Nhìn vào vụ đệ đơn phá sản của Noble House (nhà bán lẻ đồ nội ngoại thất tại Mỹ) cho đến việc cảnh báo sớm về “đòn” phòng vệ đối với mặt hàng tủ bếp và tủ nhà tắm, để thấy những rủi ro mà các doanh nghiệp xuất khẩu tủ gỗ sang Mỹ cần hết sức lưu tâm. Nhất là nên có sự phối hợp đồng bộ với các cơ quan liên quan thực hiện những giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng đầu tư núp bóng hay gian lận xuất xứ.

Nhiều doanh nghiệp (DN) chế biến, xuất khẩu (XK) tủ gỗ vào thị trường Mỹ gần đây quan tâm đến thông tin về việc Noble House Home Furniture LLC (nhà phân phối, nhà sản xuất và bán lẻ đồ nội và ngoại thất gia đình hàng đầu tại Mỹ) vào tháng 9/2023 đã đệ đơn xin bảo hộ phá sản lên Tòa án Phá sản Mỹ dành cho Quận Nam Texas, Phân khu Houston (Tòa án xử các vụ Phá sản) trong bối cảnh lạm phát và chi tiêu của người dân ở Mỹ suy yếu.

Cần có các hình thức bảo lãnh rủi ro

Theo ước tính, có ít nhất khoảng 18 DN lớn trong ngành chế biến và XK đồ gỗ Việt Nam (nhất là các DN xuất khẩu tủ gỗ) là nhà cung cấp cho Noble House. Việc Noble House tuyên bố phá sản khiến cho các DN cung ứng mặt hàng tủ gỗ của Việt Nam đối diện với rủi ro mất tài sản.

Vụ việc nhà bán lẻ nội thất Noble House ở Mỹ đệ đơn phá sản khiến cho các DN cung ứng mặt hàng tủ gỗ của Việt Nam đối diện với rủi ro mất tài sản.

Tuy vậy, là một trong những DN Việt cung cấp nguồn hàng cho Noble House, trong thông báo gửi cổ đông và các nhà đầu tư vào ngày 10/10, CTCP Phú Tài (PTB) - có trụ sở tại Tp.Quy Nhơn (Bình Định), cho rằng sự kiện Noble House tuyên bố bảo hộ phá sản không ảnh hưởng nhiều đến tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty, việc bảo hộ phá sản như trên nhằm phục vụ cho tiến trình tái cơ cấu Noble House trong thời gian tới. Hiện tại, Noble House vẫn đang liên hệ đặt hàng với PTB nhằm duy trì hoạt động kinh doanh thường xuyên và thực hiện thanh toán theo quyết định của Tòa án.

Theo PTB, so với thời điểm 30/6/2023, số dư đến thời điểm hiện tại phải thu với Noble House còn lại thấp hơn nhiều so với các thông tin đã đăng tải, do từ 30/6/2023 Noble House vẫn tiếp tục thực hiện thanh toán theo cam kết với PTB.

Phía PTB cũng cho biết, tại thị trường XK Mỹ, công ty đang có nhiều khách hàng là các DN uy tín và truyền thống. Trong đó, Noble House chiếm tỷ lệ nhỏ (dưới 5%) trong tổng doanh thu XK tại thị trường này. Hơn nữa, các khách hàng tại Mỹ là các khách hàng uy tín nhiều năm, luôn trả nợ đúng hạn và chưa có bất cứ khoản nợ quá hạn từ trước đến nay. 

Ngoài thông báo nêu trên, trao đổi mới đây với giới truyền thông, ông Nguyễn Sỹ Hòe, Chủ tịch HĐQT của PTB, cho rằng giải pháp của DN hiện nay là tìm cách khoanh nợ và tìm cách giảm nhẹ tổn thất. Đồng thời, thuê luật sư để giảm nhẹ thiệt hại cho DN. Bên cạnh đó, tìm kiếm khách hàng để bù vào lượng hàng hao hụt do mất đơn hàng từ Noble House. Đồng thời, phải làm việc với ngân hàng để tránh tình trạng ngân hàng phát mãi tài sản,…

Cũng theo ông Hòe, từ vụ việc Noble House rất cần nghiên cứu kỹ các hình thức bảo lãnh rủi ro nhằm tránh trường hợp đối tác bị phá sản thì DN ngành gỗ rơi vào thế không thể thu hồi được tiền. Về lâu dài, phía Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam nên thống nhất với nhau về các phương thức thanh toán. 

Nhất là trước nhiều biến động khó lường như hiện nay, khó tránh tình trạng phá sản của các đối tác mua hàng sẽ còn diễn ra nhiều nữa. Trong khi đó, việc bảo hiểm rủi ro XK vẫn còn có những “khoảng trống” nhất định. Nhất là trong bối cảnh ngành gỗ dễ bị tổn thương do phải đầu tư nguyên vật liệu, nhà xưởng rất lớn, trong một thời gian dài mới lấy lại được tiền.

Bên cạnh đó, Thương vụ Việt Nam tại Mỹ cũng phải có trách nhiệm làm việc với các cơ quan có thẩm quyền của Mỹ hoặc phía tòa án về các vấn đề, nắm bắt tình hình, xử lý các tình huống xảy ra. Để từ đó, các DN xuất khẩu tủ gỗ sang Mỹ có thể tham gia vào quá trình theo dõi, quản lý, giám sát và thu hồi nợ một cách tốt nhất. 

Đừng chủ quan trước những cảnh báo

Ngoài vấn đề liên quan đến nhà bán lẻ Noble House, theo kế hoạch, vào tháng 10/2023 Bộ Thương mại Mỹ (DOC) công bố kết luận sơ bộ, và tháng 1/2024 sẽ công bố kết luận cuối cùng của vụ việc điều tra lẩn tránh đối với mặt hàng tủ bếp và tủ nhà tắm của Việt Nam XK vào Mỹ.

Trong tin cảnh báo sớm hôm 9/10 của Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) có cho biết, mặt hàng nêu trên bắt đầu được cảnh báo từ tháng 4/2020. Theo đó, Mỹ chính thức áp dụng thuế chống bán phá giá (CBPG) và thuế chống trợ cấp (CTC) đối với các sản phẩm tương tự nhập khẩu từ Trung Quốc kể từ tháng 2/2020 với mức thuế CBPG từ 4,37% đến 262,18%; mức thuế CTC từ 13,33% đến 293,45%.

Cần lưu ý, kim ngạch XK tủ bếp và tủ nhà tắm của Việt Nam sang Mỹ đã tăng mạnh từ 913 triệu USD năm 2018 lên 1,37 tỷ USD năm 2019 (tăng khoảng 50%). Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 7/2022 đến tháng 6/2023, kim ngạch XK của Việt Nam sang Mỹ đạt trên 2,7 tỷ USD. Kim ngạch của Việt Nam chiếm 33,8% tổng kim ngạch nhập khẩu sản phẩm cùng loại của Mỹ.

Theo Cục Phòng vệ thương mại, căn cứ đề nghị của các DN sản xuất tủ bếp và tủ nhà tắm Mỹ, cuối tháng 5 và đầu tháng 6/2022, DOC đã khởi xướng điều tra xem xét tủ bếp và tủ nhà tắm nhập khẩu từ Việt Nam và Malaysia vào Mỹ sử dụng các bộ phận nhập khẩu từ Trung Quốc có thuộc phạm vi của biện pháp phòng vệ thương mại và có lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại mà Mỹ đang áp dụng với Trung Quốc hay không.

Điều đáng lưu ý, Mỹ là thị trường lớn nhất của các sản phẩm tủ gỗ của Việt Nam, nên các DN xuất khẩu tủ gỗ đừng lơ là, chủ quan trước thông tin cảnh báo sớm nêu trên. Bởi lẽ, một khi bị áp thuế cao thì các nhà máy sản xuất mặt hàng tủ gỗ xuất sang Mỹ sẽ càng gặp rất nhiều khó khăn, thiệt hại lớn, thậm chí đóng cửa. 

Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý cũng cần tiếp tục cảnh báo tình trạng đầu tư núp bóng hay gian lận xuất xứ trong lĩnh vực sản xuất tủ gỗ để XK sang Mỹ. Nhất là các DN không nên sử dụng các sản phẩm hoặc nguyên vật liệu theo định hình, định dạng những sản phẩm đã bị Mỹ áp thuế với nước thứ ba. Đồng thời phải có giải pháp chuyển đổi sử dụng nguyên liệu trong nước để phát triển ổn định, bền vững, giảm thiểu các vụ kiện.

Tựu trung lại, từ vụ đệ đơn phá sản của Noble House cho đến việc cảnh báo “đòn” phòng vệ đối với mặt hàng tủ bếp và tủ nhà tắm, để thấy những rủi ro mà các doanh nghiệp XK tủ gỗ sang Mỹ cần hết sức lưu tâm, nên có sự phối hợp đồng bộ với các cơ quan liên quan thực hiện những giải pháp phòng ngừa, đừng đợi “nước tới chân mới nhảy”.

   Thế Vinh