Dấu hỏi trách nhiệm dân sự của pháp nhân PVX
Vụ án kinh tế xảy ra tại hai dự án nhiệt điện trực thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC, mã PVX-HNX) hiện đã hoàn tất 4 ngày xét xử phúc thẩm.
Tổng cộng có hai hành vi xét xử trong vụ án này. Trong đó tại dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 do PVPower và sau này là PVN làm chủ đầu tư, các bị cáo có hành vi Cố ý làm trái quy định nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng với thiệt hại 119 tỷ đồng. Giá trị khoản thiệt hại này được tính theo chi phí cơ hội là số tiền lãi tối thiểu tính trên khoản tiền tạm ứng cho PVX đã không sử dụng vào mục đích Dự án và mức lãi suất 14% (mức lãi trung bình thời điểm đó theo giải thích của Giám định viên).
Số tiền thiệt hại này được xác định là trách nhiệm dân sự của các bị cáo. Ông Đinh La Thăng và ông Trịnh Xuân Thanh chịu phần trách nhiệm lớn nhất, mỗi người 30 tỷ đồng.
Trách nhiệm dân sự của các bị cáo theo bản án sơ thẩm
Tuy nhiên, tại phiên tòa, không dưới 3 luật sư/bị cáo đặt ra câu hỏi về nghĩa vụ bồi thường trách nhiệm dân sự đối với TCT Xây lắp dầu khí khi tổ chức này là bên được hưởng lợi bởi các hành vi trong vụ án.
Luật sư Phạm Anh Tuấn, bào chữa cho bị cáo Vũ Đức Thuận - nguyên Tổng Giám đốc PVX cho rằng PVX là bên hưởng lợi trong vụ án này khi các khoản nợ vay ngân hàng quá hạn đã được các ngân hàng tự động trích tiền để trả nợ vay.
“PVX là người dùng tiền. Còn các bị cáo nhân danh pháp nhân để thực hiện hành động vì lợi ích pháp nhân”, luật sư nêu quan điểm của mình. Dẫn ra các điều khoản tại Bộ luật dân sự, luật sư cho rằng PVX là người bồi thường thiệt hại trong vụ án này.
Một số bị cáo trước đó cũng khẳng định bản thân không cố ý làm trái để tư lợi, không được hưởng lợi.
Tuy nhiên, từ phía HĐXX, Chủ tọa phiên tòa Thẩm phán Nguyễn Văn Sơn cho rằng đúng là bị cáo không được hưởng lợi nhưng nếu được hưởng lợi đã sang tội danh tham ô.
Trong phần luận tội của mình, đại diện VKS có quyền công tố tại phiên tòa không đề cập đến phương thức xác định thiệt hại hay việc có xác định trách nhiệm dân sự đối với pháp nhân đối với hành vi Cố ý làm trái… hay không.
Tại phiên tòa sáng ngày 11/5, Chủ tọa phiên tòa Nguyễn Văn Sơn sẽ xem xét lại với việc xác định thiệt hại.
Khắc phục hậu quả vụ án tham ô: 100% bị cáo đã bồi thường
Hành vi thứ hai được xét xử trong vụ án này là việc các bị cáo tham ô tài sản tại một dự án Nhiệt điện của chủ đầu tư PVX. PVX cũng được xác định là nguyên đơn dân sự trong tội danh này.
Theo bản án sơ thẩm, bị cáo Lương Văn Hòa, Giám đốc Ban Điều hành Dự án, cùng cấp dưới đã có hành vi lập khống hồ sơ 4 hạng mục thuộc Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1 và Nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch 1 để rút tổng số hơn 13 tỷ đồng. Bị cáo Nguyễn Anh Minh chỉ đạo Lương Văn Hòa chuyển tiền để Trịnh Xuân Thanh, Vũ Đức Thuận, Nguyễn Anh Minh sử dụng.
Theo ghi nhận tại phiên tòa, 100% bị cáo tham ô tiền PVX đã thực hiện khắc phục hậu quả. Riêng bị cáo Lương Văn Hòa nộp 2,44 tỷ đồng trong khi trách nhiệm được xác định trong bản án sơ thẩm là 757 triệu đồng.
Trong tội danh tham ô, đại diện nguyên đơn dân sự PVX cũng đã xin giảm nhẹ hình phạt vì các bị cáo đã khắc phục hậu quả đồng thời đây cũng từng là nhân sự cấp cao của Tổng công ty.
Đại diện nguyên đơn dân sự PVX cũng cho biết vào ngày 9/5 Tổng công ty đã có đơn xin giảm nhẹ đáng kể hình phạt bởi các bị cáo đã ăn năn hối cảnh, hợp tác với cơ quan điều tra. PVX thiết tha xem xét giảm án cho bị cáo là cán bộ PVX, đại diện công ty cho hay.
Sụt giảm mạnh nguồn thu, Xây lắp dầu khi lỗ hơn 415 tỷ đồng trong năm 2017 vừa qua, qua đó kéo lỗ lũy kế của PVX xuống 3.378 tỷ đồng, tương đương 84% vốn điều lệ. Lợi nhuận quý đầu năm đã lãi trở lại nhưng không mấy đáng kể so với khoản lỗ lũy kế hàng nghìn tỷ đồng.
Hiện cổ phiếu của doanh nghiệp này có thị giá "không bằng cốc trà đá" với giá đóng cửa ngày 10/5 ở mức 1.900 đồng/cp. Tuy nhiên, cổ phiếu này lại trở thành đối tượng ưa thích của giới đầu cơ với thanh khoản các phiên gần đây lên tới hàng triệu cổ phiếu. Phiên 4/5 tuần trước, hơn 12,6 triệu cổ phiếu đã được chuyển nhượng với giá trị giao dịch khoảng 21 tỷ đồng.
Ngoài các bị cáo tham ô tiền tại PVX, một số bị cáo trong hành vi Cố ý làm trái cũng đã khắc phục hậu quả. Riêng bị cáo Nguyễn Quốc Khánh đã hoàn tất nộp bổ sung thêm trong đợt xét xử này và hiện đã nộp hoàn tất đủ 7,5 tỷ đồng.
Bị cáo Nguyễn Ngọc Quý, nguyên Phó chủ tịch HĐQT PVX cũng cho biết bây giờ không có được đồng nào nhưng sẽ bán nhà đang ở, vợ con ra thuê ngoài sau khi có quyết định thi hành án. Bị cáo Phùng Đình Thực, Đinh La Thăng cũng cho biết sẽ bán nhà để khắc phục hậu quả.
Bị cáo Đinh La Thăng tại phiên tòa cho biết mình chỉ nhận trách nhiệm theo đúng chức năng nhiệm vụ quyền hạn. “Nếu tuyên bồi thường 30 tỷ thì báo cáo thật với HĐXX tôi chỉ có một căn nhà chung cư, chỉ đủ khắc phục một phần tiền”, bị cáo Đinh La Thăng nói. Ông cũng khẳng định nếu xử đúng phần trách nhiệm sẽ cố gắng khắc phục.
Theo quan điểm luận tội của đại diện Viện Kiểm sát mở đầu phần tranh luận cuối giờ sáng ngày 10/5, có 7/14 bị cáo kháng cáo được đề nghị giảm hình phạt. Quyết định này căn cứ vào việc khắc phục hậu quả. Các tình tiết giảm nhẹ khác gồm thành tích công tác của bản thân hay gia đình người có công VKS ghi nhận sẽ được đề giảm hình phạt nhưng chưa có mức giảm cụ thể mà bổ sung ở phần đối đáp sau.
Đề xuất của VKS về việc giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo
THANH THỦY
Tuyên bố trách nhiệm: Bài viết được lấy nguyên văn từ nguồn tin nêu trên. Mọi thắc mắc về nội dung bài viết xin liên hệ trực tiếp với tác giả. Chúng tôi sẽ sửa, hoặc xóa bài viết nếu nhận được yêu cầu từ phía tác giả hoặc nếu bài gốc được sửa, hoặc xóa, nhưng vẫn bảo đảm nội dung được lấy nguyên văn từ bản gốc.