Vị thế thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực năng lượng sạch đang giúp nước này có nền tảng cạnh tranh với phần còn lại của thế giới – đặc biệt là Mỹ – trong xây dựng hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI).
Trạm quang điện mặt trời tại Giang Tô, Trung Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN
Nhận định trên được đưa ra bởi ông Julian Wentzel, Giám đốc bền vững của HSBC Holdings, người cho rằng một nền kinh tế vận hành bằng năng lượng tái tạo sở hữu những lợi thế mà nhiên liệu hóa thạch không thể mang lại.
Trong cuộc phỏng vấn mới đây, ông Wentzel nói: “Trung Quốc đang tự đặt mình vào một vị thế rất đặc biệt về nhu cầu năng lượng để vận hành nền kinh tế và cuối cùng là kiến trúc AI của họ”. Trung Quốc đang tiếp tục hướng tới kỷ lục mới về lắp đặt điện tái tạo trong năm nay.
Theo ông Wentzel, đà xây dựng hạ tầng năng lượng sạch trên quy mô lớn đã giúp Trung Quốc “giảm đáng kể chi phí vốn”. Một khi hạ tầng năng lượng tái tạo đã hoàn thiện và chi phí đầu tư ban đầu được chi trả, việc sản xuất thêm năng lượng gần như không phát sinh chi phí mới; trong khi nhiên liệu hóa thạch luôn phải gánh các chi phí khai thác, vận chuyển, tinh chế và phân phối.
Những lập luận này trái ngược với quan điểm chính sách tại Mỹ, nơi Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright cho rằng quá trình chuyển đổi nhanh sang năng lượng sạch sẽ làm tăng chi phí và gây hại cho tăng trưởng kinh tế. Đến nay, nhiên liệu hóa thạch vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong việc cung cấp năng lượng cho các trung tâm dữ liệu AI.
Cuộc đua giành vị thế dẫn đầu AI toàn cầu phụ thuộc vào nhiều yếu tố – từ chip, chuỗi cung ứng đến đất hiếm và các kim loại quan trọng như đồng. Tuy nhiên, nguồn cung năng lượng vẫn là yếu tố cốt lõi, và theo ông Wentzel, các nước có khả năng tiếp cận năng lượng tái tạo dồi dào sẽ có lợi thế dài hạn vì chi phí vận hành thấp khi hạ tầng đã sẵn có.
Trung Quốc đang thách thức phương Tây không chỉ nhờ năng lượng tái tạo giá rẻ mà còn nhờ mô hình phát triển AI. Điều này thể hiện rõ từ đầu năm nay khi startup DeepSeek cho thấy nước này có thể phát triển AI với chi phí thấp hơn và hiệu quả năng lượng cao hơn các đối thủ Mỹ.
Sự lớn mạnh của Trung Quốc cũng đang tác động đến các cuộc thảo luận tại Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP30) ở Belém, Brazil. Tại đây, Thống đốc bang California Gavin Newsom nhiều lần cảnh báo rằng Mỹ có nguy cơ tụt lại trên nhiều mặt trận, trong đó có khí hậu.
Hiện Trung Quốc sản xuất khoảng 80% tấm pin Mặt Trời toàn cầu, cung cấp 60% tua-bin gió, 70% xe điện và 75% pin của thế giới – tất cả đều có chi phí thấp hơn so với phương Tây. Tuy vậy, dù mở rộng nhanh năng lượng gió và Mặt Trời, Trung Quốc vẫn đầu tư mạnh vào nhiên liệu hóa thạch, bao gồm cả than – một trong những nguyên nhân khiến nước này chiếm gần 30% lượng phát thải toàn cầu.
Ông Wentzel cho rằng các nền kinh tế dựa nhiều hơn vào năng lượng sạch cũng có khả năng giảm biến động lạm phát, bởi khi hệ thống năng lượng tái tạo được mở rộng, chi phí năng lượng trong GDP sẽ giảm, giúp tăng hiệu quả tài chính và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế cao hơn.
Minh Trang-Link gốc