Sau khi Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) và UBND tỉnh Bắc Giang phối hợp khai trương thành công mô hình Ga liên vận đường sắt quốc tế Kép, một số địa phương có hoạt động kinh tế FDI phát triển, là thủ phủ công nghiệp của một số vùng kinh tế trọng điểm đã “đánh tiếng” muốn cùng VNR nhân rộng mô hình này.
Không có đường biên vẫn có “cửa khẩu”
Sau 1 năm chuẩn bị, ngày 18/2/2023, đoàn tàu liên vận quốc tế đầu tiên đã khởi hành suôn sẻ tại Ga liên vận đường sắt quốc tế Kép (huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang), đánh dấu thành công bước đầu của VNR trong xây dựng mô hình liên vận quốc tế trong nội địa. Còn tỉnh Bắc Giang, kể từ thời điểm đó được coi là địa phương có “cửa khẩu”, dù tỉnh không nằm sát biên giới.
Qua sự kiện này, địa phương và doanh nghiệp đều hài lòng vì hàng hóa là sản phẩm của khối doanh nghiệp FDI, là nông sản đặc sản tỉnh Bắc Giang và cả hàng hóa của một số tỉnh, thành lân cận… có thể làm thủ tục thông quan xuất khẩu ngay tại Bắc Giang mà không phải di chuyển lên biên giới Lạng Sơn hay tới các cảng nước sâu ở Hải Phòng, Quảng Ninh để ra thế giới.
“Hiện thực hóa được Ga liên vận đường sắt quốc tế Kép giúp ngành Đường sắt giảm tải được ở Ga Yên Viên (Hà Nội), ngành chúng tôi từ đó cũng được hưởng lợi, khi doanh thu vận tải liên vận tăng. Còn chi phí của doanh nghiệp xuất khẩu sẽ giảm xuống do thu hẹp cự ly vận chuyển. Phía tỉnh thì có điều kiện để tăng thu ngân sách nhờ thu được thuế”, Chủ tịch VNR Đặng Sỹ Mạnh nói về ích lợi của mô hình ga liên vận quốc tế.
"Sự có mặt của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Trần Đức Thắng và các đồng chí lãnh đạo HĐND, UBND tỉnh cùng các sở, ngành Hải Dương trong buổi làm việc với VNR hôm 13/6/2023 cho thấy đây là mong muốn của địa phương cũng như doanh nghiệp chúng tôi trong đẩy mạnh vận tải đường sắt và thúc đẩy phát triển kinh tế của tỉnh", Chủ tịch HĐTV VNR Đặng Sỹ Mạnh
Trao đổi với Pháp luật Việt Nam về vấn đề này, ông Trần Thế Hùng - Giám đốc Công ty CP Vận tải và Thương mại đường sắt (Ratraco), một trong những đơn vị tham gia vận tải đường sắt liên vận quốc tế, cho hay, để hoạt động nói trên ngày một chuyên nghiệp, hỗ trợ tốt và nhanh nhất cho bạn hàng thông quan hàng hóa, Ratraco đã bố trí tại Ga liên vận đường sắt quốc tế Kép một Đội công tác gồm các nhân viên làm nghiệp vụ hóa vận, khai báo hải quan, kỹ thuật toa xe. Ngoài ra, doanh nghiệp còn đầu tư một hệ thống hạ tầng mạng, kho bãi, thiết bị phòng cháy chữa cháy và phương tiện bốc xếp hiện đại để phục vụ tại khu ga rộng gần 3 ha.
“Ngày 15/6/2023, Tổng cục Hải quan chính thức công bố thành lập Đội Nghiệp vụ hải quan tại Ga liên vận đường sắt quốc tế Kép - cho thấy mọi thứ ở đây đã sẵn sàng để phục vụ những đoàn tàu xuất, nhập hàng hóa. Chúng tôi tin rằng, trong tương lai sẽ có nhiều đối tác vận tải biết đến địa chỉ này và kỳ vọng doanh thu vận tải liên vận đường sắt quốc tế của doanh nghiệp sắp tới sẽ tăng”, Giám đốc Ratraco thông tin thêm.
Chủ tịch VNR Đặng Sỹ Mạnh (đứng) làm việc với Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương về phát triển Ga Sóng Thần
“Hữu xạ tự nhiên hương”…
Được biết, chỉ 3 tháng sau khi đoàn tàu liên vận đầu tiên lăn bánh tại Ga liên vận đường sắt quốc tế Kép, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương - ông Võ Văn Minh đã chủ trì một cuộc họp bàn cùng lãnh đạo VNR, với mong muốn Ga Sóng Thần (TP.Dĩ An, tỉnh Bình Dương) cũng sớm thành một một ga liên vận đường sắt quốc tế lớn ở phía Nam, vì đây là một thủ phủ công nghiệp và là tỉnh được mệnh danh là “ngôi sao” tăng trưởng suốt nhiều năm qua.
Cụ thể, năng lực tổng hợp vận chuyển liên vận quốc tế tại Ga Sóng Thần đạt 1,27 triệu tấn/năm, dự kiến lên 2,5 triệu tấn năm vào năm 2025. Hiện, do chưa thực hiện liên vận quốc tế một cách đẩy đủ, hàng hóa xuất, nhập khẩu qua ga mới chỉ chiếm 10% - 15% sản lượng của ga. Việc chưa làm thủ tục xuất, nhập khẩu tại Ga Sóng Thần đã ảnh hướng đến thời gian, chi phí trong hoạt động giao thương của doanh nghiệp.
Đoàn công tác của VNR khảo sát tại Ga Cao Xá (Hải Dương)
“Điểm thuận lợi của Bình Dương là tỉnh có nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất với hoạt động rất sôi động của khối doanh nghiệp FDI, Ga Sóng Thần lại được Bộ GTVT quy hoạch là ga hàng hóa trọng điểm phía Nam, với 2 tuyến đường sắt trong tương lai là Sóng Thần - Đồng Đăng và Sóng Thần - Lào Cai. Từ đây, hàng hóa có thể theo đường sắt kết nối với Trung Quốc và các nước trên tuyến vận tải đường sắt Á - Âu”, Chủ tịch VNR Đặng Sỹ Mạnh cho hay.
Để ga này sớm trở thành một trung tâm logistics của vùng Đông Nam bộ, lãnh đạo tỉnh Bình Dương cam kết tạo điều kiện để VNR được thuận lợi giải phóng mặt bằng, tập trung đầu tư cải tạo hệ thống kho bãi và nâng cao năng lực thông quan tại ga.
Tin tốt đã thực sự lan xa khi mới đây, Hải Dương cũng “đánh tiếng” muốn phối hợp với VNR để nhân rộng mô hình vận tải liên vận quốc tế tại Ga Cao Xá (huyện Cẩm Giàng, tỉnh hải Dương), vì tỉnh này đang có tới 16 khu công nghiệp. Năm 2022 và 5 tháng đầu năm 2023, sản lượng hàng hóa vận chuyển bằng đường sắt trên địa bàn tỉnh gần 8.000 tấn. Nếu tổ chức thành công hoạt động vận tải đường sắt liên vận quốc tế tại Ga Cao Xá sẽ giúp các doanh nghiệp có thêm tuyến vận tải hàng hóa xuất khẩu từ Hải Dương tới Trung Quốc, châu Âu và Trung Á…
Ngày 15/6, Tổng cục Hải quan đã công bố thành lập Đội Nghiệp vụ Hải quan Ga Kép. Cùng ngày, tỉnh Bắc Giang đã xuất khẩu thành công 56 tấn vải thiều qua ga này
“Sự có mặt của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Trần Đức Thắng và các đồng chí lãnh đạo HĐND, UBND tỉnh cùng các sở, ngành Hải Dương trong buổi làm việc với VNR hôm 13/6/2023 cho thấy đây là mong muốn của địa phương cũng như doanh nghiệp chúng tôi trong đẩy mạnh vận tải đường sắt và thúc đẩy phát triển kinh tế của tỉnh. Chúng cũng đã thống nhất sẽ nỗ lực phối hợp để quý II/2024 có thể khai trương hoạt động vận tải liên vận đường sắt quốc tế tại Ga Cao Xá, giai đoạn I”, lời Chủ tịch VNR.
Để hoàn thành được mục tiêu này, lãnh đạo tỉnh Hải Dương đã ghi nhận những kiến nghị từ phía VNR như xem xét ưu tiên quỹ đất nâng cấp khu ga, đưa Ga Cao Xá vào quy hoạch mạng lưới trung tâm logistics của địa phương; đồng thời bố trí tại đây một điểm giám sát, thông quan hàng hóa phục vụ xuất, nhập khẩu...