Lãi suất liên ngân hàng qua đêm đã lên lên 7%/năm, mức cao nhất ba năm, trong bối cảnh áp lực vốn gia tăng trong giai đoạn cuối năm.

Lãi suất liên ngân hàng tăng cao nhất 3 năm

Số liệu từ Hội Nghiên cứu thị trường liên ngân hàng Việt Nam (VBA) cho hay, lãi suất bình quân VND trên thị trường liên ngân hàng - nơi vay mượn giữa các nhà băng - ngày 1/12 bật tăng mạnh ở hầu hết kỳ hạn ngắn.

So với cuối tuần trước, lãi suất chào bình quân liên ngân hàng ngày 1/12 tăng từ 0,80 đến 1,62 điểm phần trăm ở các kỳ hạn từ 1 tháng trở xuống, ngoại trừ kỳ hạn 2 tuần giữ nguyên.

Cụ thể, lãi suất liên ngân hàng qua đêm - kỳ hạn chiếm khoảng 90% giá trị giao dịch giữa các nhà băng - tăng lên 7%/năm, thiết lập mức cao nhất kể từ tháng 11/2022.

​​​​​​​

Mức lãi suất các kỳ hạn khác cũng tăng cao. Trong đó, lãi suất kỳ hạn một tuần tăng lên 7,3%/năm, lãi suất kỳ hạn hai tuần ở mức 6,1%/năm và lãi suất kỳ hạn một tháng tăng lên 6,95%/năm.

Trong khi đó, lãi suất chào bình quân USD trên thị trường liên ngân hàng ngày 1/12 tăng 0,01 điểm % tại kỳ hạn qua đêm với 3,92%/năm, giữ nguyên ở các kỳ hạn một tuần và hai tuần (3,98%/năm và 4,02%/năm), giảm 0,01 điểm % ở kỳ hạn một tháng (4,05%/năm).

Thực tế, từ đầu tháng 10, lãi suất liên ngân hàng có xu hướng tăng trở lại và duy trì ở mặt bằng cao.

Lãi suất qua đêm từ mức 4,3%/năm ở đầu tháng 10 lên mức đỉnh 2 tháng tại 6,1%/năm vào ngày 22/10.

Đến gần cuối tháng 11, lãi suất liên ngân hàng VND tiếp tục tăng cao, lên trên 6%/năm ở các kỳ hạn.

Đơn cử, ngày 25/11, lãi suất tiền đồng kỳ hạn qua đêm lên 6,5%/năm, 1 tuần là 6,5%/năm, 2 tuần là 6,45%/năm và 1 tháng 6%/năm.

Giới phân tích nhận định, tình trạng thiếu hụt đồng thời cả VND và USD đang tạo sức ép lên chi phí vốn toàn hệ thống và có thể khiến lãi suất liên ngân hàng duy trì ở mức cao từ nay đến cuối năm, thậm chí có khả năng kéo dài qua kỳ nghỉ Tết Nguyên đán sắp tới.

Áp lực lên lãi suất chưa hạ nhiệt

Lãi suất liên ngân hàng tăng cao trong bối cảnh áp lực thanh khoản trong hệ thống ngân hàng đang tăng, do chênh lệch giữa tăng trưởng tín dụng và huy động.

Nhiều ngân hàng lớn ghi nhận mức tăng trưởng cho vay vượt xa huy động trong 9 tháng đầu năm như VPBank, ACB, SHB, MB,... Tình trạng này buộc các ngân hàng phải tăng lãi suất tiết kiệm, thu hút tiền gửi nhằm đảm bảo các tỷ lệ an toàn vốn.

Tín dụng toàn hệ thống ngân hàng tính đến cuối tháng 9 tăng 13,4% - mức tăng trưởng cao nhất so với cùng kỳ của nhiều năm lại đây. Trong khi đó, tăng trưởng huy động đạt 9,7%, tạo ra chênh lệch đáng kể so với mức tăng mạnh của tín dụng.

Các chuyên gia dự báo, tăng trưởng tín dụng năm nay có thể lên tới 18%, trong khi tăng trưởng huy động thấp hơn khoảng 3%.

Sự “lệch pha” giữa tăng trưởng cho vay và huy động đã thể hiện rõ nét khi tín hiệu áp lực thanh khoản đã được phát đi trong nửa đầu tháng 10.

Việc lãi suất đi lên phản ánh dấu hiệu căng thẳng trên thị trường vốn. Càng gần cuối năm, nhu cầu vốn sẽ tiếp tục tăng khi các doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất - kinh doanh để hoàn tất năm tài khóa.

Ông Lê Hoài Ân, chuyên gia đào tạo và tư vấn hoạt động ngân hàng, Công ty cổ phần Giải pháp tài chính tích hợp nhận định khoảng 1-2 tháng gần đây, lãi suất huy động của khối ngân hàng thương mại cổ phần đã tăng khá rõ. Điều này cho thấy, chi phí huy động từ tiền gửi tăng nhanh và gây áp lực rõ rệt lên đầu vào của các ngân hàng.

Xu hướng tăng lãi suất huy động diễn ra rất sôi động tại các ngân hàng cổ phần kể từ đầu quý IV đến nay. Mới đây, nhóm ngân hàng quốc doanh bắt đầu có động thái tham gia cuộc đua này.

Hiện lãi suất phổ biến kỳ hạn dưới 6 tháng, nhiều nhà băng đã đẩy lãi suất lên mức trần 4,75%/năm theo quy định. Các kỳ hạn dài ghi nhận mức 6-7%/năm tại nhiều ngân hàng mà không yêu cầu số tiền gửi lớn.

Theo giới phân tích, áp lực lãi suất không những hiện nay mà còn kéo sang năm 2026. Theo như kế hoạch tăng trưởng kinh tế năm 2026 là 10%. Để đạt tăng trưởng kinh tế 10% thì tăng trưởng tín dụng phải ở mức 25%. Điều này đồng nghĩa nền kinh tế cần nguồn vốn rất lớn cho việc tăng trưởng trong giai đoạn tới.

Ông Vũ Minh Trường - Giám đốc khối Nguồn vốn và thị trường tài chính Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank), cho biết tình trạng tín dụng tăng nhanh hơn huy động kéo dài gây áp lực lên thanh khoản và lãi suất mùa cuối năm.

Trong bối cảnh lãi suất huy động của các ngân hàng thương mại, lãi suất liên ngân hàng bật tăng, áp lực thanh khoản trở nên rõ rệt hơn khiến Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nhanh chóng đẩy mạnh bơm vốn qua kênh thị trường mở (OMO).

Trong phiên giao dịch 1/12, NHNN chào thầu tổng cộng gần 41.000 tỷ đồng trên kênh cầm cố với 4 kỳ hạn: 7, 14, 28 và 91 ngày, tất cả cùng lãi suất 4%. Lượng OMO được NHNN chào thầu phiên đầu tháng 12 gấp gần ba lần so với phiên gần nhất là 28/11 (15.000 tỷ đồng).

Để hỗ trợ các ngân hàng, NHNN luôn duy trì vị thế bơm ròng thanh khoản VND từ đầu năm 2025 đến nay và được mở rộng mạnh mẽ kể từ cuối tháng 6.

Đáng chú ý, giữa tháng 11, nhà điều hành đã triển khai thêm OMO với kỳ hạn lên tới 105 ngày. Trước đó, các kỳ hạn OMO thường chỉ dao động trong khoảng 7-91 ngày, đồng thời mở rộng khối lượng chào thầu ở các kỳ hạn dài.

Theo giới phân tích, việc nâng kỳ hạn OMO cho thấy định hướng điều hành chính sách tiền tệ của NHNN trong giai đoạn cuối năm vẫn tập trung vào duy trì sự ổn định thanh khoản cho hệ thống ngân hàng. Việc nhà điều hành tập trung đấu thầu kỳ hạn dài hơn đồng nghĩa với việc lượng tiền hỗ trợ sẽ được duy trì lâu hơn, giúp ổn định mặt bằng thanh khoản và giảm thiểu biến động lãi suất trên thị trường liên ngân hàng.

Minh Dũng-Link gốc