Đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng, tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa đang gặp nhiều thách thức; đời sống người lao động, người nghèo đang gặp nhiều khó khăn do giá cả xăng dầu và một số mặt hàng tăng cao.
Kinh tế có nhiều điểm sáng nhưng vẫn đối diện nhiều thách thức bên ngoài
Sáng 01/6, tham gia ý kiến tại phiên thảo luận đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2021 và những tháng đầu năm 2022, đại biểu Trần Hoàng Ngân, đoàn ĐBQH TP.HCM cho biết, 5 tháng đầu năm tình hình kinh tế-xã hội đạt nhiều điểm sáng tích cực trên nhiều lĩnh vực. Kinh tế vĩ mô tiếp tục được giữ ổn định và đây là năm thứ 8 Việt Nam liên tiếp Việt Nam kiểm soát được lạm phát dưới 4%.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân, đoàn ĐBQH TP.HCM - Ảnh: Quốc hội
Nhờ vậy, ngày 26/5, tổ chức xếp hạng tín nhiệm toàn cầu S&P đã nâng hạng tín nhiệm quốc gia Việt Nam từ BB lên BB+ với mức triển vọng ổn định, ghi nhận sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ Việt Nam.
Tuy nhiên, đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng, tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa đang gặp nhiều thách thức. Đời sống người lao động, người dân, người nghèo đang gặp nhiều khó khăn do giá cả xăng dầu và một số mặt hàng tăng cao.
Bên cạnh đó, bối cảnh thế giới diễn biến phức tạp, căng thẳng địa chính trị ngày càng gia tăng, tác động không thuận lợi cho quốc gia có độ mở kinh tế lớn như Việt Nam. Xung đột Nga-Ukraine tiếp tục kéo dài cùng với các chính sách cấm vận Nga từ Hoa Kỳ, châu Âu đã làm gia tăng khủng hoảng năng lượng, xăng dầu, khí đốt, khủng hoảng nhân đạo và đe dọa an ninh lương thực toàn cầu, gây áp lực đến lạm phát toàn thế giới và nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Đại biểu cho biết, đến hiện tại, các quốc gia lớn đã thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt, tăng lãi suất điều hành làm ảnh hưởng đến sự phục hồi kinh tế thế giới.
Trong bối cảnh đó, để đạt mục tiêu kinh tế tăng trưởng năm 2022 đạt 6-6,5%, kiểm soát lạm phát ở mức 4%, đại biểu Trần Hoàng Ngân kiến nghị Chính phủ cần xây dựng hệ thống các giải pháp đồng bộ từ ngắn hạn, trung hạn và dài hạn, thích ứng với các kịch bản, trong đó lưu ý đến hai biến số quan trọng là giá xăng dầu và giá lương thực.
Đại biểu cho rằng, trước mắt cần ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo an sinh xã hội. Theo đó, Chính phủ nên sớm trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giảm các loại thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng đối với các mặt hàng, trong đó mặt hàng quan trọng nhất là mặt hàng xăng dầu.
Cùng với đó, hỗ trợ giảm các chi phí đầu vào cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giữ giá bán hàng hóa, tăng cường công tác thanh, kiểm tra, kiểm soát giá, chống đầu cơ, chống các hành vi 'té nước theo mưa' và khuyến nghị các chương trình bình ổn giá tại các địa phương, tại các khu công nghiệp, khu chế xuất.
Đồng thời, Chính phủ cần tập trung kiểm tra, đôn đốc các bộ, ngành thực hiện nhanh, hiệu quả gói tài khóa tiền tệ theo tinh thần Nghị quyết 43 của Quốc hội. Trước mắt, cần ưu tiên triển khai gói hỗ trợ bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ việc làm, trợ tiền thuê nhà cho người lao động.
Đại biểu cũng cho rằng Chính phủ cần đẩy nhanh phát triển các ngành công nghiệp, nền tảng công nghiệp cơ khí, công nghiệp vật liệu, công nghiệp hỗ trợ, đẩy nhanh chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số và đầu tư nhiều hơn nữa cho ngành nông nghiệp Việt Nam, bởi đây là thế mạnh của nước ta và các nước trên thế giới đang bị khủng hoảng lương thực.
Đặc biệt, cần triển khai đầu tư công có trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải tiếp tục cắt giảm các khoản chi chưa cấp thiết.
Bên cạnh đó, là phối hợp hài hòa, đồng bộ giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa. Cụ thể, chính sách tiền tệ phải theo hướng thận trọng, điều hành lãi suất theo lạm phát cơ bản, lạm phát mục tiêu, ưu tiên dòng vốn tín dụng cho sản xuất kinh doanh, sản xuất hàng tiêu dùng, sản xuất nông nghiệp, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ. Đảm bảo thanh khoản cho thị trường tiền tệ, không để lãi suất tăng cao, cản trở quá trình phục hồi của nền kinh tế.
Cần minh bạch việc quản lý, điều tiết giá cả xăng dầu, hàng hóa
Cho rằng nền kinh tế nước ta vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro về ổn định kinh tế vĩ mô, lạm phát, các yếu tố bên ngoài tác động do chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy, ảnh hưởng đến tiến trình phục hồi, phát triển kinh tế-xã hội, đại biểu Nguyễn Thị Yến, đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu đề xuất một số giải pháp trong thời gian tới.
Đại biểu Nguyễn Thị Yến, đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu- Ảnh: Quốc hội
Đại biểu Nguyễn Thị Yến cho biết, hiện giá xăng dầu trong nước tăng mạnh theo giá thế giới, đẩy giá hàng hóa khác tăng theo. Đến nay, việc tăng giá không chỉ dừng ở mặt hàng xăng dầu, khí đốt mà đã lan sang các mặt hàng vật tư, phân bón, lương thực, thực phẩm, tác động thành chuỗi dây chuyền khiến các chi phí dịch vụ tăng lên làm ảnh hưởng đến đời sống nhân dân và hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
"Bình quân 4 tháng đầu năm, giá xăng dầu trong nước đã tác động đến chỉ số giá tiêu dùng CPI tăng 2,1%, riêng tháng 4 tăng 2,09% so với cuối năm 2021, gần gấp 2 lần cùng kỳ các năm 2018 đến năm 2021, tạo sức ép lạm phát vào những tháng cuối năm", đại biểu dẫn chứng.
Do đó, đại biểu Nguyễn Thị Yến đề nghị Chính phủ cân nhắc, đánh giá sát tình hình, đưa ra các chính sách kiểm soát chặt và ổn định giá xăng dầu, điều hành linh hoạt, chặt chẽ, hiệu quả chính sách tài khóa, tiền tệ, đẩy mạnh thực hiện chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và 3 chương trình mục tiêu quốc gia nhằm tạo thuận lợi để kiềm chế lạm phát, bảo đảm cân đối lớn của nền kinh tế.
Bên cạnh đó, đại biểu đề xuất cần công khai, minh bạch việc quản lý, điều tiết giá cả như xăng dầu, vật tư nông nghiệp, y tế, sách giáo khoa để cử tri, nhân dân được biết và chia sẻ.
Thứ nữa, đại biểu Nguyễn Thị Yến cho rằng để tập trung thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 43 của Quốc hội, một trong những giải pháp quan trọng là phải giải quyết một số vướng mắc phát sinh từ thực tiễn trong lĩnh vực đất đai, đầu tư, đầu tư công... Một số dự án đầu tư công chậm triển khai là do vướng mắc về chuyển đổi đất lúa, đất rừng, đền bù giải phóng mặt bằng cũng do cơ chế chính sách pháp luật còn bất cập. Trong khi đó, Nghị quyết 43 của Quốc hội chỉ được áp dụng cho 2 năm là 2022 và năm 2023.
Nhằm thực hiện có hiệu quả mục tiêu của nghị quyết, đại biểu Nguyễn Thị Yến đề nghị Quốc hội tiếp tục quan tâm hơn nữa việc phân cấp, phân quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và các địa phương quyết định một số vấn đề thuộc thẩm quyền của cấp trên theo phân cấp quản lý để đạt được mục tiêu tăng trưởng của Quốc hội đề ra trong năm 2022 và những năm tiếp theo.