Từ đầu tháng 11 đến nay, các ngân hàng đồng loạt tăng lãi suất tiết kiệm và lãi suất thẻ tín dụng. Cá biệt, lãi suất thẻ tín dụng tại một số nhà băng tăng lên gần 40%/năm.
Việc các ngân hàng đồng loạt điều chỉnh lãi suất phản ánh hai yếu tố quan trọng. Thứ nhất, chi phí huy động vốn đang có xu hướng tăng trở lại khi nhu cầu tín dụng và nhu cầu chi tiêu tiêu dùng tăng mạnh trong giai đoạn cuối năm. Thứ hai, hoạt động thanh toán không tiền mặt, đặc biệt qua thẻ tín dụng, đang tăng trưởng nhanh khiến ngân hàng cần điều chỉnh biên lợi nhuận để bù đắp rủi ro và chi phí vận hành.
Lãi suất lên tới gần 40%/năm
Báo cáo mới đây của FG cho thấy, tổng số thẻ tài chính lưu hành, bao gồm thẻ tín dụng (credit card), thẻ ghi nợ (debit card) và thẻ trả trước (prepaid card) tại Việt Nam đạt gần 138 triệu thẻ tính đến cuối năm trước. Tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) giai đoạn 2019-2024 đạt 5,8%.
Số liệu trên được tổng hợp từ 39 ngân hàng thương mại là thành viên của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) và 4 công ty tài chính (FinCos) phát hành thẻ tín dụng gồm FE Credit, Home Credit, JACCs và VietCredit.
Thanh toán qua thẻ tín dụng tăng mạnh trong những tháng cuối năm.
Trong đó, thẻ tín dụng được FG đánh giá bứt phá với CAGR 19,1%, giúp nâng thị phần lên hơn 8%, tương đương hơn 11 triệu thẻ. Con số này phản ánh nhu cầu gia tăng về chi tiêu linh hoạt, ưu đãi khuyến mãi và khả năng tiếp cận tín dụng dễ dàng hơn cho người trẻ.
Những tháng cuối năm, nhu cầu sử dụng thẻ tín dụng sẽ tăng cao, trong bối cảnh nguồn vốn ngân hàng bớt dồi dào hơn so với giai đoạn đầu năm. Và để phòng rủi ro, nhiều ngân hàng thông báo điều chỉnh lãi suất thẻ tín dụng.
Điển hình, OCB vừa thông báo điều chỉnh biểu lãi suất mới, áp dụng từ ngày 20/11 cho toàn bộ danh mục thẻ tín dụng, ngoại trừ hai dòng thẻ OCB Mastercard World 2in1 và OCB Mastercard Priority, với mức cao nhất lên tới 37%/năm, tăng mạnh so với mức 33%/năm trước đó.
Trước đó, nhiều ngân hàng như Vietcombank, BIDV, Techcombank... cũng tiến hành tăng lãi suất thẻ tín dụng, phổ biến với mức tăng 3-4%/năm và áp dụng từ tháng 11.
Cụ thể, từ cuối tháng 10, Techcombank cập nhật biểu phí lãi suất cho các dòng thẻ tín dụng, như thẻ Techcombank Airlines Visa áp dụng mức lãi suất lên tới 35,8%/năm; thẻ Techcombank Everyday tăng lên 36,8%/năm; thẻ Techcombank Visa Signature giữ mức 22,8%/năm; thẻ Techcombank Visa chuẩn (Classic) có lãi suất lên tới 38,8%/năm. Ngoài ra, Techcombank cũng áp dụng mức lãi suất quá hạn bằng 150% lãi suất trong hạn.
Thẻ tín dụng hạng chuẩn của Vietcombank dành cho khách hàng cá nhân, khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) sẽ tăng lãi suất từ 18% lên 22%/năm; thẻ vàng tăng từ 17% lên 21%/năm; hạng Platinum/World tăng từ 15% lên 19,5%/năm; Signature/Infinite tăng từ 15% lên 18%/năm.
BIDV cũng điều chỉnh lãi suất thẻ chuẩn tăng từ 18% lên 22%/năm; hạng Platinum/World/Ultimate tăng từ 16,5% lên 20%/năm; Signature/Infinite tăng từ 16,5% lên 18%/năm; thẻ BIDV VISA Easy tăng từ 11,5% lên 12%/năm.
VietinBank cũng nâng lãi suất thẻ tín dụng quốc tế từ 18,5%/năm lên 22%/năm.
Xu hướng tăng lãi suất thẻ tín dụng này phản ánh chi phí vốn của các nhà băng đang tăng, cấu trúc rủi ro của tín dụng tiêu dùng thay đổi và dư nợ thẻ tín dụng bước vào chu kỳ mở rộng mạnh nhất trong năm.
Thực tế, từ tháng 10 đến nay, nhiều nhà băng tăng lãi suất tiết kiệm, đặc biệt bước sang tháng 11, cuộc đua lãi suất huy động đang "nóng" trở lại khi hàng loạt ngân hàng thương mại, chủ yếu thuộc nhóm vốn hóa nhỏ, đồng loạt điều chỉnh tăng lãi suất tiết kiệm cá nhân.
Theo thống kê, có 18 ngân hàng chính thức tăng lãi suất huy động trong tháng 11, gồm: Sacombank, VPBank, MB, HDBank, GPBank, BVBank, Techcombank, BaoViet Bank, PVCombank, LPBank, KienlongBank, MBV, Bac A Bank, Vikki Bank, Nam A Bank, NCB, VIB, TPBank.
Khuyến cáo tránh mở nhiều thẻ tín dụng
Việc các nhà băng đồng loạt tăng lãi suất thẻ tín dụng diễn ra đúng thời điểm thị trường tiêu dùng bước vào mùa cao điểm cuối năm, khi nhu cầu mua sắm tăng vọt nhờ loạt chương trình khuyến mại dịp Black Friday, Giáng sinh, Tết Dương lịch, hay các gói kích cầu tiêu dùng dịp Tết Âm lịch. Đây cũng là giai đoạn chủ thẻ chi tiêu mạnh, tận dụng ưu đãi hoàn tiền, giảm giá, trả góp 0%, hoặc sử dụng tối đa hạn mức để đạt điều kiện miễn phí thường niên.
Trao đổi với VnBusiness, giám đốc khối thẻ của một ngân hàng tư nhân cho biết, lãi suất thẻ tín dụng không phải là khoản áp dụng cho toàn bộ giao dịch thẻ, mà là khoản tiền người dùng phải trả khi rút tiền mặt từ thẻ tín dụng hoặc khi không thanh toán phần tối thiểu (hoặc toàn bộ) dư nợ đúng hạn theo sao kê. Do đó, những thay đổi về lãi suất này sẽ chỉ tác động đến nhóm khách hàng không thanh toán dư nợ đúng hạn. Nói cách khác, nếu chậm thanh toán, dư nợ sẽ nhanh chóng phình to do cộng dồn lãi suất và phí phạt, khiến tổng nghĩa vụ trả nợ tăng mạnh. Để tránh phát sinh chi phí không cần thiết và bảo vệ điểm tín dụng, khách hàng cần theo dõi kỳ sao kê, đảm bảo thanh toán đúng hạn.
Hiện nay, các ngân hàng thường áp dụng thời gian miễn lãi 45-55 ngày, tùy loại thẻ. Sau thời gian này, mọi khoản dư nợ chưa thanh toán sẽ bắt đầu bị tính lãi.
Các chuyên gia khuyến cáo, người sử dụng thẻ tín dụng nên chú ý thanh toán đúng hạn để tránh bị phát sinh lãi, chứ không chỉ dừng ở thanh toán số tiền tối thiểu. Vì theo quy định, việc thanh toán tối thiểu thẻ tín dụng là số tiền ít nhất mà mỗi kỳ khách hàng phải trả để duy trì hoạt động thẻ, tránh bị phạt trả chậm hoặc nợ xấu. Thông thường, tỷ lệ thanh toán tối thiểu của đa số ngân hàng hiện nay là khoảng 2 - 5% dư nợ tùy ngân hàng và hạng thẻ.
Đồng thời, người dùng nên tránh mở nhiều thẻ tín dụng. Bởi việc dùng nhiều thẻ rất dễ lạm chi và mất khả năng thanh toán. Điều đó dẫn đến việc chủ thẻ phải dùng đến các dịch vụ chuyển đổi trả góp dư nợ của thẻ tín dụng, chi phí lãi vay phát sinh khoảng 0,8-1%/tháng - tương đương 10-12,7%/năm. Nếu không chuyển đổi kịp, trả nợ chậm thì lãi phát sinh có thể lên tới 28-42%/năm.
Trường hợp mới sử dụng, chuyên gia khuyến nghị chỉ nên dùng 1 thẻ để thực hành thói quen và tạo kỷ luật trả nợ đúng hạn, khi đã biết cách kiểm soát thẻ và chi tiêu thì mới tính đến việc mở thêm để tận dụng các chương trình ưu đãi hoàn tiền khác nhau.
Ngoài ra, chuyên gia cũng nhấn mạnh việc hạn mức của mỗi thẻ tín dụng không nên vượt quá 1 tháng chi tiêu. Tổng hạn mức tín dụng của tất cả thẻ cũng không nên vượt quá số dư quỹ khẩn cấp (quỹ khẩn cấp thường bằng 3-6 tháng chi tiêu). Việc này nhằm đề phòng trường hợp có khoản chi tiêu lớn phát sinh thì đã có sẵn tiền để trả nợ.
Huyền Anh-Link gốc