Gần đây đang có sự dịch chuyển vốn của nhà đầu tư Bắc Mỹ đến Việt Nam, mở ra nhiều cơ hội thu hút đầu tư cho Việt Nam vào nhiều lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực công nghệ cao, xanh hóa.
Điểm đến nhiều tiềm năng
Theo thống kê từ Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), trong 8 tháng năm 2023, Mỹ có 72 dự án đầu tư mới vào Việt Nam, với tổng số vốn đầu tư là 489 triệu USD, tăng 132% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế các dự án còn hiệu lực đến ngày 20/8/2023 là 1.286 dự án, với tổng số vốn đăng ký là 11,7 tỷ USD. Hiện Mỹ là nhà đầu tư lớn thứ 11 trong tổng số 143 nhà đầu tư nước ngoài đang rót vốn vào Việt Nam. Điều này cho thấy, tiềm năng thu hút vốn đầu tư từ Mỹ vào Việt Nam là cực kỳ lớn.
Theo ông Đỗ Văn Sử, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, đang có sự dịch chuyển vốn của nhà đầu tư Bắc Mỹ đến Việt Nam. Đến nay, Tập đoàn Apple của Mỹ đã hoàn tất việc chuyển 11 nhà máy sản xuất các thiết bị nghe nhìn vào Việt Nam. “Bộ ba” đối tác quen thuộc của Apple tại Việt Nam là Foxconn, Luxshare và Goertek cũng đồng loạt tăng vốn, mở rộng nhà máy ở nước ta thời gian gần đây.
Mới đây, Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Mỹ cùng nhiều doanh nghiệp đã đến Việt Nam tìm hiểu môi trường đầu tư như là một địa điểm dịch chuyển sản xuất chip. Thông tin trên website của Đại sứ quán và Tổng lãnh sự quán Mỹ tại Việt Nam cho biết, các thỏa thuận đáng chú ý có thể kể đến như Amkor Technology sẽ đưa vào hoạt động nhà máy bán dẫn tại Bắc Ninh với tổng vốn đầu tư lên tới 1,6 tỷ USD trong tháng 10. Đây là nhà máy lớn nhất, hiện đại nhất của Amkor trên toàn cầu.
Bên cạnh đó, Amkor Technology sẽ đầu tư 1,6 tỷ USD từ nay đến năm 2035 để xây dựng thêm một nhà máy khác tại tỉnh Bắc Ninh.
Amkor technology Inc. là nhà cung cấp dịch vụ thử nghiệm và đóng gói sản phẩm bán dẫn được thành lập vào năm 1968. Tính đến năm 2022, công ty có khoảng 31.000 nhân viên trên toàn thế giới và đạt doanh thu 7,1 tỷ USD.
Tập đoàn công nghệ Marvell và Synopsis cũng cho biết sẽ đầu tư vào các trung tâm ươm tạo và thiết kế chip bán dẫn tại TPHCM.
Ngoài ra, trong cuộc gặp với Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng hồi tháng 7 vừa qua, các tập đoàn lớn của Mỹ như AES, TIAA, CitiGroup, Mitsubishi châu Mỹ, Davidson Kempner Capital Management, S&P Global… đều rất quan tâm, tin tưởng vào môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam và cam kết sẽ tiếp tục mở rộng đầu tư vào Việt Nam trong thời gian tới. Trước đó vào tháng 3, phái đoàn 50 tập đoàn lớn của Mỹ cũng đã tới Việt Nam tìm hiểu cơ hội đầu tư, trong đó có những tên tuổi đáng chú ý như Apple, Microsoft, Boing, Meta, Google...
Theo các chuyên gia, có thể khẳng định đây là thời điểm thay đổi cục diện đầu tư của Mỹ vào Việt Nam. Với sự hợp tác của các doanh nghiệp công nghệ Mỹ, trong năm 2024 Việt Nam có khả năng khai thác, sản xuất chất bán dẫn ở quy mô lớn hơn. Việt Nam có lợi thế về đất hiếm trong hợp tác với Mỹ, nên đây là thời cơ có lợi cho cả hai bên. Bên cạnh đó, doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành những nhà cung ứng lớn cho các tập đoàn công nghệ Mỹ như Foxconn, Luxshare trong thời gian tới khi hai nước có thêm bước phát triển mới trong quan hệ song phương.
Cải thiện môi trường đón “đại bàng”
Để thu hút vốn FDI một cách có mục tiêu gắn với phát triển nội lực, ông Nguyễn Anh Thi, Trưởng Ban quản lý Khu công nghệ cao (KCNC) TPHCM cho biết, KCNC TPHCM lấy vấn đề chất lượng nhân lực là một trong những lợi thế thu hút đầu tư bởi các dự án công nghệ cao luôn đòi hỏi phải có nhân lực trình độ cao. KCNC TPHCM đã ra mắt Trung tâm điện tử vi mạch bán dẫn TPHCM với mục tiêu đào tạo đội ngũ nhân lực chất lượng cao cho ngành công nghiệp vi mạch kỳ vọng sẽ thu hút được các nhà đầu tư mục tiêu, tạo giá trị lan tỏa.
Bên cạnh đó, KCNC xác định rõ phân khúc thu hút đầu tư, đi sâu vào các công đoạn thiết kế, đóng gói... xoay quanh những nhà đầu tư “mỏ neo” hiện hữu như Intel. Theo ông Nguyễn Anh Thi, chúng ta cần củng cố chuỗi cung ứng của Intel thông qua việc hỗ trợ phát triển doanh nghiệp trong nước, thu hút các nhà đầu tư mới từ Mỹ và các quốc gia khác nằm trong chuỗi cung ứng của Intel.
Tuy nhiên, ông Thi cũng lưu ý về môi trường đầu tư để thu hút và giữ chân các “đại bàng”, trong đó có doanh nghiệp Mỹ phải tập trung cải thiện thủ tục, cần làm nhanh, hỗ trợ doanh nghiệp tối đa và các chính sách cần sự ổn định. Đồng thời cần có các chính sách phi thuế quan để đảm bảo lợi thế cạnh tranh, thu hút đầu tư thông qua hỗ trợ phát triển hạ tầng, nguồn nhân lực, nghiên cứu và phát triển (R&D)...
Ông Don Lam, đồng sáng lập kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn VinaCapital cho biết, nhiều nhà đầu tư lớn của Mỹ đặc biệt quan tâm đến Hà Nội trong lĩnh vực phát triển công nghệ cao. Bởi TP Hà Nội có nhiều thuận lợi để phát triển ngành sản xuất chip bán dẫn, xây dựng hệ sinh thái như tập trung nhiều trường đại học, viện nghiên cứu cùng đông đảo nguồn nhân lực trẻ năng động và sáng tạo, sẵn sàng tiếp cận và phát triển lĩnh vực chip bán dẫn khi được đầu tư và chuyển giao công nghệ từ các đối tác nước ngoài. Vì vậy, đây là thời cơ lớn nhất từ trước đến nay của Việt Nam và cụ thể là của TP Hà Nội trong việc thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài cho sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn. “Với sự quan tâm của các doanh nghiệp, hy vọng, đầu năm 2024 sẽ có ít nhất 5 doanh nghiệp nước ngoài sẽ đầu tư trực tiếp vào TP Hà Nội để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn”, ông Don Lam chia sẻ.
Tuy nhiên, ông Don Lam cũng cho rằng, việc phát triển chip bán dẫn không chỉ đơn giản chỉ là xây một nhà máy. Quá trình này đòi hỏi một hệ thống sinh thái đi kèm gồm các thành phần như cơ sở hạ tầng, nguồn điện lưới, nguồn nhân lực chất lượng cao dồi dào, các cơ sở nghiên cứu cũng như các doanh nghiệp thượng nguồn và hạ nguồn đủ lớn, trong đó có sự tham gia của các quỹ đầu tư… mới xây dựng và hình thành hệ sinh thái ổn định và bền vững.