Sáng 24/3, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá, đánh giá công tác điều hành quý 1/2023.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, trong quý 1/2023, thị trường hàng hóa tương đối ổn định. Nhu cầu tiêu dùng đối với các mặt hàng lương thực, thực phẩm, hàng may mặc, đồ dùng, dụng cụ, trang thiết bị gia đình giảm nhiều trong tháng 2 và tháng 3, do người dân chủ yếu tập trung mua sắm các mặt hàng này trong giai đoạn trước Tết.
Bên cạnh đó, thời tiết ổn định, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, nguồn cung rau, quả dồi dào, giá cả không có biến động lớn. Do tác động của giá thế giới, giá một số mặt hàng nhóm nhiên liệu năng lượng như xăng dầu, khí hóa lỏng có diễn biến tăng, giảm đan xen, giá vật liệu xây dựng có biến động tăng trong quý 1/2023.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) so với tháng trước liền kề của tháng 1/2023 tăng 0,52%, tháng 2/2022 tăng 0,45%; tháng 3/2023 ước giảm 0,1% - 0,2% so với tháng trước đó nhưng vẫn tăng 3,4% - 3,5% so với cùng kỳ năm 2022. Bình quân quý 1/2023, CPI ước tăng khoảng 4,2% - 4,3% so với cùng kỳ năm 2022.
Một số nguyên nhân làm tăng CPI trong 3 tháng đầu năm 2023, đó là nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng khoảng 7,2% do giá xi măng, sắt, thép, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào và giá nhà thuê tăng. Điều này tác động làm CPI quý 1/2023 tăng khoảng 1,4%. Giá các mặt hàng thực phẩm tăng khoảng 4,5% chủ yếu do nhu cầu tiêu dùng trong dịp Tết Nguyên đán tăng, tác động làm CPI tăng khoảng 1%,...
Tuy nhiên, cũng có một số nguyên nhân làm giảm CPI trong 3 tháng đầu năm 2023, như giá xăng dầu trong nước giảm khoảng 11% theo giá thế giới, tác động làm CPI quý 1/2023 giảm khoảng 0,4%. Giá gas trong nước giảm khoảng 1,8% theo giá thế giới, tác động làm CPI giảm khoảng 0,03%. Chỉ số giá nhóm bưu chính, viễn thông giảm khoảng 0,3% do giá điện thoại thế hệ cũ giảm, tác động làm CPI giảm khoảng 0,01%.
CPI mỗi tháng còn dư địa tăng 0,52%
Từ nay đến cuối năm, theo Bộ Tài chính, còn nhiều yếu tố đan xem làm tăng/giảm áp lực lên mặt bằng giá. Theo đó, giá một số mặt hàng do Nhà nước quản lý, như giá dịch vụ giáo dục khi kết thúc thời gian được miễn, giảm học phí dự kiến sẽ tăng trong năm học mới 2023-2024 theo lộ trình.
Tổng cục Thống kê ước tính nhóm dịch vụ giáo dục sẽ làm CPI năm 2023 tăng khoảng 0,82% - 1,09%. Giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh thuộc nhóm dịch vụ sự nghiệp công thực hiện lộ trình thị trường, năm 2023 Tổng cục Thống kê ước điều chỉnh giá dịch vụ y tế tác động làm CPI chung tăng khoảng 0,16% - 0,25%.
Bên cạnh đó, giá điện, giá sách giáo khoa, giá dịch vụ vận chuyển hàng không... dự kiến có thể điều chỉnh theo lộ trình, gây áp lực lên mặt bằng giá những tháng còn lại của năm.
Tuy nhiên, cũng còn một số yếu tố giảm áp lực lên mặt bằng giá, như nguồn cung các mặt hàng tiêu dùng, lương thực, thực phẩm trên thị trường hiện vẫn dồi dào. Triển vọng kinh tế thế giới chậm lại và lạm phát toàn cầu có thể hạ nhiệt 1 trong năm 2023 có thể giúp Việt Nam giảm bớt áp lực từ kênh nhập khẩu lạm phát.
3 kịch bản lạm phát quý 2/2023 và các tháng còn lại của năm 2023 được Bộ Tài chính dự báo. Với 3 kịch bản đó, Bộ Tài chính dự báo CPI bình quân năm 2023 tăng trong khoảng 3,9% - 4,8%.
Theo ước tính của Bộ Tài chính, nếu giả định CPI các tháng còn lại tăng đều một tỷ lệ như nhau so với tháng trước thì trong 9 tháng còn lại, CPI mỗi tháng còn dư địa tăng 0,52% để đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát bình quân năm 2023 khoảng 4,5%.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu bình ổn giá các mặt hàng thiết yếu, đáp ứng nhu cầu người dân.
Kịp thời điều hành phải khách quan, sát thực tế
Dựa trên ý kiến của các bộ, ngành, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái yêu cầu các cơ quan chức năng theo dõi sát diễn biến kinh tế và lạm phát thế giới tác động đến Việt Nam. Kịp thời cảnh báo các nguy cơ ảnh hưởng đến giá cả, lạm phát của Việt Nam để có các biện pháp ứng phó phù hợp nhằm đảm bảo nguồn cung, bình ổn giá trong nước.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh tình hình thế giới có nhiều diễn biến phức tạp khó lường, ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa, thị trường trong nước đang trong quá trình hồi phục sản xuất do ảnh hưởng dịch Covid-19, đề nghị các bộ, ngành cần chủ động nắm bắt tình hình, chỉ đạo hoạt động sản xuất kinh doanh trong nước, đảm bảo nguồn cung các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, thực phẩm…
Các địa phương theo chức năng nhiệm vụ phối hợp với các bộ, ngành tiếp tục quản lý tốt giá cả các mặt hàng thiết yếu.
Bộ Tài chính chủ trì, tổng hợp các ý kiến, phản ánh kịp thời, tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để có giải pháp xử lý hiệu quả trong thời gian tới.
"Kịch bản đưa ra phải khách quan, dựa trên tình hình thực tế, nhất là bám sát chính sách tài khoá, tiền tệ. Đặc biệt, nhiều mặt hàng thiết yếu cần phải bình ổn giá, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân, nhất là người dân ở vùng sâu, vùng xa", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.