Thị trường thịt trâu bò tại Việt Nam có quy mô khoảng 2 tỷ USD với mức tăng trưởng khoảng 6-7%.
Vilico đang có kế hoạch phát triển trang trại bò thịt 20.000 con/năm hợp tác cùng Sojitz.
Ông chủ Asanzo cũng vừa công bố đầu tư 5 trang trại bò 20.000 con nuôi lấy thịt.
Ngành bò thịt nhiều tiềm năng nhưng cũng không ít thách thức, nhiều doanh nghiệp đã từng thất bại.
Loạt doanh nghiệp lớn “nhảy sang” nuôi bò thịt
Tổng công ty Chăn nuôi Việt Nam (Vilico, UPCoM:
VLC
) gần đây thông báo lập liên doanh kinh doanh bò thịt với Tập đoàn Sojitz (Nhật Bản). Vốn góp của Vilico là 51% và Sojitz là 49%. Vốn đầu tư ban đầu 2 triệu USD và dự kiến tăng lên theo quy mô phát triển trong các năm tiếp theo.
Trong động thái tái cơ cấu mới nhất, Vilico có kế hoạch nhận sáp nhập GTNfoods nhằm định hướng trở thành đơn vị lớn trong ngành chăn nuôi và chế biến sản phẩm thịt tại Việt Nam. Công ty chủ trương đầu tư trang trại bò thịt quy mô khai thác 20.000 con/năm với tổng vốn đầu tư không quá 1.700 tỷ đồng.
Việc chuyển đổi của Vilico có nhiều thuận lợi khi đơn vị này có kinh nghiệm quản lý trực tiếp phần vốn tại công ty bò sữa Mộc Châu Milk và có thể liên kết với hệ sinh thái nông nghiệp của GTNfoods (như Vinatea, Ladofoods…). Ngoài ra, công ty mẹ là Vinamilk cũng từng có kinh nghiệm phát triển ngành sữa sơ khai 20 năm trước, có nét tương đồng với ngành thịt hiện nay.
SSI Research nhận định kế hoạch nuôi bò thịt của Vilico có nhiều tiềm năng do công ty đang sở hữu quỹ đất lớn, đây cũng là thời điểm thuận lợi khi nhu cầu về thịt bò đang gia tăng tại Việt Nam. Chăn nuôi bò có thể trở thành động lực tăng trưởng cho cả công ty mẹ Vinamilk về mặt dài hạn, nhất là khi thị trường sữa đã bão hòa.
Trang trại bò thịt tại Hòa Bình mới được ông chủ Asanzo đầu tư. Ảnh: VnExpress.
Gần đây ông Phạm Văn Tam (chủ thương hiệu điện tử Asanzo) và nhóm nhà đầu tư dự kiến rót tiền vào hệ thống 5 trang trại trải dài từ Hoà Bình đến Nghệ An, tổng vốn 2.000 tỷ đồng. Các trang trại đang có khoảng 20.000 con bò được nhập từ Australia, nuôi lấy thịt phục vụ thị trường lân cận.
Các trại này đã hoàn tất quy trình nuôi bò lấy thịt và phân phối cấp 1, đang cung cấp ra thị trường 50 tấn thịt mỗi ngày. Với khối lượng phân mỗi ngày hơn 400 tấn, doanh nghiệp cũng chuẩn bị ra mắt phân bón hữu cơ dạng tơi và dạng viên nén ngay trong tháng 3 với thương hiệu Ba Con Bò.
Mô hình làm nông nghiệp công nghệ cao và khép kín chuỗi giá trị đang được nhiều doanh nghiệp áp dụng nhằm giải bài toán chất thải trong lĩnh vực chăn nuôi. Thaco cũng đang đẩy mạnh các giải này trong quá trình tái cấu trúc hoạt động của HAGL Agrico (HoSE:
HNG).
Đầu năm 2021, HAGL Agrico công bố chiến lược "Đầu tư sản xuất nông nghiệp trên 35.600 ha" cho trồng trọt cây ăn trái và chăn nuôi bò sinh sản và bò thịt. Công ty có kế hoạch nuôi 8.000 con bò kết hợp trong vườn cao su tại Lào trong năm nay. Kế hoạch dài hạn đến năm 2023 là phát triển đàn bò 89.000 con tại Lào và 23.500 con tại Campuchia. Tại Việt Nam, công ty có kế hoạch đầu tư nuôi bò thịt 35.000 con tại Gia Lai với tổng vốn đầu tư 1.900 tỷ đồng.
Do diện tích trồng trọt quá lớn, Chủ tịch HĐQT Nguyễn Bá Dương từng cho biết HAGL Agrico phải nuôi bò mới có thể đáp ứng nổi phân bón cho cây trồng, bởi không có đơn vị nào cung cấp nổi.
Một trang trại nuôi bò của Tập đoàn Hòa Phát. Ảnh: HPG.
Một tập đoàn đang có quy mô chăn nuôi bò lớn là Hòa Phát (HoSE:
HPG). Doanh nghiệp cũng nhập bò từ Australia về chăn nuôi tại nhiều trang trại tại Thái Bình, Quảng Bình và Đồng Nai. Công ty sắt thép này lại đang dẫn dầu sản lượng bán thịt bò Úc tại Việt Nam, với thị phần khoảng 50%.
Hoạt động chăn nuôi bò được thực hiện qua công ty Thương mại Hòa Phát, các trang trại nuôi bò Úc được vỗ béo theo quy trình khép kín trên tiêu chuẩn ESCAS, cũng như từng bước tự chủ về nguồn cung và tiến tới cung cấp cho các đơn vị chăn nuôi khác. Theo kế hoạch, tập đoàn này đặt mục tiêu đến năm 2022 cung cấp ra thị trường khoảng 250.000 con bò thịt.
Thị trường tiềm năng nhưng cũng nhiều thách thức
Theo Tổng cục thống kê, quy mô đàn bò Việt Nam vẫn tăng trưởng trong các năm gần đây. Năm ngoái, tổng đàn bò Việt Nam tăng khoảng 2,5% và tăng tiếp 2,2% trong 2 tháng đầu năm 2021. Sản lượng thịt bò hơi xuất chuồng năm ngoái đạt 371.500 tấn, tăng 4,6%.
Theo đánh giá của Vilico, thị trường thịt trâu bò tại Việt Nam có quy mô khoảng 2 tỷ USD với mức tăng trưởng khoảng 6-7%, gấp đôi thịt lợn. Hòa Phát cũng dự báo nhu cầu tiêu thụ thịt tăng đáng kể nhờ tăng trưởng thu nhập và tăng trưởng dân số. Tiêu thụ thịt lợn dự báo tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn 60-70% trong bữa ăn của gia đình Việt Nam. Tuy nhiên, tăng trưởng tiêu thụ của gia cầm và bò thời gian tới sẽ cao hơn, bởi 2 loại thực phẩm còn rất nhiều tiềm năng.
Dự báo tăng trưởng của các loại thịt giai đoạn 2019-2023. Nguồn: Hòa Phát.
Do nhu cầu cao, Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục là nhà nhập khẩu ròng thịt và gia súc đến năm 2023, trong khi đất nước có nhiều lợi thế cho phát triển chăn nuôi quy mô lớn, an toàn sinh học để chủ động nguồn cung trong nước.
Số liệu từ Vilico cho thấy bên cạnh sản lượng trong nước khoảng 500.000 tấn thịt trâu bò/năm, Việt Nam cũng phải nhập khẩu thêm 300.000 tấn/năm. Thịt bò cao cấp, chế biến sẵn nhập khẩu theo Vilico đạt khoảng 60.000 tấn/năm, tăng nhanh qua các năm gần đây.
Thị trường thịt ở Việt Nam vẫn được đánh giá khá phân mảnh, chưa có người dẫn đầu nhưng nhiều tiềm năng phát triển như sản phẩm sữa trước đây. Trong đó thị trường thịt lợn đã có những doanh nghiệp lớn đầu tư bài bản như C.P, Greenfeed, Dabaco, Masan MEATLife… thì ngành chăn nuôi bò thịt cũng đang được phát triển.
Tuy nhiên việc khai phá thị trường tiềm năng nhưng còn sơ khai này cũng gặp không ít thách thức. Trong ngành chăn nuôi hiện nay, để hình thành quy mô lớn và khép kín chuỗi giá trị, doanh nghiệp đối mặt với vốn đầu tư lớn, yêu cầu quỹ đất dồi dào, chất lượng bò giống và công nghệ, biến động giá các nguyên đầu vào như thức ăn chăn nuôi hay gần các nguồn nước sạch, cũng như xử lý các vấn đề về môi trường như chất thải chăn nuôi, giết mổ...
Trước đây nhiều doanh nghiệp cũng từng đầu tư lớn cho chăn nuôi bò thịt nhưng không thành công. Hoàng Anh Gia Lai (HAGL, HoSE:
HAG) có dự án nuôi bò sữa và bò thịt công bố từ giữa năm 2014 với tổng vốn đầu tư lên đến hơn 6.000 tỷ đồng, kế hoạch nuôi 236.000 còn bò. Dự án được kỳ vọng thay đổi cơ cấu doanh thu cho tập đoàn với nguồn thu chuyển dịch sang bò thịt, sữa tươi và thậm chí là phân bò.
Công ty lần đầu có doanh thu từ bò từ quý II/2015 với con số 766 tỷ đồng và lãi 289 tỷ đồng. Tính riêng giai đoạn 2015-2016, doanh thu từ đàn bò của tập đoàn mang về hơn 6.000 tỷ đồng. Tuy nhiên mảng kinh doanh này sau đó sụt giảm mạnh, doanh thu giai đoạn 2017-2018 chưa đến 900 tỷ đồng và từ năm 2019 không còn ghi nhận doanh thu.
Một doanh nghiệp khác cũng không thành công với dự án nuôi bò là Đức Long Gia Lai (HoSE:
DLG). Dự án chăn nuôi bò công nghệ cao của Đức Long Gia Lai được triển khai từ năm 2015 tại xã Quảng Phú (Đắk Nông). Quy mô dự kiến của đàn bò là hơn 33.000 con trên diện tích 1.500 ha, được chia làm 2 giai đoạn với tổng vốn 2.632 tỷ đồng.
Sau ba năm triển khai, chủ đầu tư đề xuất và UBND tỉnh Đắk Nông chấp thuận cho dự án điều chỉnh giảm từ 33.000 con xuống còn 1.000 con bò mẹ, bò giống. Tổng vốn đầu tư vì thế giảm còn 100 tỷ đồng, diện tích chiếm đất còn gần 71ha.