Mặc dù đã giảm mạnh lãi suất, ngân hàng lớn vẫn chật vật tìm khách vay.
Tại Hội nghị đẩy mạnh tín dụng hỗ trợ doanh nghiệp lĩnh vực lúa gạo, thủy sản Đồng bằng Sông Cửu Long mới đây, qua ý kiến các doanh nghiệp, có thể thấy lãi suất không còn là vấn đề gây khó khăn cho các doanh nghiệp, mà vướng mắc lớn nhất lại là thủ tục tiếp cận vốn.
Nhiều doanh nghiệp lúa gạo, thủy sản cho biết họ đang được vay vốn với lãi suất 6-7%/năm với tiền đồng và 3,8-4,5%/năm với ngoại tệ, là mức lãi suất rất “dễ thở” đối với khu vực “tam nông”.
Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp phản ánh ngân hàng còn cứng nhắc, thiếu linh hoạt trong cấp hạn mức tín dụng, dẫn đến khi doanh nghiệp cần thì không vay được, đến lúc muốn cho vay thì doanh nghiệp không cần nữa. Việc triển khai gói tín dụng 15.000 tỷ đồng với lĩnh vực lâm, thủy sản cũng được phản ánh là còn chậm.
Lãi suất cho vay đã giảm sâu
Bà Phùng Thị Bình, Phó tổng giám đốc Agribank cho hay, từ đầu năm đến nay Agribank đã 5 lần điều chỉnh giảm lãi suất cho vay với mức giảm từ 1,3-2,5%/năm đối với lĩnh vực sản xuất kinh doanh, 2-3%/năm đối với lĩnh vực tiêu dùng; 3-4%/năm đối với lĩnh vực kinh doanh bất động sản... Đồng thời, ngân hàng cũng triển khai 7 chương trình tín dụng ưu đãi lãi suất thấp hơn từ 2-3% so với lãi suất cho vay thông thường; 2 lần giảm lãi suất trực tiếp đối với 425 nghìn tỷ đồng dư nợ đến 31/03 tiền vay hiện hữu… song tín dụng vẫn tăng trưởng chậm.
Đến 31/8/2023, tổng dư nợ cho vay nền kinh tế của Agribank đạt gần 1,5 triệu tỷ đồng, mới tăng 2,4% so với đầu năm.
Tương tự, ông Lê Ngọc Lâm, Tổng giám đốc BIDV cũng cho hay, trong 8 tháng đầu năm ngân hàng đã 4 lần giảm lãi vay. Riêng trong tháng 8/2023, lãi - suất các khoản cho vay mới đã giảm 1% so với tháng trước song tín dụng tính tới cuối tháng 8/2023 cũng mới tăng 5,72% dù chỉ tiêu cả năm lên tới 14%.
Lãnh đạo BIDV chia sẻ, rất mong doanh nghiệp sẽ hoạt động minh bạch, rõ ràng, thực hiện tốt nghĩa vụ với ngân hàng để tạo niềm tin cho ngân hàng.
“Ngân hàng rất mong muốn đồng hành cùng doanh nghiệp song ngược lại cũng mong các doanh nghiệp doanh nghiệp minh bạch để tạo niềm tin với ngân hàng. Hiện nay, tỷ lệ cho vay tín chấp cao, doanh nghiệp càng minh bạch thì ngân hàng càng có điều kiện đẩy mạnh tín dụng. Đồng thời, cũng mong doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động kinh doanh cốt lõi, không hoạt động ngoài ngành để đảm bảo an toàn, hiệu quả”, Tổng giám đốc BIDV bày tỏ.
Lãnh đạo Agribank cũng bày tỏ, ngoài sự nỗ lực của ngành ngân hàng, cần có thêm các giải pháp kích thích tổng cầu; đẩy mạnh việc cấp các thủ tục pháp lý liên quan đến dự án đầu tư như hoàn thiện thủ tục pháp lý về đất đai, giấy phép xây dựng, phòng cháy chữa cháy, môi trường...
Cùng với đó, phải tăng cường minh bạch hóa tài chính doanh nghiệp để ngân hàng có cơ sở tiếp cận, thẩm định, cấp tín dụng đối với khách hàng tốt, các dự án khả thi, đầy đủ pháp lý. Các doanh nghiệp cũng cần chủ động xây dựng các dự án, phương án sản xuất kinh doanh khả thi; tăng cường quản lý thanh khoản, dòng tiền…
Riêng với lĩnh vực nông nghiệp (lúa gạo, thủy sản…), các ngân hàng cho hay, việc giải ngân khó khăn vì nhiều lý do.
Thứ nhất, đặc thù thu mua sản phẩm nông nghiệp từ nông dân không có hóa đơn chứng từ gây khó khăn cho các TCTD trong việc thực hiện đúng quy định của NHNN trong quy định giải ngân cho vay bằng tiền mặt và kiểm soát mục đích sử dụng vốn vay.
Thứ hai, phần lớn tài sản bảo đảm trong cho vay nông nghiệp nông thôn là đất nông nghiệp, đất nuôi trồng thủy hải sản...có giá trị thấp, tính thanh khoản không cao.
Thứ ba, đối với tài sản đảm bảo là hàng tồn kho, khoản phải thu khó quản lý và dễ dẫn đến tình trạng trùng lắp giữa nhiều ngân hàng (một tài sản đảm bảo có thể được sử dụng để thế chấp tại nhiều ngân hàng).