Chỉ trong vòng 3 năm, giá thức ăn cho tôm đã có 13 lần điều chỉnh giá. Tại lần điều chỉnh mới đây nhất (vào tháng 3/2023), thức ăn cho tôm tăng thêm từ 1.200 - 2.000 đồng/kg (tùy loại). Việc giá thức ăn cho tôm tăng liên tiếp, đồng loạt đã gây khó khăn cho người nuôi tôm.
Từ đầu năm 2023 đến nay, giá thức ăn cho tôm đã 2 lần điều chỉnh tăng. Ảnh: CSCC
Chỉ tính riêng từ đầu năm 2023 đến nay, giá thức ăn cho tôm đã có 2 đợt tăng giá, ở mức từ 1.000 - 2.000 đồng/kg. Cụ thể, Công ty TNHH Nutreco International (Việt Nam) điều chỉnh tăng giá bán sản phẩm thức ăn cho tôm thêm 1.500 đồng/kg; Công ty TNHH Thức ăn Thủy sản GROWMAX áp dụng giá bán mới với các thức ăn tôm tăng 1.500 đồng/kg và tăng 800 đồng/kg đối với sản phẩm Specific; Công ty TNHH Uni-President Việt Nam cũng điều chỉnh mức tăng 1.200 đồng/kg đối với các sản phẩm thức ăn cho tôm; Grobest điều chỉnh tăng 1.000 đồng/kg thức ăn; Công ty TNHH Khoa kỹ sinh vật Thăng Long điều chỉnh mức giá bán sản phẩm thức ăn tôm từ lên 1.200 đồng/kg so với trước đó.
Lý giải nguyên nhân tăng giá, các doanh nghiệp cho rằng, do nguyên liệu đầu vào để phục vụ sản xuất thức ăn cho tôm tăng cao, có thể kể đến như: Bã nành, lecithin (phụ gia), dầu cá nước ngọt, bột thịt gà, sắn lát, cám gạo nguyên dầu…; chi phí logistics tăng đã tác động đến giá thức ăn thủy sản tăng theo. Giá thức ăn cho tôm đồng loạt tăng và tăng liên tiếp khiến người nuôi tôm đối mặt với rất nhiều khó khăn.
Giá thức ăn chiếm đến 50-60% giá thành tôm thương phẩm. Ảnh: Thanh Phúc
Gia đình ông Trần Anh Tráng ở thôn Hồng Phong, xã An Hòa, huyện Quỳnh Lưu có 6 ao nuôi tôm với diện tích trên 1 ha. Thế nhưng, đầu vụ nuôi đến nay, thời tiết thất thường cùng với giá thức ăn cho tôm liên tục tăng nên gia đình ông Tráng mới chỉ thả giống 3/6 ao, số diện tích còn lại đang chấp nhận để trống.
Không chỉ gia đình ông Tráng mà hầu hết các hộ nuôi tôm ở xã An Hòa đều đang cải tạo ao, phơi, diệt tạp chờ thời tiết ổn định sẽ thả nuôi. Tuy nhiên, điều khiến người dân lo lắng hiện nay là giá giống, thức ăn cho tôm đang trên đà tăng mạnh sẽ đẩy chi phí sản xuất tăng thêm, ảnh hưởng không nhỏ đến lợi nhuận của các hộ nuôi.
Các chế phẩm sinh học phục vụ nuôi tôm cũng "nhích" giá khiến người nuôi tôm gặp khó. Ảnh: Thanh Phúc
“Với giá thức ăn đang mức tăng như hiện nay thì sẽ kéo theo chi phí sản xuất vụ tôm này tăng thêm ít nhất 10-15%. Trong khi đó, giá tôm thành phẩm chưa biết sẽ thế nào nên chúng tôi rất đắn đo trong việc thả giống”, ông Trần Anh Tráng cho biết.
Theo phân tích của ông Tráng, chỉ tính riêng từ đầu năm 2023 đến nay, giá thức ăn nuôi tôm đã có 2 đợt tăng giá, mức tăng cao nhất là 2.000 đồng/kg, nghĩa là tăng thêm 40.000 - 50.000 đồng/bao 25 kg. Hiện nay, giá thức ăn bình quân đang ở mức 45.000 đồng/kg, loại rẻ nhất cũng có giá 33.000 đồng/kg. Mỗi vụ nuôi kéo dài từ 100 - 110 ngày, tôm mới đạt trọng lượng, kích cỡ để xuất bán.
Người nuôi tôm đang đứng trước một vụ nuôi nhiều khó khăn. Ảnh: Thanh Phúc
Trong điều kiện bình thường, dịch bệnh được kiểm soát tốt, tôm giống tốt thì để có 1kg tôm thương phẩm sẽ tốn từ 1,2-1,5 kg thức ăn, tính ra, chi phí thức ăn chiếm 60.000 - 65.000 đồng/kg. Còn đối với trường hợp tôm bị bệnh, chậm lớn, tiêu tốn lượng thức ăn lớn hơn (khoảng 2kg thức ăn/ 1kg tôm thương phẩm) giá thành thức ăn bình quân sẽ lên đến 85.000 - 90.000 đồng/1kg tôm thương phẩm. Do đó, nếu tôm phát triển tốt, không bị dịch bệnh, giá bán tăng thì người nuôi mới hy vọng có lãi trong bối cảnh giá thức ăn cho tôm liên tiếp tăng.
Bà Nguyễn Thị Hằng - một hộ nuôi tôm ở xã Quỳnh Lộc (thị xã Hoàng Mai) cho biết: “Gia đình có 4,5 ha/12 ao nuôi, nhưng đến nay mới chỉ thả 2/12 ao. Nguyên nhân chính là năm nay, nhuận 2 tháng Hai nên thời tiết mưa nắng thất thường, phải chờ ổn định rồi mới thả tiếp. Phần nữa, giá thức ăn đang tăng cao nên cũng phải tính toán lại mật độ, giãn lứa thả để tránh thua lỗ”.
Nuôi tôm công nghệ cao sẽ hạn chế được nhiều rủi ro, đảm bảo nuôi có lãi song chi phí đầu tư quá cao. Ảnh: Thanh Phúc
Theo các chuyên gia, để hạn chế rủi ro trong nuôi tôm hiện nay cần đầu tư công nghệ cao để kiểm soát tốt dịch bệnh, tránh ô nhiễm môi trường và nuôi nhiều giai đoạn để tiết kiệm chi phí. “Với giá giống, thức ăn tăng cao như hiện nay, dù người nuôi truyền thống gặp thua lỗ hay không có lãi thì những mô hình nuôi tôm công nghệ cao vẫn có lợi nhuận tốt.
Tuy nhiên, số vốn đầu tư nuôi tôm công nghệ cao quá lớn, lên đến tiền tỷ/ha nên người dân chưa có kinh phí để chuyển đổi”, ông Trần Anh Tráng, một người có thâm niên gần 25 năm nuôi tôm cho biết.
Hiện nay, người dân vẫn đang chủ yếu nuôi tôm trong ao đất, ao đất lót bạt nên vẫn đối mặt với nhiều rủi ro. Ảnh: Thanh Phúc
Do đó, trong tình hình hiện nay, để hạn chế thua lỗ, đảm bảo có lãi khi đầu tư nuôi tôm, các hộ nuôi cần chủ động áp dụng các biện pháp kiểm soát dịch bệnh, đặc biệt là lựa chọn con giống đảm bảo chất lượng; chuẩn bị kỹ lưỡng ao nuôi, xử lý triệt để mầm bệnh trong môi trường trước khi xuống giống.
Bên cạnh đó, người dân cần phát triển các mô hình làm ăn hợp tác, liên kết các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, phân tán thành tổ hợp tác, hợp tác xã, chi hội nghề nghiệp để tạo ra vùng sản xuất nguyên liệu lớn, tập trung, làm đầu mối liên kết với doanh nghiệp cung ứng vật tư đầu vào tận gốc và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị, giảm bớt các khâu trung gian, đảm bảo nuôi tôm có lãi.