Chứng khoán Yuanta Việt Nam (YSVN) đưa ra báo cáo đánh giá hiệu quả doanh nghiệp sau cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước dựa trên dữ liệu thu thập 896 doanh nghiệp từ 2005 đến nay, trong đó 480 doanh nghiệp nhà nước (DNNN) thoái vốn thu về hơn 185.000 tỷ đồng, 416 doanh nghiệp cổ phần hóa với giá trị hơn 181.000 tỷ đồng.
Theo đánh giá của YSVN, năm 2020 hoạt động cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước sẽ diễn ra sôi nổi với nhiều doanh nghiệp đã được nhắc tới trong quyết định số 26 của Thủ tướng Chính phủ buộc 93 đơn vị phải cổ phần hóa như Mobifone, Agribank, Vinacomin, Vinafood I, GEN1, GEN2,… Trong khi đó hoạt động thoái vốn có thể sẽ diễn ra chậm và không đúng kế hoạch đề ra khi thị trường chứng khoán đang gặp các yếu tố rủi ro từ bên ngoài.
Nguồn: YSVN.
Theo kế hoạch, sẽ có 127 doanh nghiệp nhà nước thực hiện cổ phần hóa giai đoạn 2017-2020. Tới nay chỉ có 37 doanh nghiệp trong danh mục 127 doanh nghiệp thực hiện, đạt 29% so với kế hoạch. Với kế hoạch thoái vốn nhà nước tại 406 doanh nghiệp trị giá khoảng 60.000 tỷ đồng, hiện tiến hành được tại 44 doanh nghiệp thu về giá trị 4.566 tỷ đồng, đạt 7,5% so với kế hoạch.
Tỷ lệ thoái vốn đạt 53,3% với giá thoái vốn trung bình 44.763 đồng/cổ phiếu (dữ liệu loại trừ 1 trường hợp đột biến của Công ty Cổ phần In báo Lào Cai thoái vốn ngày 17/12/2019 với giá trung bình 16,5 triệu đồng/cổ phiếu).
Nguồn: YSVN.
Theo quy định các doanh nghiệp sau khi cổ phần hóa 90 ngày phải thực hiện đăng ký giao dịch trên UPCoM nhưng mới chỉ 64,2% doanh nghiệp đưa cổ phiếu lên sàn chứng khoán.
Doanh nghiệp hoạt động tốt hơn nhưng quy mô tăng chậm lại
Sau khi nhà nước rút vốn khỏi các doanh nghiệp để nhà đầu tư bên ngoài tham gia, hiệu quả hoạt động doanh nghiệp cải thiện khá nhiều. Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) trung bình 3 năm sau thoái vốn 15,4% trong khi trước khi thoái vốn là 12,4%. Tương tự lợi nhuận trên tài sản (ROA) trung bình trước thoái vốn 1,5% trong khi sau thoái vốn ở mức 1,6%.
Nguồn: YSVN.
Tuy nhiên, tổng tài sản, vốn chủ sở hữu, lợi nhuận sau thuế doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng giảm dần sau cổ phần hóa. Trước khi thoái vốn, tăng trưởng tổng tài sản có xu hướng tăng sau đó chững lại, tới năm thứ 2 mới dần cải thiện. Khả năng doanh nghiệp sau thoái vốn mất khoảng 2 năm để tái cơ cấu lại tài sản, đồng thời cải thiện hiệu quả qua tăng trưởng lợi nhuận sau thuế.
Nguồn: YSVN.
Thoái vốn, CPH DNNN là động lực tăng trưởng cũng như là bước đệm tăng quy mô TTCK
Số liệu chỉ ra rằng, sau 2-3 năm kể từ thời điểm số lượng do thoái vốn, cổ phần hóa tăng mạnh, thanh khoản thị trường chứng khoán sẽ được cải thiện rõ rệt. Giai đoạn 2007-2008 và 2015-2016 hoạt động thoái vốn, cổ phần hóa được đẩy mạnh, thì thanh khoản thị trường chứng khoán trung bình năm 2009 đạt 1.623 tỷ đồng/phiên (tăng 226% so với 2008), năm 2018 đạt 5.259 tỷ đồng/phiên (tăng 28% so với 2017).
Thanh khoản thị trường cải thiện rõ rệt sau khi lượng DNNN thoái vốn, CPH tăng mạnh. Nguồn: YSVN.
Với quy định các doanh nghiệp nhà nước sau khi cổ phần hóa bắt buộc phải đưa cổ phiếu lên sàn chứng khoán sẽ là động lực khiến số lượng doanh nghiệp trên sàn tăng lên. Ngoài ra, việc nhà nước thoái vốn đối với các doanh nghiệp chưa niêm yết, việc tư nhân vận hành và quyết định đưa lên sàn sẽ dễ dàng hơn khi còn thuộc sở hữu nhà nước.
Số lượng doanh nghiệp niêm yết trên sàn tăng lên. Nguồn: YSVN.
Đứng trước vấn đề sở hữu khối ngoại các cổ phiếu hiện tại trên sàn gần như đã kín room, cơ hội để dòng tiền từ nước ngoài vào thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ dần thu hẹp nếu không xuất hiện các cơ hội đầu tư mới hấp dẫn. Vấn đề thoái vốn, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước được đẩy mạnh sẽ giải được bài toán từ hai chiều về cả tăng quy mô cho thị trường lẫn tạo điều kiện để nguồn vốn ngoại đổ vào thị trường Việt Nam trong thời gian tới.
Bình An
Tuyên bố trách nhiệm: Bài viết được lấy nguyên văn từ nguồn tin nêu trên. Mọi thắc mắc về nội dung bài viết xin liên hệ trực tiếp với tác giả. Chúng tôi sẽ sửa, hoặc xóa bài viết nếu nhận được yêu cầu từ phía tác giả hoặc nếu bài gốc được sửa, hoặc xóa, nhưng vẫn bảo đảm nội dung được lấy nguyên văn từ bản gốc.