Không lâu sau khi phát hành lô trái phiếu trị giá cao gấp 3,6 lần vốn chủ sở hữu, CTCP Xuất nhập khẩu Vật tư Nông nghiệp III (Cajimex) đưa một phần dự án Khu Đô Thị Năm Sao làm tài sản đảm bảo cho khoản vay nghìn tỷ.
Phát hành lô trái phiếu cao gấp 3,6 lần vốn
Trái phiếu đáo hạn đang là một trong những vấn đề “sốt nóng” nhất hiện nay trên thị trường tài chính khi mà xuất hiện ngày càng nhiều các ông lớn hoặc không thanh toán được lãi hoặc không thanh toán được tiền gốc đến hạn. Chính vì vậy, khả năng thanh toán của các đơn vị phát hành trái phiếu đang được “để ý” nhiều hơn.
Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Vật tư Nông nghiệp III (Cajimex) sắp có lô trái phiếu đến hạn thanh toán. Cụ thể, ngày 25/12/2020, Cajimex phát hành lô trái phiếu trị giá 2.230 tỷ đồng. Kỳ hạn trả lãi là 3 tháng với lãi suất 11,25%/năm. Lô trái phiếu này đáo hạn trong năm 2026 nên áp lực thanh toán tiền gốc chưa đến nhưng trước mắt, công ty phải thanh toán lãi.
Cajimex dùng toàn bộ tiền hoàn vốn, lợi nhuận sau thuế được chia và các lợi ích khác liên quan đến phần còn lại của Dự Án Khu Đô Thị Năm Sao làm tài sản đảm bảo cho gói vay ngàn tỷ tại ngân hàng.
Chưa rõ Cajimex có ghi tên mình vào danh sách các đơn vị khất nợ trái phiếu tiếp theo hay không chỉ biết rằng ở thời điểm phát hành, giá trị trái phiếu của Cajimex cao vượt trội so với vốn. Tại ngày 31/12/2020, không lâu sau khi Cajimex phát hành thành công lô trái phiếu khủng, vốn chủ sở hữu của công ty chỉ đạt 628 tỷ đồng. Điều đó có nghĩa giá trị trái phiếu phát hành của Cajimex cao gấp 3,6 lần vốn chủ sở hữu.
Tuy nhiên, trên thực tế, mức chênh lệch này có thể cao hơn rất nhiều vì Cajimex có động tác mạnh tay tăng vốn ngay trước thềm phát hành trái phiếu. Cụ thể, tại ngày 4/12/2020, vốn điều lệ Cajimex tăng mạnh từ 219 tỷ đồng lên 569 tỷ đồng. Nếu không thực hiện động tác tăng vốn sốc, thì giá trị trái phiếu phát hành của Cajimex gấp… 10,2 lần vốn chủ sở hữu.
Vay ngàn tỷ nhờ Khu đô thị Năm Sao
Khu đô thị Năm Sao có chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Tập đoàn Quốc tế Năm Sao (Five Star Group). Có điểm “gợn” trong đợt phát hành lô trái phiếu 2.230 tỷ đồng của Cajimex chính là dù phát hành thành công trong ngày 25/12/2020 nhưng tại ngày 31/12/2020, nợ phải trả của công ty “chỉ” là 1.357 tỷ đồng.
Phải tới ngày 31/12/2021, chỉ tiêu này mới đạt 2.760 tỷ đồng. Và nợ phải trả đạt 2.760 tỷ đồng nhờ Cajimex ký hợp đồng tín dụng ngay sau khi phát hành lô trái phiếu 2.230 tỷ đồng. Cụ thể, ngày 16/1/2021, Cajimex ký hợp đồng với Ngân hàng TMCP Sài Gòn Hà Nội – Chi nhánh Tây Hồ. Giá trị khoản vay hoặc nghĩa vụ được xác định là 2.230 tỷ đồng, đúng bằng giá trị trái phiếu Cajimex phát hành trước đó không lâu.
Tài sản đảm bảo là Toàn bộ nguồn thu của Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Vật tư Nông nghiệp III từ Hợp Đồng BCC Giai Đoạn 1, bao gồm: toàn bộ tiền hoàn vốn, lợi nhuận sau thuế được chia và các lợi ích khác liên quan đến phần còn lại của Dự Án Khu Đô Thị Năm Sao - Giai Đoạn 1 (với tỷ lệ của Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Vật tư Nông nghiệp III là 42%). Chưa đến lúc phải phát hành trái phiếu, Cajimex mới là “chúa Chổm”.
Nhiều năm gần đây, công ty này luôn trong tình trạng nợ cao vượt trội so với vốn.Cụ thể, từ năm 2017 đến 2021, cặp chỉ tiêu Vốn chủ sở hữu – Nợ phải trả tại Cajimex lần lượt là 238 tỷ đồng – 918 tỷ đồng (năm 2017); 251 tỷ đồng – 1.437 tỷ đồng (năm 2018); 266 tỷ đồng – 1.250 tỷ đồng (năm 2019); 628 tỷ đồng – 1.357 tỷ đồng (năm 2020) và 658 tỷ đồng – 2.760 tỷ đồng.
Như vậy, tỷ lệ nợ/vốn tại Cajimex là 3,9 lần (năm 2017), 5,7 lần (năm 2018), 4,7 lần (năm 2019), 2,2 lần (năm 2020) và 4,2 lần (năm 2021).Áp lực nợ lớn nên dù đạt doanh thu cao nhưng Cajimex vẫn có lợi nhuận khiếm tốn. Lợi nhuận sau thuế công ty từ các năm 2017 đến 2021 chỉ là 3 tỷ đồng, 13,4 tỷ đồng, 12,6 tỷ đồng, 15,1 tỷ đồng và 35,9 tỷ đồng.
Mối quan hệ với Five Star Group
Công ty Cajimex thành lập ngày 16/1/2004 tại 24 A đường Tôn Thất Thuyết, Phường 18, Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh với ngành nghề chính là “Bán buôn chuyên doanh khác chưa được phân vào đâu”. Công ty đã trải qua nhiều lần “thay tướng”.
Ngày 24/4/2018, ông Lưu Xuân Đỗ thay ông Cao Trần Tuấn để trở thành Tổng giám đốc kiêm người đại diện pháp luật công ty. Tới ngày 1/6/2022, “ghế nóng” này được chuyển cho ông Phạm Quốc Chiến. Cajimex chưa từng tiết lộ cơ cấu cổ đông chỉ biết có thời điểm Công ty cổ phần Dịch vụ Nông nghiệp Bình Thuận, đơn vị thành viên của Tâp đoàn Năm Sao (Five Star Group) sở hữu 31,02% vốn công ty. Five Star Group gắn liền với tên tuổi của doanh nhân Trần Văn Mười.