Đã hơn hai tháng kể từ ngày đón Thủ tướng Chính phủ cùng lãnh đạo Trung ương, địa phương về bấm nút khởi công đồng loạt, đến nay công trường “siêu” dự án trọng điểm quốc gia cao tốc Bắc - Nam, đoạn Quảng Ngãi – Hoài Nhơn thuộc địa phận tỉnh Quảng Ngãi lại vắng lặng một cách bất thường.
Công trường dự án trọng điểm quốc gia vắng lặng bất thường.
Dự án thành phần đoạn Quảng Ngãi – Hoài Nhơn, thuộc Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông, giai đoạn 2021 -2025 có tổng chiều dài tuyến 88km, trong đó đoạn qua tỉnh Quảng Ngãi dài 60,3km và đoạn qua tỉnh Bình Định dài 27,7km.
Dự án có tổng mức đầu tư gần 20.470 tỷ đồng, do Ban Quản lý dự án 2 thuộc Bộ Giao thông vận tải làm chủ đầu tư. Dự án có tổng cộng 3 gói thầu xây lắp (XL1, XL2 và XL3), với tổng giá trị gần 14.500 tỷ đồng. Khởi công vào ngày 1/1/2023 vừa qua.
Trong đó, gói thầu XL1 (km0 – Km30), có giá trị 3.682 tỷ đồng; gói thầu XL2 (Km30 –Km57+200), có giá trị 4.129,61 tỷ đồng và gói thầu XL3 (Km57+200 – Km88), có giá trị lớn nhất với 6.686,42 tỷ đồng. Các gói thầu phần lớn do liên danh Công ty Cổ phần Tập đoàn Đèo Cả - Công ty Cổ phần đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả - Công ty Cổ phần Xây dựng Đèo Cả chịu trách nhiệm thi công.
Vị trí khởi công dự án sau hơn 2 tháng vẫn không thay đổi nhiều.
Sáng 7/3, hơn hai tháng kể từ ngày gói thầu đầu tiên của dự án được khởi công, phóng viên Báo điện tử Xây dựng đã đi dọc tuyến cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn, đoạn thuộc địa phận tỉnh Quảng Ngãi.
Tại điểm từng diễn ra Lễ khởi công đồng loạt 12 dự án thành phần cao tốc Bắc – Nam thuộc gói thầu XL1 (thôn Phước An, xã Đức Hòa, huyện Mộ Đức) không có sự thay đổi nhiều về khối lượng so với thời điểm động thổ. Trong khi đó, đoạn tuyến này giao cắt cả hai hướng với tuyến đường ĐT.624C (Đạm Thủy - Suối Bùn) tại Km6+635/ĐT.624C nên rất thuận lợi trong việc tập kết thiết bị, phương tiện, tổ chức thi công và chuyên chở nguyên vật liệu. Thế nhưng, hiện tại chỉ có một vài chiếc xe đào, khoan cọc nhồi, cẩu trục, xe lu cùng một vài container được tập kết, quá trình thi công diễn ra “nhỏ giọt”.
Một số người dân thôn Phước An cho biết, trước khởi công mấy ngày, rất nhiều xe tải màu trắng, xe đào, xe ủi cũ mới các loại được đưa tới công trường. Phần nhiều trong số chúng được lột logo cũ trên cabin và dán logo mới. “Thế rồi, vừa khởi công xong, đại biểu vừa rời đi thì từng đoàn xe cũng lũ lượt nối đuôi nhau rời khỏi công trường. Xe tải thì tài xế lái đi, còn xe ủi, xe đào thì họ cho lên xe đầu kéo để chuyển đi… gần đây mới thấy một ít xe cẩu, xe đào được đem tới”. Một người dân thôn An Phước nói với phóng viên Báo điện tử Xây dựng.
Mố cầu M1 – Cầu Sông Vệ - Cầu lớn nhất truyên tuyến lác đác xe máy, thiết bị và nhân lực.
Còn tại mố M1 phía Bắc cầu Sông Vệ - Cây cầu lớn nhất trên tuyến cũng chỉ lác đác người và phương tiện thi công. Cả hai đường công vụ, một nối với đường dân sinh, một chạy dưới lòng sông đã được hình thành. Một máy xúc tiến hành xúc cát dưới lòng sông Vệ đưa lên để san gạt bãi đúc dầm, tạo dựng lán chỉ huy. Người dân ở đây cho biết, công trường chỉ mới có người những ngày gần đây, trước đó hiếm khi thấy cảnh thi công tất bật.
Cửa phía Bắc hầm số 2 thuộc Km57 của dự án, nằm trên địa phận thôn Thanh Sơn, xã Phổ Cường (thị xã Đức Phổ) ở thời điểm hiện tại cũng không có nhiều xe máy, thiết bị và nhân công trên công trường. Cửa hầm được phát lộ, một số phương tiện đang tập trung san gạt để chuẩn bị lắp dựng trạm trộn phục vụ dự án. Cách cửa hầm khoảng 300m về phía Bắc, “tổng hành dinh” điều hành cả 3 gói thầu của liên danh nhà thầu đã được xây dựng xong, nhưng rất vắng vẻ. Trong khi đó nhà ở cho công nhân đang được lắp dựng chưa hoàn thành.
Ngoài ra, các đoạn tuyến có phần lớn mặt bằng là đất nông nghiệp, liền thửa, liền đoạn chạy qua các huyện: Tư Nghĩa, Nghĩa Hành, Mộ Đức và thị xã Đức Phổ vẫn “trống trơn”, chưa được nhà thầu tập kết thiết bị, tổ chức thi công.
Cửa phía Bắc hầm số 2 của dự án chưa được mở.
Ông Lê Thắng - Giám đốc Ban Quản lý dự án 2 cho biết, đến nay đơn vị đã nhận bàn giao mặt bằng tuyến chính 50,89km/60,3km (đạt 84,4%). Trong đó chiều dài đoạn tuyến liên tục đã bàn giao thực địa gần 43km, gần 39km đủ điều kiện thi công, còn lại hơn 4km vướng mắc.
Cụ thể, tại gói thầu XL1 đã bàn giao mặt bằng 25,05km/30km (đạt 84%). Trong đó chiều dài đoạn tuyến liên tục đã bàn giao thực địa hơn 18km, hơn 14,5km có thể tiếp cận để thi công, còn lại hơn 3,6km vướng mắc.
Gói thầu XL2 đã bàn giao 22,74km/27,2km (đạt 83%). Trong đó chiều dài đoạn tuyến liên tục đã bàn giao thực địa hơn 21,6km, hơn 21km có thể tiếp cận để thi công, chỉ có 0,45km còn vướng. Riêng gói thầu XL3 - khu vực hầm số 3 của dự án, đã bàn giao toàn bộ 3,1km đoạn qua tỉnh Quảng Ngãi, nhà thầu đủ điều kiện để tiếp cận thi công.
Trạm trộn vật liệu của dự án thuộc địa bàn thị xã Đức Phổ mới chỉ được tiến hành bước san gạt mặt bằng.
Theo Ban Quản lý dự án 2, hiện nay các gói thầu của dự án đang gặp vướng mắc khi mặt bằng bàn giao “xôi đỗ” tại một số vị trí, đường tiếp cận vị trí thi công không thuận lợi. Trong khi đó, đến nay gói thầu XL1 mới chỉ phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công cho 2km đường; đang trình phê duyệt 8 phân đoạn với tổng chiều dài 18,5km, 7 cầu và 2 Cống hộp đổ tại chỗ. Đối với hai gói thầu XL2 và XL3 thì liên danh nhà thầu đang triển khai công tác khảo sát, đo đạc để thiết lập thiết kế bản vẽ thi công.
Do vậy, dù đã khởi công được hơn 2 tháng, nhưng đến nay gói thầu đầu tiên của dự án là XL1 lũy kế sản lượng chỉ đạt hơn 5/3.682 tỷ đồng, tương đương hơn 0,1% giá trị hợp đồng.
“Các nhà thầu đang tích cực huy động thiết bị, nhân lực để thi công dự án. Tuy nhiên, hiện nay đường công vụ ngoại tuyến để tiếp cận vị trí thi công đang gặp khó, rất mong chính quyền địa phương các cấp quan tâm tháo gỡ, hỗ trợ nhà thầu đưa các mũi thi công vào hiện trường”, ông Thắng cho biết.
Hiện tại, các phần việc thuộc gói thầu XL1 chủ yếu là lập Văn phòng Ban điều hành trên công trường, dọn dẹp mặt bằng, đào bóc hữu cơ, đắp đường công vụ và tập kết thiết bị để tiến hành thi công cọc khoan nhồi. Còn lại, hai gói thầu XL2 và XL3 (hợp đồng thi công đã ký ngày 19/2/2023), nhà thầu đang tiến hành huy động máy móc, thiết bị, nhân sự; thành lập văn phòng điều hành, huy động phòng thí nghiệm trung tâm để phục vụ công tác thí nghiệm nguồn vật liệu đầu vào. Đồng thời mở đường công vụ tiếp cận và triển khai thi công đối với các vị trí cửa phía Bắc hầm số 2.
Máy khoan thủy lực chuyên dụng phục vụ dự án đang được đưa đến chân công trường.
Ông Nguyễn Quang Huy – Phó tổng Giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả cho biết, dự án cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn là dự án cấp đặc biệt, có chiều dài và giá trị lớn nhất trong 12 dự án thành phần cao tốc Bắc – Nam, giai đoạn 2021 – 2025. Do đó, Tập đoàn Đèo Cả ý thức được tầm quan trọng và tính chất đặc biệt của dự án nên xác định triển khai với tinh thần trách nhiệm cao nhất, thi công ngay sau khi khởi công và được bàn giao mặt bằng.
“Đèo Cả đang tham gia cả 3 gói thầu của dự án, hiện đơn vị đã huy động hơn 400 nhân sự và gần 100 đầu máy thiết bị để triển khai 14/20 mũi thi công trên toàn tuyến. Đối với một số vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ, nhà thầu xác định làm đến đâu tháo gỡ đến đó. Tinh thần là đảm bảo tiến độ dự án, đúng như cam kết với Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải và địa phương”, ông Huy thông tin.
Đại diện nhà thầu Đèo Cả còn cho biết thêm, các mốc tiến độ hoàn thành cụ thể của dự án đã được đơn vị đặt ra. Trong đó, tháng 3/2023 sẽ tổ chức triển khai đồng loạt các mũi thi công trên tất cả các gói thầu. Đến tháng 4/2025 sẽ cơ bản hoàn thành các công trình cầu, đường thuộc địa phận tỉnh Quảng Ngãi, vượt tiến độ khoảng 6 tháng so với hợp đồng. Đến tháng 9/2025 sẽ hoàn thành hầm số 1, 2 và đến tháng 12/2025 sẽ thông xe kỹ thuật hầm số 3 nối Quảng Ngãi – Bình Định. Đến tháng 9/2026 sẽ hoàn thành và đưa vào khai thác toàn bộ dự án.
Tuy nhiên, qua quan sát cũng như tổng hợp các báo cáo, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng tỏ ra không hài lòng trước việc nhà thầu tổ chức thi công trên công trường dự án. Ông Thắng cho hay, trong chương trình Đoàn công tác của Bộ Giao thông vận tải làm việc với tỉnh Quảng Ngãi liên quan đến tình hình thực hiện công tác giải phóng mặt bằng và nguồn cung vật liệu cho dự án cao tốc Bắc – Nam, đoạn qua tỉnh Quảng Ngãi có chương trình Bộ trưởng đi kiểm tra hiện trường. Tuy nhiên, qua báo cáo của các cơ quan thuộc Bộ thì công trường dự án “chẳng có gì” nên kế hoạch buộc phải thay đổi.
Các đoạn tuyến đã giải phóng mặt bằng xong nhưng nhà thầu không triển khai đủ các mũi thi công.
“Tôi thấy nhà thầu có vẻ đuối đấy, Đèo Cả có làm công trình nào đâu mà tôi chẳng thấy máy móc, thiết bị gì cả ?” Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đặt câu hỏi.
Nói về tổng thể công tác bàn giao và tiếp nhận mặt bằng thi công, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng đánh giá, về cơ bản dự án Quảng Ngãi - Hoài Nhơn đã đủ điều kiện triển khai thi công trên công trường, chỉ có một vài vị trí liên quan đến đường găng gặp vướng mắc. Ông Thắng yêu cầu Ban Quản lý dự án 2 và nhà thầu cần tích cực hơn trong công tác nhận bàn giao mặt bằng, chủ động phối hợp với địa phương tháo gỡ các điểm nghẽn và tổ chức triển khai thi công dự án quyết liệt hơn.
“Mặt bằng có rồi, nguyên vật liệu không thiếu lại được kiểm soát giá tốt thì chúng ta phải tập trung vào thi công, vướng cái nào gỡ cái đó. Đối với những địa bàn như thế này thì đáng lý ra chúng ta phải đẩy nhanh tiến độ để kịp thời giải ngân, chứ cứ như hiện tại thì hết mùa khô, sang mùa mưa là dự án sẽ gặp khó ngay. Nếu để dự án chậm tiến độ thì trách nhiệm lớn nhất thuộc về Ban Quản lý dự án 2”. Tư lệnh ngành Giao thông chỉ đạo.
Về phía địa phương có dự án đi qua, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh thẳng thắn, nếu Quảng Ngãi chậm bàn giao mặt bằng thì địa phương chịu trách nhiệm, còn việc chậm huy động máy móc, tổ chức thi công trên công trường thì trách nhiệm thuộc về nhà thầu, chậm giải quyết các vướng mắc thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư là trách nhiệm thuộc về Ban Quản lý dự án 2. “Quảng Ngãi muốn minh bạch vấn đề này ngay từ đầu, chúng ta phải xác định rõ trách nhiệm của các bên đối với dự án, tránh việc đổ lỗi lẫn nhau. Mục tiêu tiên quyết là hoàn thành dự án đúng kế hoạch để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội cho cả đất nước”, ông Minh nói.
Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng yêu cầu chủ đầu tư, nhà thầu thi công tập trung đẩy nhanh tiến độ dự án.
Cùng với đó, người đứng đầu chính quyền tỉnh Quảng Ngãi mong muốn liên danh nhà thầu tập trung hơn nữa vào công tác triển khai thi công dự án, bởi vì với mặt bằng tỉnh Quảng Ngãi đã bàn giao, nhà thầu hoàn toàn có thể tổ chức thi công đồng loạt trên công trường.