Từ năm 2020 đến nay, thời gian thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK) tại Cục Hải quan tỉnh Đồng Nai (HQĐN) đã giảm hơn một nửa. Cụ thể, trước năm 2020, hàng nhập khẩu phải chờ hơn 4 giờ mới được thông quan thì nay chỉ mất gần 2 giờ. Đối với hàng xuất khẩu chỉ mất trên 4 phút thông quan, thay vì phải chờ gần 22 phút như trước.
Vận chuyển hàng xuất khẩu tại Cảng Đồng Nai (TP.Biên Hòa). Ảnh: N,Liên
Với những nỗ lực trong cải cách hành chính, ứng dụng phần mềm kỹ thuật số, công nghệ thông tin trong kiểm soát, thông quan hàng hóa, Cục HQĐN đứng đầu nhóm 5 cục hải quan có thời gian thông quan giải phóng hàng hóa. Từ đó tạo điều kiện cho doanh nghiệp tăng lượng hàng lưu thông, tăng khả năng cạnh trạnh trên thị trường.
* Số hóa hồ sơ thông quan
Với nhu cầu giải quyết thông quan cho hàng chục ngàn tấn hàng hóa với hàng ngàn tờ khai hải quan, Cục HQĐN đã chủ động thực hiện số hóa các khâu giải quyết thủ tục hành chính, như: phân luồng tờ khai, thời gian thông quan, lấy mẫu phân tích - phân loại hàng hóa, cắt giảm chứng từ hồ sơ hải quan giấy… Qua đó, những thông tin, dữ liệu được chuẩn hóa, chia sẻ trên các hệ thống cơ sở dữ liệu của Tổng cục Hải quan.
Đến nay, 100% thủ tục hành chính lĩnh vực hải quan, tờ khai hải quan phát sinh… đều được các bộ, ngành triển khai trên Hệ thống một cửa quốc gia và thông quan điện tử. Vì thế, 98% tổng thu ngân sách nhà nước từ thuế hải quan, phạt chậm nộp thuế, ấn định thuế, phạt vi phạm hành chính được thực hiện thông qua hệ thống thu thuế điện tử, 102/105 thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực hải quan được thực hiện ở cấp độ 4.
Theo Cục HQĐN, đến ngày 15-10-2023, tỷ lệ tờ khai hải quan luồng xanh đạt gần 79% trong tổng số tờ khai, tăng 1,15% so với 6 tháng đầu năm 2023. Bên cạnh đó, tờ khai luồng vàng và luồng đỏ giảm (luồng vàng giảm gần 0,8% và luồng đỏ giảm gần 0,4%).
Ông Trần Quang Hưng, nhân viên xuất nhập khẩu một doanh nghiệp sản xuất linh kiện điện tử tại Khu công nghiệp Biên Hòa 2 cho biết, những năm gần đây, việc thực hiện các thủ tục hải quan được rút ngắn thời gian rất nhiều, nhất là thủ tục tờ khai đơn giản và hiệu quả. Trong kiểm tra hàng hóa, đơn vị hải quan cũng ứng dụng công nghệ hiện đại như: sử dụng máy soi chiếu hàng hóa tự động; sử dụng seal định vị điện tử... Bên cạnh đó, những thắc mắc liên quan đến chính sách xuất nhập khẩu đều được Cục HQĐN giải quyết trên hệ thông điện tử.
Bên cạnh đó, những ứng dụng trao đổi thông tin giữa hải quan và doanh nghiệp (DN Customs-Info) giúp việc trao đổi thông tin qua lại hai chiều một cách nhanh chóng, thuận tiện, chính xác, giảm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp. Ngoài ra, các phần mềm hệ thống nghiệp vụ hải quan như thông quan điện tử 24/7; Ecustoms-V5, kế toán tập trung, quản lý kho ngoại quan... đều được ngành quản lý và vận hành hiệu quả, đáp ứng yêu cầu số hóa hồ sơ thông quan cho học viên.
* Duy trì kết nối với doanh nghiệp
Theo kế hoạch, đến năm 2025, Cục HQĐN Đồng Nai phải thực hiện tốt cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi thành công Hải quan số, hải quan thông minh; thực hiện quy trình nghiệp vụ hải quan đơn giản, hài hòa, tích hợp các thủ tục quản lý hải quan, quản lý thuế, kiểm tra chuyên ngành; cung cấp dịch vụ công trực tuyến trên cơ chế Một cửa quốc gia, một cửa ASEAN; nâng cao chất lượng phục vụ, mức độ hài lòng của người dân và doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính về hải quan; góp phần tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội theo chiều sâu, cùng với chính quyền địa phương duy trì nhịp độ phát triển bền vững đến năm 2025.
Cục trưởng Cục HQĐN Phùng Thị Bích Hường cho biết, việc sở hữu một kiến trúc hạ tầng công nghệ thông tin được chủ động đầu tư phát triển tập trung ở mức cao, đáp ứng yêu cầu quản lý hải quan tự động. Với nguồn nhân lực cán bộ công chức chất lượng, có trình độ nghiệp vụ chuyên sâu, làm chủ được công nghệ, trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, HQĐN đã sẵn sàng cùng với toàn ngành thực hiện chuyển đổi thành công hải quan số, tiến tới hải quan phi giấy tờ vào năm 2025 với mong muốn mang lại nhiều tiện ích hơn nữa cho cộng đồng doanh nghiệp và các bên liên quan khi tham gia chuỗi quy trình nghiệp vụ hải quan tại Cục HQĐN.
Khu vực hiển thị kết quả soi chiếu từ máy soi chiếu container di động của Cục Hải quan Đồng Nai
Theo Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức, Đồng Nai hiện đang nằm trong nhóm 10 địa phương dẫn đầu về chuyển đổi số trong cả nước. Hải quan là cơ quan quản lý nhà nước có tính chất đặc thù trên địa bàn tỉnh, vì vừa là đơn vị quản lý, giám sát các tổ chức, cá nhân hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, quá cảnh; đồng thời là đơn vị phải tổ chức thực thi các quy định của các sở, ngành có liên quan đến pháp luật nhà nước về hải quan.
Do đó, việc chuyển đổi số của cơ quan hải quan sẽ vừa là yêu cầu, vừa là động lực thúc đẩy các bên có liên quan tại địa phương cùng triển khai thực hiện thành công chuyển đổi số để đồng bộ với các hoạt động quản lý điều hành trong bộ máy chính quyền tiến tới thực hiện xây dựng thành công chính quyền số, phát triển kinh tế số, xã hội số theo tinh thần chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh.