc độ phổ biến AI và blockchain (công nghệ chuỗi khối) nhanh chóng như hiện nay. Đây là những công nghệ mà Chính phủ đã xác định là lĩnh vực tăng trưởng mới.

Ts. Huy cũng nhấn mạnh vào tính thiết yếu của việc cải thiện quy định, đồng thời hoan nghênh các khuôn khổ gần đây do Chính phủ ban hành nhằm thí điểm nhiều sản phẩm fintech mới.

Để tăng lực hút đầu tư vào lĩnh vực đầy triển vọng này, theo Ts. Huy, Chính phủ nên đẩy nhanh quá trình lựa chọn công ty và mở rộng danh mục sản phẩm được cấp phép – đặc biệt là trong bối cảnh Luật Công nghiệp công nghệ số sắp có hiệu lực và các nghị quyết liên quan đến trung tâm tài chính quốc tế.

Ngoài ra, xét về việc tăng lực hút đầu tư vào kinh tế số, công nghệ số đòi hỏi cần khắc phục những thách thức trước mắt. Như lưu ý Ts. Bùi Xuân Minh, chuyên gia nghiên cứu thiết kế bán dẫn và công nghiệp 4.0, Việt Nam hiện đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, hạ tầng nghiên cứu và hệ thống hậu cần chuyên biệt.

“Để có thể cạnh tranh, chúng ta không chỉ cần vốn đầu tư. Chúng ta cần những chính sách toàn diện, khung pháp lý mạnh mẽ về sở hữu trí tuệ và một hệ sinh thái tích hợp đầy đủ để thúc đẩy đổi mới sáng tạo”, Ts. Minh nói.

Vị chuyên gia này cảnh báo rằng nếu không đầu tư thực chất vào nhân lực, hạ tầng và bảo vệ sở hữu trí tuệ, chúng ta có nguy cơ bỏ lỡ mất “cơ hội vàng”. Để thành công, Việt Nam cần tiếp cận vấn đề ở cấp độ hệ thống.

Ngoài ra, như với lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, theo Ts. Bùi Xuân Minh, Chính phủ cần đóng vai trò dẫn dắt trong việc xây dựng chính sách ưu đãi và hạ tầng kỹ thuật. Ngoài các ưu đãi thuế, trợ cấp và tài trợ vốn nhằm thu hút đầu tư vào sản xuất cũng như nghiên cứu và phát triển (R&D) bán dẫn, rất cần đầu tư vào một nhà máy chế tạo bán dẫn quốc gia, đồng thời nâng cao độ tin cậy của hệ thống điện, nước và hạ tầng logistics để hỗ trợ các hoạt động R&D và sản xuất bán dẫn công nghệ cao.

Thế Vinh-Link gốc