Nhiều ngân hàng đã định hình lại chiến lược của mình và xác định chuyển đổi số là lựa chọn để tồn tại, bắt kịp xu hướng, tạo lợi thế cạnh tranh.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ ngân hàng năm 2021, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khẳng định ngành ngân hàng phải đi đầu trong ứng dụng công nghệ, phát triển các sản phẩm, tiện ích trên nền tảng công nghệ số để giảm chi phí xã hội, góp phần phòng chống Covid-19, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân.
Theo nhận định của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), 2021 sẽ vẫn là một năm có nhiều thách thức với ngành ngân hàng, như tác động của dịch bệnh Covid-19 tới tình hình tài chính và hoạt động của các doanh nghiệp trong nền kinh tế. Đặc biệt, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang đặt ra những thách thức đối với hoạt động thanh toán và công nghệ trong lĩnh vực ngân hàng.
Vì vậy, đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, chuyển đổi số và mở rộng hệ sinh thái số để phát triển sản phẩm, dịch vụ ngân hàng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được NHNN đặt ra trong năm 2021.
Vài năm trở lại đây, nhiều ngân hàng đã định hình lại chiến lược của mình và xác định chuyển đổi số là lựa chọn để tồn tại, bắt kịp xu hướng, tạo lợi thế cạnh tranh. Ngay cả các ngân hàng xưa nay vốn vẫn kiên trì với mô hình kinh doanh truyền thống như Vietcombank hay BIDV cũng đã phải thay đổi và đưa ra chiến lược số hóa riêng. Với những ngân hàng tư nhân có chiến lược đi tắt đón đầu như TPBank, Techcombank hay VPBank thì quá trình số hóa thậm chí đã diễn ra từ nhiều năm trước.
Ông Đỗ Minh Phú, Chủ tịch HĐQT TPBank, cho biết TPBank đã bước vào giai đoạn thứ 2 của quá trình chuyển đổi số, đó là Đổi mới số hay Sáng tạo số (Digital Innovation). Giờ đây, tất cả các hoạt động của ngân hàng đều được đặt trong mục tiêu Sáng tạo số. Nó không còn mang ý nghĩa cách mạng mà Sáng tạo số đã thấm nhuần và trở thành tư duy hành động, tác nghiệp thường nhật của toàn hệ thống tại TPBank.
Năm nay, diễn biến của dịch bệnh Covid-19 đang tạo ra một áp lực lớn hơn và có thể coi là một yêu cầu bắt buộc, thúc đẩy quá trình chuyển đổi số ở các ngân hàng nhanh hơn. Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực ngân hàng nhận định khách hàng đang ngày càng quen với việc dùng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng số.
Vì vậy, theo nhận định của NHNN, các tổ chức tín dụng trong năm 2021 cần phải “triển khai mạnh mẽ chuyển đối số, các dịch vụ ngân hàng số, tăng cường nghiên cứu, ứng dụng công nghệ tiên tiến nhằm phát triển các dịch vụ thanh toán hiện đại, tiện lợi.”
Chính quá trình chuyển đổi số của TPBank đã cho thấy đó là hướng đi đúng để một ngân hàng có thể nâng cao được năng lực cạnh tranh trong bối cảnh công nghệ đang chi phối tất cả các lĩnh vực trong nền kinh tế và chi phối cả thói quen người tiêu dùng.
Từ một ngân hàng bị lỗ luỹ kế, sau 8 năm, TPBank đã khắc phục toàn bộ số lỗ này và có tổng lợi nhuận 15.000 tỷ đồng, năm 2020 ước đạt trên 4.000 tỷ đồng. Cùng trong quãng thời gian đó, số lượng khách hàng đã tăng gấp 100 lần, lên gần 5 triệu từ con số khiêm tốn hơn 50.000 khách năm 2012.
“Con đường nhanh nhất và cũng là cứu cánh với chúng tôi là cần phải xây dựng mô hình mới, mô hình ngân hàng tự động không cần nhân viên”, ông Phú nói khi nhắc đến hệ thống LiveBank có quy mô 330 máy được lắp đặt trên cả nước.
Có khả năng đáp ứng tới 90% dịch vụ cho khách hàng so với phòng giao dịch truyền thống, hệ thống LiveBank của TPBank trong năm 2020 đã đáp ứng 215.000 nhu cầu mở tài khoản và thẻ mới cho khách hàng, tăng gấp 4 lần năm 2019. Huy động số dư CASA qua LiveBank tăng gấp 5 lần và số lượng giao dịch qua LiveBank đạt hơn 7 triệu, tăng 130%.
Hệ thống LiveBank đáp ứng nhiều dịch vụ cho khách hàng. Ảnh: TPBank
Nhờ chuyển đổi số, TPBank duy trì tốc độ tăng trưởng cao đạt mức bình quân 42% trong suốt quá trình 2012 - 2019, nhưng số lượng nhân sự 4 năm gần đây chỉ tăng dưới 5%. Năng suất lao động bình quân của một nhân viên đã tăng gấp 5 lần so với năm 2016, hiện đạt gần 800 triệu lợi nhuận/nhân viên.
Năm 2020, dù ngân hàng đã miễn giảm lãi cho trên 10.000 khách hàng với số tiền là 213 tỷ đồng để chia sẻ khó khăn với các khách hàng bị ảnh hưởng bởi Covid-19, TPBank vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng trên 11% nhờ tiết giảm chi phí.
Trong bài phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đã đánh giá TPBank là ngân hàng số “rất thành công”. Đạt được thành tựu này, Chủ tịch TPBank Đỗ Minh Phú chia sẻ ngân hàng cần phải có một chiến lược ngân hàng số bài bản, căn cơ.
“Cấp cao nhất phải có quyết tâm máu lửa để truyền đạt xuống toàn ngân hàng. Coi chuyển đổi số là mục tiêu sống còn của ngân hàng trong phát triển dài hạn. Các dịch vụ ngân hàng số phải được phân tích đánh giá kỹ lưỡng trước khi áp dụng. Các kết quả đều phải được đo lường định lượng để xác định hiệu quả. Có những ứng dụng có thể áp dụng ngay nhưng cũng có những ứng dụng phát triển phải kéo dài hàng năm vì vậy cần kiên trì theo đuổi và thực hiện cho bằng được những dịch vụ của ngân hàng số nào mang tính cốt lõi và toàn diện,” ông Phú chia sẻ.
Nhưng nếu muốn các ngân hàng tăng tốc chuyển đổi số, ông Phú cho rằng các quy định pháp luật cũng cần phải bắt kịp tốc độ chuyển đổi của các ngân hàng, như việc ban hành quy định cơ chế thử nghiệm Sandbox hoặc đẩy nhanh quá trình xây dựng và phát triển hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về định danh cá nhân và chia sẻ thông tin. Bên cạnh đó, các quy định về bảo vệ dữ liệu người dùng và xây dựng một liên mình eKYC, quy định về mô hình ngân hàng đại lý và cho vay trên kênh số để góp phần đẩy mạnh kế hoạch triển khai tài chính toàn diện của các ngân hàng.