30 năm trước, nhắc đến mì ăn liền người ta nghĩ ngay đến gói mì có hình 2 con tôm chụm đầu vào nhau. Cái tên Colusa-Miliket bắt đầu ăn dần vào đời sống tiêu dùng của hàng triệu người Việt. Hình ảnh 2 con tôm quen thuộc đến mức từ mì ăn liền người ta chuyển sang gọi "Mì tôm" và "Mì tôm Miliket". Sản phẩm này dường như chiếm lĩnh toàn bộ thị trường từ Bắc vào Nam. Sự âm thầm chịu đựng và vượt qua mọi khó khăn của thị trường cùng với thương hiệu mì tôm Miliket là cả một câu chuyện buồn vui… Nghĩ cũng lạ! Ăn biết bao nhiêu thứ ngon, thứ lạ… tự dưng, người ta lại thèm và thích được ăn gói mì tôm của ngày cơ hàn… Chính vì vậy, sự trở lại của mì tôm Miliket trong những năm trở lại đây là một câu chuyện "kết thúc có hậu"…
Hoài niệm với mì 2 con tôm
Trước năm 1975, nói đến mì tôm là người ta nhớ ngay lập tức đến gói mì có hình ảnh 2 con tôm của hãng mì Cosula, sau này được ghép thêm tên Miliket thành Colusa- Miliket. Những năm 1980, mì tôm là một món ăn rất xa xỉ, với giá 500 đồng - ngày ấy là một số tiền không hề nhỏ. Chỉ một gói mì tôm cũng rất trân quý với nhiều đứa trẻ. Cảm giác sung sướng khi được thưởng thức một tô mì nóng hổi, đổi vị bữa cơm hàng ngày là ký ức chung về một tuổi thơ vất vả của rất nhiều thế hệ người Việt.
Anh Nguyễn Hoàng Việt - giám đốc một công ty xuất nhập khẩu có tiếng tại TP. Hồ Chí Minh, bồi hồi kể: “Ngày còn nhỏ, hôm nào học được nhiều điểm 10, má hay hỏi con thích thưởng gì nhất? Đứa trẻ học lớp 5 là tôi chỉ dõng dạc hô to: "Con thích được ăn nguyên một tô mì tôm!". Cái bữa hôm được ăn no bụng nguyên một tô mì tôm là cái ngày hạnh phúc nhất của một đứa trẻ như tôi. Vì hồi đó, mì tôm thực sự là món ăn xa xỉ lắm. Bữa ăn nào, mà thấy má bẻ vụn mì ra, chế nước thiệt nhiều, thêm muối vào, là bữa đó cả nhà được chan nước mì tôm ăn với cơm thay món canh, thậm chí có khi chỉ ăn cơm với nước mì tôm. Vậy mà những bữa ăn canh mì tôm của má ngày đó nuôi tôi khôn lớn, trưởng thành như ngày hôm nay”.
Sống ở vùng quê nghèo Quảng Ngãi và đi học Đại học ở Quy Nhơn, những năm tháng sinh viên của chị Trần Hương Thảo - chuyên viên cấp cao của một tập đoàn truyền thông lớn, cũng đầy ký ức và “sự biết ơn” đối với những gói mì tôm huyền thoại.
Chị Thảo kể: “Ngày đó, những năm 1990, mỗi tháng cha mẹ gửi bưu điện cho 100 ngàn đồng để chi tiêu. Cứ nhận tiền là ra đi mua ngay 30 gói mì tôm để ở đuôi giường trong ký túc xá. Cả phòng 4 đứa con gái chung lại nấu cơm để ăn. Bữa cơm nào cũng lấy mì tôm làm nước canh. Rồi cũng từ mì tôm mà chế ra rất nhiều món như canh mì tôm nấu với trái mướp, canh mì tôm nấu với cá cơm khô mẹ đứa bạn gửi vào… Chúng tôi sống qua thời sinh viên nghèo bằng mì tôm, đến nỗi khi ra trường, 4 đứa nhìn nhau nói: tóc bọn mình xoăn như cọng mì tôm. Giờ đứa nào cũng thành đạt, gặp nhau vẫn cứ nhắc lại kỷ niệm về những gói mì - biểu tượng của những tháng ngày nghèo mà hạnh phúc, thời sinh viên.”
Tôi nhớ vào khoảng năm 1992, anh Tá Hồng - phóng viên Báo Người Tiêu Dùng, gặp nhóm thầy giáo chúng tôi để thực hiện một cuộc khảo sát. Chúng tôi mỗi người nhận được 1 tờ giấy giống như mẫu đơn, xin cho ý kiến về loại mì nào mình thích nhất. Hồi đó đã có thêm các thương hiệu Vifon, Vị Hương và thêm mấy loại của nước ngoài nữa. Tuần sau, chúng tôi hỏi anh kết quả khảo sát, mì nào được mọi người tin dùng nhất, anh cho biết mì 2 con tôm Miliket chiếm đến 80% lựa chọn.
Thương hiệu với hướng đi bền vững
Mì Miliket được ra mắt thị trường từ trước những năm 1975. Đây là sản phẩm của Công ty cổ phần Lương thực - thực phẩm Colusa – Miliket, tiền thân là Xí nghiệp Lương thực - thực phẩm Colusa và Xí nghiệp Lương thực thực phẩm Miliket. Năm 2004, Tổng công ty Lương thực miền Nam quyết định hợp nhất 2 xí nghiệp nêu trên. Đến năm 2006, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quyết định chuyển đổi thành công ty cổ phần.
Vào những năm 1990, có thể nói, đây là thời kỳ hoàng kim của mì Miliket, khi mà điều kiện kinh tế của người dân đã ổn định hơn. Hàng hóa cũng được lưu thông rộng khắp các tỉnh thành. Mì Miliket trở nên phổ biến, trở thành món ăn khoái khẩu của mỗi gia đình. Thời điểm này, giá thành của mì Miliket được cho là hợp lý, cộng với sự tiện lợi, hương vị thơm ngon… nên đã xuất hiện dày đặc trong các gia đình. Có giai đoạn, Miliket chiếm tới 90% thị phần mì ăn liền tại Việt Nam.
Tuy nhiên, dù đã đạt đến đỉnh cao về sự phổ biến, nhận được sự yêu thích từ người tiêu dùng, trở thành thương hiệu độc quyền, thống lĩnh thị trường… nhưng mì Miliket phải ngậm ngùi rớt hạng trước sự cạnh tranh khốc liệt từ các thương hiệu mới, các sản phẩm ngoại nhập và sự thay đổi xu huớng tiêu dùng của người dân từ sau những năm 2000.
Trong thời gian dài, thị phần của Miliket dần bị chiếm lĩnh. Hàng loạt các sản phẩm mới được tung ra thị trường, truyền thông rầm rộ. Nhiều người tiêu dùng lo ngại, Miliket sẽ bị thay thế, đào thải và chìm dần theo thời gian.
Thế nhưng, với lợi thế không phải “ông lớn” ngành mì nào cũng có, đó chính là sức mạnh của thói quen, hoài niệm, ký ức từ người tiêu dùng; sức mạnh từ sản phẩm từng trở thành một phần của nền văn hóa tiêu dùng người Việt; sự nhận diện thương hiệu cao; sự khéo léo, tận dụng lợi thế của hương vị truyền thống thân thuộc, bao bì đặc trưng… Mì Miliket vẫn tồn tại, phát triển, thậm chí quay trở lại một cách ngoạn mục, với định hướng phát triển riêng.
Sản phẩm của Miliket cũng có nhiều thay đổi, cải tiến để phục vụ tốt nhất cho nhu cầu người dân. Bên cạnh mì ăn liền truyền thống, Colusa – Miliket cũng phát triển các sản phẩm chế biến khác như miến, bún, phở, hủ tiếu, cháo ăn liền… và các mặt hàng gia vị như nước tương, tương ớt, bột canh, nước chấm thực vật… với mức giá phù hợp, phải chăng.
Đến thời điểm hiện tại, sản phẩm của Miliket đã phủ sóng nhiều hơn trước, góp mặt trên các kệ hàng của hầu hết các tạp hóa, cửa hàng tiện lợi, siêu thị lớn nhỏ. Cạnh đó, việc tập trung vào phân khúc nông thôn và người tiêu dùng thu nhập thấp; cung cấp sản phẩm cho các quán ăn, quán lẩu, Miliket đã và đang đến gần với người tiêu dùng hơn bao giờ hết.
Miliket vẫn là thương hiệu Việt đáng tự hào
Có thể thấy, dù không còn ở thời kỳ đỉnh cao, cũng không thể cạnh tranh với nhiều thương hiệu khác, nhưng thương hiệu mì Miliket vẫn nhận được sự tin tưởng, ủng hộ của một bộ phận lớn các khách hàng bởi sự uy tín, chất lượng, giá cả. Theo đánh giá của người tiêu dùng, Miliket vẫn là thương hiệu Việt uy tín, chất lượng, đáng tự hào.