Nguyên nhân Nhà máy đường Phụng Hiệp không có đủ mía nguyên liệu để ép trong lúc này là bởi người dân trên địa bàn tỉnh đã bán hầu hết diện tích mía đã xuống giống với hình thức mía chục.
Lãnh đạo Công ty cổ phần Mía đường Cần Thơ (CASUCO) cho biết, theo lịch thông báo ban đầu của CASUCO, Nhà máy đường Phụng Hiệp - thuộc CASUCO sẽ chính thức tiếp nhận mía nguyên liệu của người dân và thời gian nhà máy ép mía là ngày 14/11.
Tuy nhiên, hiện tại các ghe tập kết mía về cầu cảng Nhà máy đường Phụng Hiệp rất ít, ước lượng khoảng 400-500 tấn mía; trong khi nhà máy cần sản lượng khoảng 5.000 tấn mới có thể đi vào hoạt động. Do thiếu nguồn mía nguyên liệu nên vào ngày 14/11, CASUCO có thông báo về việc tạm hoãn thời gian xuống ép mía tại Nhà máy đường Phụng Hiệp cho đến khi có thông báo mới.
Nguyên nhân Nhà máy đường Phụng Hiệp không có đủ mía nguyên liệu để ép trong lúc này là bởi người dân trên địa bàn tỉnh đã bán hầu hết diện tích mía đã xuống giống với hình thức mía chục (mía dùng làm nước giải khát) với giá từ 1.700-3.200 đồng/kg, đồng thời người trồng mía không phải tốn tiền thuê nhân công thu hoạch và chuyên chở mía, cũng như không lo về tạp chất, chữ đường. Trong khi, CASUCO thông báo về mức giá thu mua mía nguyên liệu cho bà con trong lúc này là 1.300 đồng/kg, mía 10 CCS về tới bàn cân nhà máy đường.
Trước thông báo về việc tạm hoãn thời gian xuống ép mía tại Nhà máy đường Phụng Hiệp và chưa có ngày bắt đầu vào vụ ép cụ thể đã tạo tâm lý lo lắng cho các chủ ghe đã chở mía về tới cầu cảng Nhà máy đường Phụng Hiệp. Bởi thời gian nằm chờ kéo dài sẽ tốn thêm nhiều chi phí và ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng mía.
Theo ngành nông nghiệp tỉnh Hậu Giang, vụ mía 2021-2022, nông dân trên địa bàn tỉnh xuống giống được gần 3.850ha, tập trung ở huyện Phụng Hiệp và thành phố Ngã Bảy. Đến ngày 14/11, bà con đã thu hoạch được hơn 3.100 ha dùng để bán mía chục, với năng suất bình quân đạt từ 100-105 tấn/ha.
Như vậy, đây là lần đầu tiên trong 26 năm kể từ khi hoạt động đến nay Nhà máy đường Phụng Hiệp đã không có mía để ép, bởi người dân đã bán hầu hết lượng mía cho mía chục.
Hệ luỵ sau nhiều năm giá mía thấp và cách thu mua đã làm mất niềm tin của người trồng mía. Khi giá đường xuống thấp, Công ty mía đường Cần Thơ (CASUCO) phải mua mía để đảm bảo nông dân vẫn có lãi, có sức tái sản xuất mía. Thế nhưng, thực tế giá thu mua mía lại quá thấp khiến họ phải chịu lỗ và bỏ mía.
Có thời điểm giá đường quá tốt, giá mía có thể mua lên đến 1.200 - 1.300 đồng/kg, nhưng CASUCO vẫn chỉ mua với giá 1.000 - 1.100 đồng/kg. Câu chuyện lợi ích ngắn hạn, nhưng hệ lụy dài hạn là không còn mía để ép đã xảy ra.
CASUCO có hai nhà máy đường đã tồn tại hàng chục năm qua tại Hậu Giang là nhà máy đường Vị Thanh và nhà máy đường Phụng Hiệp. Tuy nhiên, đến niên vụ mía 2019 - 2020, CASUCO đã phải đóng cửa nhà máy đường Vị Thanh, còn nhà máy đường Phụng Hiệp từ đó đến nay thường cứ ba ngày chạy, ba ngày nghỉ vì thiếu mía nguyên liệu.
Kết thúc vụ ép 2020 - 2021 vừa qua, nhà máy đường của CASUCO chỉ ép được 86.000 tấn mía, dù giá đường tốt. Trong khi những vụ trước ép từ 800.000-1.000.000 tấn mía/vụ./.