Theo các chuyên gia, một trong những thách thức của Việt Nam khi xây dựng trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) là thiếu nhân lực chất lượng cao. Để giải bài toán này, Nghị quyết 222 đã đưa ra một loạt chính sách hấp dẫn thu hút chuyên gia trong và ngoài nước.

Khó cạnh tranh nếu thiếu nhân lực chất lượng cao

“Các TTTC trên thế giới thành công không chỉ nhờ cơ sở hạ tầng, công nghệ mà còn nhờ đội ngũ chuyên gia”, ông Oliver Brochet, Đại sứ Pháp tại Việt Nam chia sẻ tại hội thảo “Xây dựng khung pháp lý cho các trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam - Chia sẻ kinh nghiệm của Pháp” gần đây.

Đồng ý với quan điểm này, ông Oliver Vigna - Phó Tổng Giám đốc Paris Europlace cho rằng lực lượng lao động là yếu tố đặc biệt quan trọng.

Nguồn nhân lực không chỉ góp phần vào sự hình thành và vận hành hiệu quả của TTTC mà còn quyết định mức độ cạnh tranh của nó. Dẫn chứng thực tế cho thấy, so với Anh, Pháp đang nổi lên như một TTTC hấp dẫn hơn về cơ hội việc làm. Để có được lợi thế đó, cần có quy mô dân số trong độ tuổi lao động đủ lớn, đồng thời vị trí địa lý phải thuận lợi để tạo ra nhiều cơ hội việc làm.

Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam đặt tại TP. HCM và TP Đà Nẵng. (Ảnh: Báo Chính phủ).

Ông Đậu Anh Tuấn - Phó tổng thư ký, Trưởng Nan pháp chế, Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, Việt Nam còn thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao về tài chính, đặc biệt là các lĩnh vực fintech như blockchain, AI, Big Data.

Thời gian qua Việt Nam đã bắt đầu triển khai đào tạo chuyên sâu, nhưng giai đoạn trước mắt sẽ còn khó khăn khi so với các trung tâm khác trong khu vực như Singapore, Hồng Kông. Đây là những trung tâm có quy mô, bề dày lịch sử và có hệ sinh thái đào tạo nguồn nhân lực đẳng cấp.

Theo ông Tuấn, so với các TTTCQT khác, Việt Nam chưa hấp dẫn với chuyên gia nước ngoài do mức thu nhập và môi trường sống. Chẳng hạn, môi trường sống tại Đà Nẵng được đánh giá ở mức ổn, trong khi TP.HCM còn tồn tại nhiều hạn chế như ô nhiễm và tình trạng kẹt xe.

Danh sách những trung tâm tài chính hàng đầu thế giới năm 2025. (Ảnh: Global Financial Centers Index). 

Bên cạnh đó, thủ tục hành chính còn cồng kềnh, phức tạp cũng là một trở ngại khi thu hút nhân tài quốc tế.

Theo ông Christophe Cougnaud, Phó tổng giám đốc Forvis Zazars Việt Nam. Các luật, quy định liên quan đến xuất nhập cảnh và nhập cư cũng thay đổi nhiều lần trong 5 năm qua, khiến người lao động nước ngoài khó thích ứng.

Hàng loạt chính sách thu hút nhân tài

Theo ông Tuấn, chính phủ Việt Nam đã đưa ra một loạt các chính sách thu hút đội ngũ chuyên gia tài chính thông qua nghị quyết 222.

Điểm đặc biệt đầu tiên đó là, tiếng Anh sẽ là ngôn ngữ chính trong các giao dịch, tài liệu và thủ tục hành chính tại trung tâm. Đây là điểm vượt trội của Việt Nam so với một số TTTCQT khác. Tiếng Anh sẽ giúp giảm rào cản ngôn ngữ, tạo ra môi trường làm việc chuyên nghiệp, quốc tế hóa.

Điểm quan trọng thứ 2 là về chính sách thuế. Theo điều 19 của Nghị quyết 222, nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học, người có trình độ chuyên môn cao làm việc tại TTTCQT, bao gồm người Việt Nam và người nước ngoài được miễn thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công có được từ thực hiện công việc tại Trung tâm tài chính quốc tế đến hết năm 2030.

TP. Đà Nẵng nghiên cứu khai thác tòa nhà ICT tại Khu Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2 để tổ chức hoạt động trung tâm tài chính. (Ảnh: VGP).

Bên cạnh đó, Nghị quyết 222 cũng đưa ra nhiều chính sách hấp dẫn về xuất nhập cảnh, cư trú, lao động để thu hút lao động nước ngoài (điều 20).

Theo đó, người nước ngoài là nhà đầu tư quan trọng, chuyên gia, nhà quản lý, người lao động có trình độ cao làm việc trong TTTCQT và thành viên gia đình đi cùng được cấp thị thực, thẻ tạm trú thời hạn đến 10 năm.

Cơ chế “một cửa” sẽ được thiết lập để hỗ trợ nhanh chóng thủ tục xuất cảnh, nhập cảnh cho nhà đầu tư, chuyên gia, khách hàng quốc tế đến làm việc.

Người nước ngoài làm việc được miễn giấy phép lao động nếu họ đáp ứng các tiêu chí chuyên môn do Chính phủ hoặc Cơ quan hành pháp đặt ra (Điều 20.3).

Về nguồn nhân lực trong nước, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng sẽ triển khai các chương trình đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ TTTCQT. Ngân sách địa phương hỗ trợ chi phí đào tạo nhân lực trình độ đại học trở lên phục vụ nhu cầu của trung tâm trong thời gian 04 năm tính từ năm 2026.

Các doanh nghiệp trong trung tâm cũng được hỗ trợ chi phí đào tạo nghề cho người lao động Việt Nam làm việc cho dự án đầu tư mới và mở rộng.

Lê Ngọc-Link gốc