Trong bối cảnh lãi suất ngân hàng liên tục giảm mạnh và giữ ở mức thấp, đầu tư vào đâu để gia tăng lợi nhuận, nhưng vẫn phải đảm bảo yếu tố hiệu quả, an toàn là băn khoăn của nhiều nhà đầu tư.

Lãi suất tiền gửi chạm mức đáy của giai đoạn Covid-19

Trong những ngày đầu tháng 12/2023, lãi suất tiền gửi tiết kiệm VND thông thường tại quầy của các ngân hàng tiếp tục giảm thêm 0,1 - 1,35%/năm so với 1 tháng trước đó. Lãi suất huy động cao nhất kỳ hạn 12 tháng chỉ còn ở mức 5,7%/năm, thấp nhất chỉ còn 4,8%/năm.

Cụ thể, tại các ngân hàng thương mại nhà nước như Vietcombank, BIDV, Vietinbank và Agribank chỉ còn huy động tiền gửi tiết kiệm với lãi suất từ 2,4%/năm đến 5,3%/năm đối với kỳ hạn từ 1 - 12 tháng. Ở các ngân hàng thương mại khác, lãi suất tiền đồng cũng giảm mạnh, đối với kỳ hạn 1 - 12 tháng, Techcombank đang huy động tiền gửi với lãi suất từ 3,4% - 5,2%/năm; MB huy động từ 3,2% - 5,1%/năm…

Lãi suất tiền gửi chạm mức đáy của giai đoạn Covid-19. Ảnh: T.L

Trong báo cáo mới đây, Công ty cổ phần Chứng khoán VnDirect cho biết, tính đến ngày 31/10/2023, tín dụng đã tăng 7,39% so với đầu năm, thấp hơn so mức tăng trưởng cùng kỳ năm trước là 11,62%. Trong khi đó, tăng trưởng tiền gửi M2 vẫn tiếp tục cải thiện dù cho lãi suất huy động giảm.

Nguyên nhân tín dụng tăng trưởng yếu hơn so với cùng kỳ là khả năng trả nợ của khách hàng suy yếu do lãi suất của các khoản vay trong giai đoạn cuối năm 2022 cao trong khi thu nhập giảm và thị trường bất động sản vẫn ảm đạm.

Với định hướng của Ngân hàng Nhà nước về việc giảm lãi suất cho vay hỗ trợ doanh nghiệp, VnDirect cho rằng từ nay đến cuối năm 2023, tăng trưởng tín dụng sẽ được cải thiện và đạt 10% so với đầu năm nhờ vào các ngành sản xuất phục hồi với việc đơn hàng sản xuất tăng trở lại, ngành xây dựng phục hồi nhờ thúc đẩy đầu tư công những tháng cuối năm và nhu cầu tiêu dùng trong nước tăng trở lại trong dịp lễ tết cuối năm.

"Tỷ suất thu nhập trên giá (E/P) của Vn-Index trung bình trong tháng 11 vào khoảng 7,4% trong khi bình quân lãi suất huy động 12 tháng của các ngân hàng thương mại trong tháng 11 tiếp tục giảm thêm 0,2 điểm % so với tháng trước xuống còn 5,14%/năm, khiến cho khoảng cách giữa E/P và lãi suất tiền gửi ngân hàng tiếp tục được nới rộng và tương đương thời điểm đáy trung hạn của thị trường vào đầu quý IV/22."

Tính đến ngày 24/11/2023, bình quân lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các Ngân hàng quốc doanh đã giảm về mức bình quân 5,13%/năm, giảm 0,1 điểm % so với cuối tháng 10. Trong khi đó, lãi suất huy động 12 tháng của các Ngân hàng tư nhân dao động từ 4,6% đến 5,7%/năm với mức bình quân khoảng 5,14%/năm, giảm gần 0,3 điểm % so với tháng trước.

Một số các NHTM có mức bình quân lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng giảm mạnh nhất so với tháng trước bao gồm: STB (-0,7 điểm %), ACB (-0,5 điểm %), SHB (-0,3 điểm %) và LPB (-0,3 điểm %). Như vậy, lãi suất tiền gửi đã thấp hơn cả giai đoạn Covid-19.

Các chuyên gia của VnDirect cho rằng, đây thời điểm thích hợp để đầu tư trung và dài hạn vào kênh chứng khoán do định giá thị trường khá hấp dẫn khi đặt trong bối cảnh mặt bằng lãi suất huy động thấp hiện nay và thu nhập toàn thị trường được dự báo có thể cải thiện kể từ quý IV/23.

Dòng tiền thông minh sẽ đi về đâu?

Trong bối cảnh lãi suất huy động của ngân hàng giảm sâu ở mức kỷ lục, các chuyên gia kỳ vọng dòng tiền tiết kiệm sẽ chuyển dịch sang các kênh đầu tư khác như: bất động sản, chứng khoán, vàng...

Chia sẻ về sức hấp dẫn của các kênh đầu tư, ông Phan Khánh Linh - Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn và Đầu tư TechProfit Việt Nam cho rằng, chứng khoán vẫn là kênh đầu tư hấp dẫn. Bởi thị trường bất động sản còn gặp những vấn đề liên quan đến pháp lý khiến doanh nghiệp bất động sản khó bán hàng, bên cạnh đó thanh khoản của thị trường mặc dù có cải thiện nhưng để sôi động trở lại cần thời gian khá lâu. Trong khi đó, lãi suất tiết kiệm lại đang ở mức thấp, còn vàng và ngoại tệ thì khó đoán định. "Do đó, tôi cho rằng chỉ cần có "gió đông", thị trường chứng khoán sẽ khởi sắc hơn" - ông Linh nói.

Kỳ vọng dòng tiền chảy vào chứng khoán. Ảnh: T.L

Ở một góc nhìn khác, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế cho biết, thực tế thì lãi suất dù có giảm mạnh nhưng người dân không có nhu cầu tiêu dùng mạnh tay, cũng như không tham gia đầu tư nhiều trước nên tất cả dòng tiền vẫn tập trung đổ dồn vào ngân hàng.

Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, hầu như tất cả các kênh đầu tư đều có độ rủi ro lớn và vẫn còn nhiều biến động khó lường. Trong 5 kênh đầu tư kênh tư hiện nay (chứng khoán, bất động sản, vàng, ngoại tệ và gửi tiết kiệm) thì chỉ có ngân hàng được coi là nơi cất trữ dòng tiền an toàn nhất. Bởi dù lãi suất có giảm sâu đi chăng nữa thì việc bỏ tiền vào ngân hàng vẫn an toàn, không rủi ro như các kênh đầu tư khác, mà vẫn có lợi nhuận.

"Để an toàn, người ta vẫn lựa chọn việc gửi tiền tiết kiệm ngân hàng. Trong khi đó, bất động sản khôi phục nhưng có lẽ vào nửa cuối của năm 2024. Thị trường bất động sản cũng cần có thời gian để phục hồi, khi các dòng vốn, thị trường chứng khoán khả quan hơn, chính sách tiền tệ của các nước ổn định hơn, tạo ra tiền đề của chính sách tiền tệ của Việt Nam" - ông Hiếu chia sẻ.

Theo các chuyên gia, nền kinh tế đang có những điều kiện nội tại tốt để hồi phục trong năm 2024 gồm mặt bằng lãi suất thấp, tỷ giá ổn định, xuất nhập khẩu bắt đầu tăng trưởng trở lại và đầu tư công vẫn được đẩy mạnh. Triển vọng phục hồi tăng trưởng của doanh nghiệp cũng dần rõ ràng hơn khi lãi suất đủ thấp sẽ bắt đầu kích thích các hoạt động kinh tế và làm tăng vòng quay của tiền.

Tấn Minh